Van omkoping tot pistool op het hoofd: drugscriminelen nemen truckers in de tang

"Een traumatische gebeurtenis", zo noemt transportdirecteur Joost Visbeen van Daily Logistics Group een gewapende overval op één van zijn chauffeurs. De chauffeur reed net weg bij een klant in Hoek van Holland, toen hij moest stoppen voor een auto met pech. Zo leek het tenminste, want toen hij uitstapte, zag hij twee mannen een pistool op zijn hoofd richten.

Terwijl de chauffeur werd bedreigd met een pistool, openden andere mannen zijn container en haalden er pakketten drugs uit. De chauffeur wist van niets. De gewapende overval heeft er niet alleen bij de chauffeur ingehakt, maar bij iedereen in het bedrijf, zegt Visbeen. "Dit is niet normaal. Ik maak me zeker zorgen. Het aantal incidenten neemt toe en het wordt steeds brutaler en gewelddadiger."

Achtervolgd

Criminelen gebruiken extreme methoden om drugs in of juist uit vrachtwagens te krijgen. De onderzoeksredactie van RTL Nieuws deed in de afgelopen maanden onderzoek hoe drugscriminelen invloed uitoefenen op het wegtransport in Nederland. Meer dan 50 chauffeurs gaven aan in de afgelopen drie jaar te zijn benaderd door criminelen. Ze ontvingen een lucratief aanbod, werden bedreigd, of zelfs achtervolgd.

Trucker René Sloof kreeg eerder ongewild drugs in zijn vrachtwagen, waardoor hij superalert is geworden. Recent kreeg hij nog een aanbod dat hij meteen niet vertrouwde. In de video hieronder doet hij zijn verhaal:

In een belangrijk doorvoerland voor drugs als Nederland is de transportsector voor criminelen van groot belang. Tienduizenden kilo's cocaïne die jaarlijks via de Rotterdamse haven binnenkomen, moeten uit containers worden gehaald en vervolgens Europa in worden gereden. Daarom zijn drugscriminelen altijd op zoek naar bereidwillige vrachtwagenchauffeurs. Van de ondervraagde truckers zeggen er 18 te zijn benaderd tijdens het werk: zo vond een chauffeur een briefje onder zijn voorruit met de vraag 'of ik wat wilde bijverdienen', met een link naar een Telegramaccount.

RTL Nieuws doet verder onderzoek naar de invloed van drugscriminaliteit op de transportsector. Wil je een voorval of een misstand melden? Mail dan naar onderzoek@rtl.nl

Bedreiging

Midden in de nacht bij een tankstation langs de A16 sprak een groep jonge mannen vrachtwagenchauffeur Harm en een collega aan. Of hij iets wilde verdienen. "Ze waren met een man of zes. Allemaal nektasjes om, van die dure merken." Toen Harm zei dat hij hier niet van gediend was, sloeg de sfeer om. "Ze zeiden dat als we weigerden, het op een manier zou gaan die wij niet leuk zouden vinden. En dat ze er wel achter zouden komen waar we woonden."

Vrachtwagenchauffeur Dylan (naam op verzoek gefingeerd) kreeg thuis bezoek van criminelen. Ze zetten hem onder grote druk om een container uit de haven op te halen. Toen hij dat weigerde, bleef er een bepaalde auto door zijn straat rijden. Later bleek er zelfs een GPS-ontvanger onder zijn vrachtwagen geplakt te zijn, zodat criminelen hem konden volgen. De container die Dylan moest ophalen, werd uiteindelijk door de douane geopend: er zat voor tientallen miljoenen euro's aan cocaïne in.

Droom aan duigen

"Ik was er lang niet gerust op, ik lag er letterlijk wakker van", zegt Dylan. "Omdat ik niet meewerkte, heb ik die organisatie een hoop geld door de neus geboord." Hij kocht zelfs een pistool om zich te kunnen beschermen. "Dat pistool had ik al weggedaan, maar later vond de politie kogels in mijn wagen. Daarvoor heb ik nog even vastgezeten ook. Het incident heeft mijn leven overhoop gehaald. Ik reed containers met fruit, maar dat wou ik niet meer. Ik heb mijn wagen verkocht en ben ergens anders in loondienst gegaan. Het was mijn droom om een eigen bedrijf te hebben. Die droom is nu aan duigen."

Groeiend probleem

Sinds april 2021 heeft de politie een apart team om drugscriminaliteit in het wegtransport tegen te gaan. Het team heet TFOC, wat staat voor Transport Facilitated Organised Crime. Het TFOC ontvangt zo'n 150 meldingen per jaar van verdachte situaties door vrachtwagenchauffeurs. En dat is nog maar het topje van de ijsberg, zegt inspecteur Maikel Dop. "Met de groei van de drugscriminaliteit neemt het aantal incidenten tegen vrachtwagenchauffeurs toe."

'Politie, volgen' in het holst van de nacht

Criminelen doen zich zelfs voor als politieagenten om chauffeurs tot stoppen te dwingen. Toen vrachtwagenchauffeur Dennis om drie uur ’s nachts richting de Rotterdamse haven reed, merkte hij dat een personenauto achter hem bleef rijden. Ter hoogte van Rozenburg haalde de auto hem in en lichtte in rode letters een tekst op: 'Politie, volgen'. "Het zat me niet lekker, dus heb ik 112 gebeld en gevraagd of de politie een auto met dat kenteken had rondrijden", zegt Dennis. "Ik kreeg meteen het advies om niet te stoppen. Er bleek helemaal geen politieauto te rijden in dat gebied."

