Inflatie door het dak, maar lonen stijgen nauwelijks mee
De hoge inflatie is nog niet terug te zien in de loonsverhogingen die zijn afgesproken in de cao's in november. Gemiddeld gaan werknemers voor wie deze cao's gelden er met 2,3 procent op vooruit. In dezelfde maand werd het leven 5,2 procent duurder.
De gemiddelde loonstijging in de cao's die in november zijn uitonderhandeld ligt zelfs iets onder die van oktober van 2,4 procent. Dat blijkt uit de voorlopige cijfers die werkgeversvereniging AWVN op verzoek aan RTL Z heeft verstrekt.
Over het hele jaar tot nu toe gerekend stegen de lonen met gemiddeld 2 procent, dat is lager dan de 2,3 procent die er vorig jaar gemiddeld bijkwam. En dat is ook minder dan de gemiddelde inflatie van 2,4 procent dit jaar.
Miljoenen werknemers
In totaal zijn er tot nu toe dit jaar 300 cao's vernieuwd, voor in totaal 3,2 miljoen werknemers. Voor 150 cao's (goed voor 1,1 miljoen werknemers) die dit jaar aflopen, zijn nog geen afspraken gemaakt. Dat geldt bijvoorbeeld voor de zorg, waar ook de vijfde onderhandelingsronde geen akkoord heeft opgeleverd, meldde de FNV gisteren.
De lonen stijgen vaak niet in hetzelfde tempo als de inflatie. Er zit sowieso enige vertraging in, omdat cao’s nu eenmaal voor een langere periode worden afgesproken. Er zit ongeveer een jaar tussen wat er in de economie gebeurt en totdat dit ook in de lonen te merken is, aldus de AWVN.
Zo stegen de lonen in 2020 in nog met 2,3 procent, terwijl de economie door een diep dal ging vanwege de coronacrisis. Dat dal is nu dus ook terug te zien bij de cao's die dit jaar zijn afgesloten. Omdat het weer beter gaat met de economie, verwacht de AWVN dat de lonen nog wel meer gaan stijgen.
Inflatiespook
Inflatie kan daarbij een rol spelen, omdat je als werkgever op zoek naar personeel toch aantrekkelijk wil blijven, adviseert Laurens Harteveld, beleidsadviseur van de AWVN.
Maar in zijn algemeenheid adviseert hij 'om het inflatiespook links te laten liggen'. Het is veel belangrijker om te kijken naar hoe een individueel bedrijf ervoor staat, of de sector, aldus Harteveld.
Bij veel economen zal de hand op de knip bij bedrijven met instemmend geknik ontvangen worden, hoe vervelend ook voor werknemers. De theorie is dat het verhogen van de lonen om te compenseren voor een hoge inflatie zal leiden tot de zogeheten loonprijsspiraal, waarbij de inflatie alleen maar verder oploopt.
Consumenten met meer inkomen gaan meer besteden, waardoor er meer vraag is dan aanbod, waardoor de prijzen verder stijgen, legde Ronald Dekker, arbeidseconoom van TNO onlangs nog uit.