Man lag al jaren dood in huis Amsterdam: hoe kan zoiets onopgemerkt gebeuren?

De man woonde aan het Nieuwlandhof in Amsterdam-Zuidoost. Hij zei wel eens gedag tegen de buurvrouw, maar verder kenden vrij weinig mensen hem persoonlijk. Hij sprak geen Nederlands, waardoor een goed gesprek lastig was, zo vertelt Adri Drubbel van het bewonerscollectief Holendrecht aan RTL Nieuws.

"Elke dag liep ik langs zijn huis, ik keek ook wel eens naar binnen, maar nooit met de gedachte dat hij daar dood in zijn huis zou liggen. Je rook ook niets en er waren geen vliegen te zien in de woning, waarschijnlijk omdat het slaapkamerraam altijd openstond. Dat vond ik wel eens gek en dacht dan als het regende: waarom staat dat raam toch altijd open?"

'Waar zou hij zijn?'

Niet alleen Drubbel, maar meer bewoners begon het op te vallen dat er geen beweging in het huis van de man was. "Ik ben in die drie jaar tientallen keren op bezoek geweest bij zijn buurvrouw. We hadden het vaak over de man: waar zou hij zijn? Dan vroeg de buurvrouw of hij niet dood kon zijn, maar ik grapte dan soms: nee joh, die zit waarschijnlijk ergens in het buitenland in de gevangenis."

Drubbel heeft achteraf spijt dat hij zo reageerde, vertelt hij. Maar hij geeft ook aan dat de buurt wel degelijk actie heeft ondernomen toen de zorgen groter werden. De woningbouwvereniging en de politie zouden meerdere keren benaderd zijn met de vraag of het wel goed ging met de man. Of ze niet eens een kijkje konden nemen in zijn huis.

'Huur werd altijd betaald'

Woningcorporatie Stadgenoot laat aan RTL Nieuws weten dat ze inderdaad halverwege vorig jaar de woning van de man in het vizier kregen. "We zijn toen meerdere keren langsgegaan, maar nooit deed er iemand open", vertelt een woordvoerder.

"We hadden tijdens die bezoeken geen aanwijzingen dat er iets ernstigs aan de hand was. De huur werd ook altijd betaald. Op een gegeven moment hebben we ook de politie gevraagd om langs te gaan, maar ook zij concludeerden dat er geen aanwijzingen waren om de woning te betreden. Uiteindelijk, na vele contactverzoeken, zouden we het huis deze week gaan ontruimen omdat we het vermoeden hadden dat de woning niet meer bewoond was."

Een deurwaarder vond de levenloze man uiteindelijk waarna de politie werd ingeschakeld. Zij, en de woningcorporatie, laten weten de situatie enorm te betreuren. Er is een onderzoek gestart naar de vraag hoe lang de man al in zijn woning lag, er wordt in ieder geval niet uitgegaan van een misdrijf.

Voor buurtbewoner Drubbel blijft de vraag staan hoe het toch kan dat er nooit een alarm is afgegaan bij een instantie. "Je moet toch bijvoorbeeld waterstanden doorgeven? De bank ziet toch dat je opeens drie jaar lang niets meer uitgeeft? Natuurlijk kan je soms weken niets van je laten horen, maar drie jaar? Het is voor ons onbegrijpelijk dat er nergens een lichtje is gaan branden."

'De schrik van ieder mens'

Hoogleraar Anja Machielse van de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht begrijpt de vragen die Drubbel heeft maar al te goed. Ze doet al jaren onderzoek naar mensen die sociaal geïsoleerd leven. "Dit is een heel tragisch verhaal, waarbij mensen zich afvragen in wat voor samenleving je leeft als je zo lang onopgemerkt dood in huis kan liggen. Helaas komt het wel eens vaker voor in Nederland en dit is dan ook de schrik van ieder mens die sociaal geïsoleerd leeft. Niemand wil dit."

Machielse gaat ervan uit dat de man uit Amsterdam-Zuidoost ook in een isolement heeft geleefd. Waarschijnlijk had hij niet veel persoonlijke contacten, waardoor het kon gebeuren dat niemand hem écht miste.

"En in deze huidige tijd zijn we te verlegen om dan actie te ondernemen als je iemand mist waar je eigenlijk geen echte persoonlijke band mee hebt. Je wil geen inbreuk doen op iemand zijn privacy. Daarnaast stellen we het zelf ook vaak niet op prijs als mensen zich met ons leven bemoeien, dus doe je dat ook niet direct bij een ander. Daarom zijn dit soort situaties altijd heel ingewikkeld en is het zoeken naar een evenwicht: wanneer grijp ik echt in als buurtbewoner?"

'Met automatisch incasso kan dit eindeloos doorgaan'

Daarnaast geeft Machielse aan dat er geen systeem is in Nederland om dit soort situaties op te merken. "Als je alles met automatische afschrijvingen hebt geregeld, dan kan dit eindeloos zo doorgaan. Nergens gaat er dan een alarm af. Als je geen meterstand doorgeeft, pakken ze een gemiddelde. Als je niets uitgeeft, denkt de bank dat je dat misschien met een andere rekening bent gaan doen."

"Het is voor dit soort bedrijven niet te doen om bij dit soort signalen altijd te onderzoeken wat er aan de hand is. Daarnaast moet je ook rekening houden met de privacy van iemand. Zo is de politie ooit binnengevallen bij een man die heel geïsoleerd leefde, na een alarmering van een sociaal werker. Hij was woedend. Zo zie je hoe ingewikkeld dit is."

Hoe tragisch ook, Machielse vindt het wel goed dat dit soort gebeurtenissen in het nieuws blijven komen. Zo hoopt ze dat mensen toch even op een andere manier naar hun leven en hun omgeving gaan kijken. "Al zijn het maar een paar mensen die hierdoor even bij die ene buur langsgaan, om te vragen hoe het gaat. Dat zou al heel mooi zijn."