Eetpiraten plaag voor horeca: 'Slaan toe als het druk is'

"De bediening is erop getraind, maar die mensen slaan vaak toe op het moment dat het druk is", zegt Fernandes. Hij kent ze inmiddels allemaal. De trucjes van de eetpiraten, die met regelmaat toeslaan in zijn restaurant.

Wie op zijn terras in Amsterdam iets eet of drinkt moet bij een kassa vooraf betalen en krijgt dan de drankjes mee. De mensen die bewust uit zijn op een gratis avondje uit, gaan dan ook binnen zitten waar ze pas na afloop hoeven te betalen, weet Fernandes.

"Ze zien er heel normaal uit, zoals jij en ik. Ze gedragen zich ook netjes. Maar op het einde van de avond, als betaald moet worden, zijn ze opeens verdwenen. Als we camerabeelden terugkijken, zien we dat er vaak eerst één persoon weggaat, daarna de volgende. Of ze laten een kledingstuk zoals een gevonden jas of trui achter, zodat de bediening denkt dat ze even roken zijn."

Rennen

Het weglopen gaat op een normaal tempo, alsof ze even naar de wc gaan. "Maar zodra ze uit het zicht zijn, gaan ze rennen. Dan heb ik het over de mensen die er bewust vandoor gaan zonder te betalen. Er zijn ook klanten die het per ongeluk vergeten. Die denken bijvoorbeeld dat de ander betaald heeft of denken er geen van allen aan. Maar die komen vaak een andere dag nog terug of ze bellen om te zeggen dat ze vergeten zijn te betalen."

Het gebeurt ongeveer één keer per maand dat eetpiraten bij hem toeslaan, aldus Fernandes. "Dat is veel meer dan vroeger. Het gaat al snel om een rekening van 50 of 60 euro. Daar draai je als horeca-ondernemer zelf voor op, je kunt je er niet voor verzekeren."

Eetpiraterij valt juridisch gezien onder flessentrekkerij. Of iemand er vervolgd voor wordt hangt af van de vraag of diezelfde eetpiraat vaker toeslaat. Maar Fernandes doet geen aangifte. "Dat is te veel gedoe. Het heeft, ook als je beelden hebt, geen prioriteit bij de politie. Dus je steekt tijd in een aangifte en krijgt er niets voor terug."

Beelden op Facebook

Er zijn ook horecazaken die beelden van de daders op social media plaatsen. "Dat doe ik niet, ik wil er mijn andere klanten die ons volgen namelijk niet mee belasten. We delen de informatie over de daders incidenteel wel via een app-groep met andere horeca-ondernemers, maar alleen als iemand echt opvallende kenmerken heeft zoals een roze hanekam. Anders overlaadt het het personeel toch alleen met informatie waar ze weinig mee kunnen."

Privacyregels

Koninklijke Horeca Nederland (KHN) laat aan RTL Z weten dat het geen cijfers heeft over het aantal gasten dat wegloopt zonder te betalen. "Maar we hebben ook geen toename in signalen hierover gekregen."

Lijsten bijhouden met signalementen van eetpiraten is niet toegestaan vanwege de privacywetgeving, benadrukt de branchevereniging. "Zulke zwarte lijsten mogen niet gedeeld worden. Dit neemt niet weg dat ondernemers in een horecagebied ook regelmatig contact hebben en elkaar mondeling waarschuwen, mocht zoiets zich voordoen. Ook kan een ondernemer iemand de toegang voortaan ontzeggen, als hij/zij weet wie de dader is. Daarbij worden dan ook politie en gemeente geïnformeerd."

Binnenskamers

Fernandes: "Ik denk dat het aantal eetpiraten wel toeneemt, maar de hoeveelheid meldingen niet. Veel horeca-ondernemers houden het binnenskamers. Ze zien ook geen nut om aangifte te doen of om het te melden bij KHN."

Celstraffen

Voor flessentrekkerij, waar eetpiraterij onder valt, kun je een maximale celstraf van vier jaar krijgen. Toch worden er zelden gevangenisstraffen opgelegd, blijkt uit de jurisprudentie.

Een uitzondering waren Jan V. en Jolanda H. Het stel dat vriendelijk overkwam sliep en at bij twintig hotels en bed and breakfasts in heel Nederland, soms dagenlang, en betaalden bijna nooit. Soms betaalden ze de eerste nacht vooruit om dan steeds te verlengen en die resterende dagen niet te betalen.

De zaak kwam aan het licht nadat een hotel in Tubbergen een foto van het tweetal online had geplaatst. De reacties van andere gedupeerden stroomden vervolgens binnen. Jan (ook bekend onder de schuilnaam Henk) werd in januari 2019 veroordeeld tot een celstraf van vier jaar, zijn partner tot drie jaar.

Horeca-ondernemers kunnen maar weinig doen tegen eetpiraten, blijkt uit een rondgang van RTL Z. "Beelden tonen op social media mag niet. Soms waarschuwen we wel andere horeca-ondernemers", aldus Bernard Kuenen van Grand Café Silva Ducis in Den Bosch. 

Wel aangifte bij veelplegers

Hij belt ook niet altijd de politie, tenzij het om veelplegers gaat. Vorig jaar kwam op een drukke vrijdag bij hem een man eten die na afloop stelde geen geld te hebben en dus niet te kunnen betalen voor zijn twee cola's en twee gerechten. "De volgende dag zat hij bij een collega. Een notoire overtreder dus. Toen hebben we wel de politie gebeld. Maar als iemand één keer in de fout gaat, daar gaan we het aangiftetraject niet voor in." 

Vooraf betalen niet gastvrij

Vooraf of meteen laten betalen is een mogelijkheid maar wordt weinig toegepast. "Dat is niet gastvrij," aldus Johan de Vos, eigenaar van café Boerke Verschuren in Breda.

"Het wordt alleen gedaan bij evenementen als Breda Jazz. Dan moet je vaak betalen als je bestelt. Maar dat is vooral om het de gasten makkelijker te maken. Die hoeven dan bij de enorme drukte niet te wachten tot ze weer contact krijgen met het personeel."