Kabinetsaanpak stikstof zal veestapel komende jaren met 30 procent verminderen
De kabinetsplannen voor het terugdringen van de stikstofuitstoot zullen de komende jaren zorgen voor een flinke krimp van de veestapel. Over zeven jaar zal in Nederland 30 procent minder vee zijn dan nu. Dat staat in ambtelijke stukken die zijn gemaakt voor de kabinetsformatie. De stukken zijn openbaar gemaakt.
Bronnen bevestigen dat het kabinet dit inderdaad ziet als het gevolg van de eigen plannen. De veestapel moet vooral krimpen doordat het kabinet boerderijen gaat opkopen. In het regeerakkoord is daarvoor ruim 6 miljard euro uitgetrokken.
Gebiedsgerichte aanpak
Minister Christianne van der Wal, in het kabinet verantwoordelijk voor de stikstofaanpak, heeft steeds gezegd dat ze daarover graag in gesprek wil met boeren. Maar, zo staat ook in het regeerakkoord, op plaatsen waar zo veel stikstofuitstoot verminderd moet worden 'dat vrijwilligheid niet langer vrijblijvendheid betekent', wordt ook gedwongen opkoop niet uitgesloten.
Waar de boerderijen precies opgekocht moeten worden, is nog niet duidelijk. Het kabinet werkt aan een zogenoemde 'gebiedsgerichte aanpak' die duidelijk moet maken waar precies stikstof moet worden bespaard, en hoe dat het beste kan. Niet overal is veeteelt de belangrijkste bron van uitstoot.
Hier leggen we je alles uit wat je moet weten over stikstof:
Heikel punt
De effecten van de stikstofmaatregelen zijn in Den Haag een heikel punt. In 2019 bepleitte D66 dat de veestapel met de helft zou moeten krimpen om de stikstofdoelen te halen. Andere partijen vonden dat veel te ver gaan en ook bij veel boeren was dat tegen het zere been, met grote protesten tot gevolg.
Uit de ambtelijke berekeningen blijkt dat de benodigde krimp weliswaar geen 50 procent is, maar wel substantieel. In het regeerakkoord staan allerlei bedragen en maatregelen, maar de effecten ervan op de veestapel ontbreken. Die staan wel in de stukken.
De ambtenaren hebben een pakket berekend dat in totaal 30 miljard kost. In de formatie is uiteindelijk besloten 25 miljard uit te trekken voor de aanpak van stikstof, bovenop een een pakket van 6 miljard dat al was aangekondigd door het vorige kabinet.
Meevaller
Groot voordeel is dat de maatregelen ook leiden tot een stevige vermindering van de CO2-uitstoot van maximaal 6 megaton. Ook voor de klimaatdoelen is de krimp van de veestapel dus een maatregel die veel bijdraagt.
Zodoende concluderen de ambtenaren: "De aanpak kan hiermee de noodzakelijke extra emissiereductie realiseren om aan de huidige en aanvullende klimaatdoelstellingen voor de landbouw en landgebruik te voldoen in 2030."
Dagelijkse update
Wil jij iedere middag een selectie van het belangrijkste nieuws en de opvallendste verhalen in je mail? Meld je dan nu aan voor de dagelijkse update.