Omikron is 'niet onze vriend': flinke piek in ziekenhuis onvermijdelijk
De omikronvariant van het coronavirus verspreidt zich razendsnel door Nederland: per dag worden er tienduizenden nieuwe besmettingen gemeld. Van de nieuwe variant komen minder mensen in het ziekenhuis, maar we kunnen nog niet opgelucht ademhalen, zeggen experts. Zelfs code zwart in de zorg is zeker niet uitgesloten.
In Engeland noemen ze de omikron-variant een 'blessing in disguise', een geluk bij een ongeluk. De nieuwe variant is veel besmettelijker, maar de kans op een ziekenhuisopname is een stuk kleiner dan bij eerdere varianten. Zo zou omikron ervoor kunnen zorgen dat de pandemie uitdooft, zonder dat er veel mensen in het ziekenhuis belanden of overlijden.
In Zuid-Afrika, waar de omikronvariant voor het eerst opdook, was de piek snel voorbij, en liepen de ziekenhuizen niet vol. Geeft dat hoop voor Nederland?
Als je naar de cijfers kijkt, zou je denken van wel. Het aantal besmettingen stijgt gigantisch, maar in de ziekenhuisopnames is dat nog niet terug te zien. Maar zo positief blijft het beeld niet, verwacht immunoloog Huub Savelkoul van Wageningen University.
"Er spelen twee dingen tegelijk. De deltavariant wordt verdrongen door de omikronvariant. Dat zie je terug aan het dalende aantal ziekenhuisopnames, de afgelopen weken. Tegelijk neemt het aantal besmettingen snel toe, en dat zal je binnen een aantal dagen tot een paar weken ook in het ziekenhuis terugzien."
Volgens cijfers uit Engeland en Denemarken, waar de omikronvariant al flink om zich heen grijpt, blijkt dat de kans om in het ziekenhuis terecht te komen inderdaad fors lager is. "Maar hoe klein die kans ook is, als er heel veel mensen tegelijk besmet raken praat je in absolute zin alsnog over veel opnames", legt Savelkoul uit.
Heel Nederland geïnfecteerd
En dat zal een flinke klap zijn, vreest Savelkoul: "Als er elke dag tienduizenden mensen besmet raken, zal binnen een paar weken heel Nederland geïnfecteerd raken. De weinige mensen die vanwege omikron naar het ziekenhuis moeten, komen dan wél allemaal tegelijk. Daardoor komt er wel degelijk een code zwart aan in de zorg."
Ook volgens de Belgische viroloog Marc van Ranst is de omikronvariant 'niet onze vriend en nog niet onze redding uit deze pandemie. We moeten eerst door deze omikrongolf geraken, hopelijk zonder al te veel kleerscheuren.'
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Volgens een prognose van het Outbreak Management Team (OMT), die maandag is gepubliceerd, zullen er op het hoogtepunt van de omikronpiek zo'n 2400 coronapatiënten in het ziekenhuis liggen, van wie 620 op de intensive care (ic). Maar, schrijft het OMT: 'Deze voorspellingen zijn waarschijnlijk aan de optimistische kant'. Als omikron toch ziekmakender blijkt te zijn dan gedacht, dan zou die piek kunnen oplopen tot 1550 ic-bedden, meer dan er beschikbaar zijn. Dat betekent: code zwart.
Zorgpersoneel zelf ook ziek
In Engeland is de piek in de ziekenhuizen al te zien. Het aantal opnames stijgt daar sneller dan ooit. In verschillende ziekenhuizen moeten operaties worden uitgesteld, of zijn er nauwelijks ambulances beschikbaar. Doordat zorgmedewerkers zelf ook ziek worden, loopt de druk nog verder op.
Savelkoul: "Ziekte onder zorgpersoneel kan veel ellende veroorzaken, waardoor mensen in het ziekenhuis niet altijd goed behandeld kunnen worden. Het gaat dan niet alleen om gespecialiseerd personeel op de intensive care, maar vooral ook om de verpleegkundigen op de verpleegafdelingen."
Korte piek
Over een paar weken komt er dus een forse coronagolf aan. Volgende week vrijdag maakt het kabinet bekend of de huidige coronamaatregelen worden verlengd. Savelkoul hoopt van wel: "We kunnen beter nog even vasthouden en doorbijten dan dat we over een paar weken alsnog alles weer moeten opschroeven."
"Dankzij de lockdown wordt de piek die eraan zit te komen iets vertraagd en minder hoog, en worden de ziekenhuisopnames nog een beetje gespreid", zegt de hoogleraar. "Dat geldt ook voor de boosterprikken. Beiden helpen dus wel iets om overbelasting te voorkomen."
De piek zal kort zijn, verwacht Savelkoul. "Daarna is bijna iedereen immuun, omdat ze een besmetting hebben meegemaakt of door de booster. Dan zal het virus zich veel minder kunnen verspreiden, en dooft het uit. In elk geval op de korte termijn is het probleem dan opgelost."
Dan zou ook de lockdown weer kunnen worden opgeheven. Zijn we dan voorgoed uit de coronapandemie? "Het is de grote vraag wat er in het najaar gebeurt. Doordat er in veel landen, vooral in Afrika, nog nauwelijks gevaccineerd is, zou er een nieuwe variant kunnen ontstaan", legt Savelkoul uit. "Als we geluk hebben gaat corona inderdaad richting een verkoudheid, die ieder jaar nog een klein piekje geeft. Maar er zou ook een variant kunnen ontstaan die toch weer gevaarlijker is, en waar we niet immuun voor zijn."