Datingsites

Ook ondernemersorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) zegt zich zorgen te maken over infiltratie van drugscriminelen in de transportsector. "Bij driekwart van de containers die in Rotterdam over de weg een containerterminal verlaat, wordt de lading er in de regio uitgehaald, opgeslagen en verder vervoerd met andere vrachtwagens. Die overslag is waar de meeste incidenten gebeuren. Bedrijven die actief zijn in dit containervervoer, merken dat het probleem groter wordt", zegt beleidsadviseur Paul Poppink van TLN.

Poppink herkent de manieren waarop vrachtwagenchauffeurs benaderd worden voor criminele ritten. "Vrachtwagenchauffeurs rijden weg van een containerterminal en worden achtervolgd. Bij het eerste rode stoplicht komt de auto naast ze staan en gaat het raampje naar beneden. 'Wil je wat bijverdienen?', vragen ze dan. Maar we zien ook dat andere medewerkers van transportbedrijven, zoals planners, worden benaderd. Het gaat op allerlei manieren. Onderweg, maar ook in privétijd op de voetbalvereniging, de kroeg, of via sociale media. We hebben zelfs gehoord dat het op datingsites plaatsvindt."

Drugsprijzen

Chauffeurs geven aan voortdurend alert te zijn op criminele inmenging. Zo geven ze aan bang te zijn dat ze ongemerkt drugs vervoeren. Volgens inspecteur Dop van het TFOC zijn vooral de zogeheten groupage transporten, waarbij verschillende ladingen in één vrachtwagen worden vervoerd, kwetsbaar voor drugssmokkel. "Zeker ritten naar Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk zijn in trek bij criminelen. Drugsprijzen liggen daar een stuk hoger, dus smokkel naar die landen kan erg lucratief zijn."

Chauffeurs die in het buitenland worden betrapt met drugs in hun lading, en hun onschuld niet kunnen aantonen, lopen soms tegen torenhoge straffen aan. In het Verenigd Koninkrijk zijn vrachtwagenchauffeurs veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf. Het is voor sommige Nederlandse chauffeurs reden om niet meer naar Engeland te rijden.

Wiet aan boord

Een chauffeur van transporteur Peter (naam op verzoek gefingeerd) werd in 2020 gepakt in het Verenigd Koninkrijk met 140 kilo wiet aan boord, verstopt tussen de reguliere lading. De verdenking ging meteen uit tegen de man achter het stuur. "We hebben van alles moeten doen om te bewijzen dat onze chauffeur hier niets van wist", zegt Peter. "Dat hebben we met gps en vrachtpapieren kunnen aantonen, maar het heeft ons veel geld, moeite en reputatieschade gekost."

Achteraf waren er signalen waar hij op had kunnen letten, zegt Peter. "Het ging om een nieuwe klant, een verkoper van snijbloemen. Misschien hadden we die kritischer moeten bekijken, maar het was coronatijd, er waren weinig klanten en de vrachtwagen had nog ruimte over."

'Amerikaanse toestanden'

Vrachtwagenchauffeurs die met RTL Nieuws spreken, vrezen dat de huidige problematiek alleen maar zal verergeren. Hoe beter de havens van Rotterdam, Antwerpen en Vlissingen zogeheten drugsuithalers weten te weren, hoe meer criminelen zich zullen focussen op de volgende schakel in de transportketen: vrachtwagens en containeroverslagplaatsen. "Het is wachten op Amerikaanse toestanden", zegt truckchauffeur Dennis. "Dat vrachtwagens van de weg worden geramd."

Meer dan honderd vrachtwagenchauffeurs zeggen tegen RTL Nieuws dat er meer moet gebeuren om de invloed van drugscriminaliteit op het wegtransport tegen te gaan. Ze pleiten onder meer voor een centraal meldpunt van incidenten, voor beter beveiligde parkeerplaatsen en voor meer bewustwording in de sector. Bij dat laatste sluit directeur Joost Visbeen van Daily Logistics Group zich aan: "Wij trainen chauffeurs om verdachte situaties te herkennen. Een pallet in een lege schuur, locaties met weinig activiteit. Daar kun je vraagtekens bij zetten. Wegnemen kun je het niet, maar we kunnen hopelijk wat ellende en traumatische ervaringen voorkomen."

Trucker Annette G. zegt te zijn gemarteld

Met haar knalroze vrachtwagen en toeter op de melodie van het kinderliedje baby shark was trucker Annette G. een opvallende verschijning in en rond de Rotterdamse haven. De trucker uit Kedichem wilde haar transportbedrijf dusdanig laten groeien, dat ze vrachtwagens in alle kleuren van de regenboog had rijden. Ze was al een eind op weg, tot ze in juni 2022 werd opgepakt. Ze werd verdacht van medewerking aan een groot cocaïnetransport van 1200 kilo in de haven.

G. zou containers de haven in hebben gesmokkeld waarin jonge mannen zich verstopten met slaapzakken en zakken broodjes, wachtend op een geschikt moment om een container met drugs uit te halen. Trojaanse containers, noemt het Openbaar Ministerie die methode. Per keer ontving ze zo’n 10.000 euro. Maar G. zegt het onder dwang te hebben gedaan. Toen ze weigerde, werd ze op gruwelijke wijze gemarteld, aldus haar advocaat.

Het OM vond dat G. een cruciale rol heeft gespeeld in een grote drugsoperatie en eiste zes jaar gevangenisstraf. De rechtbank heeft G. op 31 mei veroordeeld tot 30 maanden gevangenisstraf en een ontneming van 40.000 euro.