Amazonetop in Brazilië draait eigenlijk maar om één ding: het regenwoud redden

De verwachtingen bij milieuorganisaties als het Wereld Natuur Fonds zijn hooggespannen. Waarom is deze Amazonetop zo belangrijk? We vragen het Merijn van Leeuwen, Amazone-expert van het Wereld Natuur Fonds.

Grootste regenwoud ter wereld

"De Amazone is het grootste regenwoud ter wereld. Er leven niet alleen veel soorten planten en dieren, maar er ligt ook heel veel CO2 opgeslagen. In de bomen, de wortels en de bodem. En dat moeten we daar houden", zegt Van Leeuwen. "CO2 is namelijk het belangrijkste broeikasgas dat bijdraagt aan de opwarming van de aarde, en dus aan klimaatverandering."

Toch is er inmiddels al 17 procent van het regenwoud verdwenen. "Dat is 26 keer de oppervlakte van Nederland", zegt de ecoloog. "En wetenschappers vertellen ons dat als we zo doorgaan en nog eens 5 procent van het regenwoud verliezen, er een kantelpunt komt, waardoor grote delen van het regenwoud zullen uitdrogen en enorme hoeveelheden CO2 de lucht ingaan."

60 Procent van het Amazonegebied ligt in Brazilië, de overige 40 procent ligt in delen van Colombia, Venezuela, Guyana, Suriname, Frans-Guyana, Bolivia, Peru en Ecuador. Volgens Van Leeuwen kijken deze landen heel verschillend tegen ontbossing aan. "Suriname bijvoorbeeld heeft nog 93 procent van zijn bosoppervlak. Het is het meest beboste land van de wereld. Daar gaat het dus eigenlijk best goed."

"In Colombia ging de ontbossing de laatste jaren hard omhoog. Maar sinds het aantreden van president Petro een jaar geleden, zien we dat de ontbossing aanzienlijk daalt. Dit in tegenstelling tot Bolivia. Hoewel dat land niet zo groot is, staat het op plek drie in de wereld als het gaat om landen met de grootste ontbossing."

Bos laten staan noodzakelijk

En van de ontbossing lijken vooral de grootgrondbezitters te profiteren. "Die gebruiken het ontboste land voor grondspeculatie, veeteelt of het verbouwen van soja. Dat levert miljarden op. Toch heeft de Wereldbank becijferd dat het zeven keer meer oplevert om het bos te laten staan. Want daarmee houd je de CO2 in de grond en wordt er regenwater geproduceerd. Noodzakelijk voor het behoud van het regenwoud en voor een leefbaar klimaat in heel Zuid-Amerika."

Naar verwachting zal Lula de andere leiders van de Amazonelanden aanspreken op hun verantwoordelijkheid om het regenwoud te beschermen. Hij wil laten zien dat hij zich echt inzet tegen de ontbossing, in tegenstelling tot zijn voorganger Jair Bolsonaro die de Amazone verwoestte.

In de afbeelding hieronder zie je dat het aantal vierkante kilometer ontbossing in de presidentsperiode van Bolsonaro het grootst was en het hardst groeide:

Op de top komt ook de bescherming van de inheemse stammen die in het Amazonegebied wonen aan bod. En de aanpak van de criminaliteit zal worden besproken. "Voor georganiseerde bendes is het makkelijk om in de Amazone grenzen over te steken", zegt Van Leeuwen. "Smokkelroutes door de Amazone worden niet alleen gebruikt voor drugs, maar ook voor illegaal gekapt hout en illegaal gedolven goud. Dat willen de landen graag gezamenlijk aanpakken."

"De top is ook een soort geopolitiek spel. Het is een manier om niet afhankelijk te zijn van het Westen, maar zelf een blok te organiseren en mee te doen aan de klimaatonderhandelingen en gesprekken over handelsverdragen."

Lula's beleid succesvol 

Maar een volledige stop van de ontbossing blijft voor Lula het belangrijkst. Dat zijn beleid tot nu toe succesvol is, blijkt wel uit de laatste cijfers. In juli is er 66 procent minder gebied ontbost dan in dezelfde periode vorig jaar. Maar, zegt Van Leeuwen: "Het is nog te vroeg om te juichen omdat er normaal gesproken tot oktober, tijdens de droge periode, veel wordt ontbost. Eerst wordt de vegetatie gedroogd en daarna in de fik gestoken. Of dat nog steeds gaat gebeuren, is de vraag." 

"De komende maanden worden dus echt spannend. Maar als je kijkt wat er tot nu toe in 2023 is gebeurd: 40 procent minder ontbossing dan in dezelfde periode vorig jaar, dan is dat in ieder geval hoopvol."

Bekijk hieronder ook de video over het reddingsplan voor de Amazone: