Nederlandse bank gelieerd aan oligarch: 'Niets aan de hand'

Amsterdam Trade Bank (ATB) is gehuisvest in het World Trade Center aan de Amsterdamse Zuidas. Het bedrijf is in handen van de Russische Alfa Bank, onderdeel van Alfa Group, waarvan oligarch Mikhail Fridman oprichter en een belangrijke aandeelhouder is.

Alfa Bank behoort niet tot de banken die deze week uit het internationale betalingssysteem Swift zijn gezet. Wel staat de bank op een van de sanctielijsten van de Europese Unie. Ook Fridman staat daarop.

Lang in Nederland

ATB is al sinds 1994 actief op de Nederlandse markt. De dochter van de Russische bank verstrekt onder meer leningen aan het midden- en kleinbedrijf. Ook trekt ze spaargeld van Nederlandse particulieren aan. Dat deed de bank jarenlang onder eigen naam, maar sinds eind vorig jaar ook onder een nieuw merk: FIBR.

Amsterdam Trade Bank en FIBR lopen er niet mee te koop dat ze in handen zijn van Russische eigenaren. In de omschrijving van de banken op hun websites verwijzen zij niet naar Alfa Bank of Fridman.

Wel is zichtbaar dat de topman van Alfa Bank Andrei Sokolov in de zevenkoppige raad van commissarissen van de bank zit.

Diep bedroefd

ATB laat zich op haar website ook niet uit over de oorlog in Oekraïne, FIBR doet dat wel. In een verklaring schrijft de bank 'diep bedroefd' te zijn over de 'tragische gebeurtenissen in Oekraïne' en er van 'overtuigd te zijn dat oorlog nooit het antwoord kan zijn'.

Daarmee lijkt de bank de inval te betreuren, maar een keiharde veroordeling is het niet.

Klanten geruststellen

De verklaring lijkt vooral bedoeld om klanten gerust te stellen. Het bedrijf benadrukt er in 'een onafhankelijke Nederlandse bank' te zijn, 'met een eigen strategie en missie om het Europese MKB beter van dienst te zijn'. Ook in een mail laat de bank weten dat de sancties geen gevolgen hebben voor haar klanten.

Klanten hoeven zich volgens de bank geen zorgen te maken dat zij worden geraakt door de Europese sancties tegen Rusland. Dat betekent dat kredietlijnen voor ondernemers open blijven en dat spaarders bij hun geld blijven kunnen.

'Sancties geen gevolgen'

"Onze activiteiten zijn gericht op kredietverlening aan het MKB in Europa en worden gefinancierd door Nederlandse en Duitse spaarders, die onder de Nederlandse depositogarantie vallen", aldus de verklaring.

"Als gereguleerde Nederlandse bank handelen wij onafhankelijk van al onze aandeelhouders, worden wij afzonderlijk bestuurd en houden ons aan alle sancties tegen Rusland. Wij vallen niet onder de onlangs aangekondigde Europese of Britse sancties en de aanwijzing van onze aandeelhouders heeft geen gevolgen voor onze bedrijfsvoering."

Eigenaren op sanctielijsten

Daarmee lijkt de bank te zeggen dat ze dus ook geen nadelige effecten ondervindt van het feit dat Alfa Bank en oprichter/aandeelhouder Fridman wél op de Europese sanctielijsten staan.

Als gevolg daarvan zijn Fridmans vermogensbestanddelen zoals banktegoeden en aandelen bevroren. Op de Europese sanctielijst wordt hij beschreven als iemand die nauwe banden met Kremlin onderhoudt en als 'facilitator van de kring direct rond Poetin'.

Fridman steunde bedreiging Oekraïne

Fridman zou volgens de lijst de afgelopen jaren ook pogingen hebben gedaan om de Westerse sancties gericht tegen de agressieve opstelling van Rusland jegens Oekraïne op te heffen. "Ook steunde hij acties en beleid die de territoriale integriteit, soevereiniteit en onafhankelijkheid van Oekraïne ondermijnden of bedreigden."

De oligarch sprak zich eerder deze week uit tegen de oorlog in Oekraïne, en stapte op als bestuurder bij telecomgigant Veon, dat een hoofdkantoor en een beursnotering in Amsterdam heeft.

Mogelijk toch gevolgen

Volgens Yvo Amar van BenninkAmar Advocaten, die is gespecialiseerd in sanctierecht, staat het niet onomstotelijk vast dat Amsterdam Trade Bank geen last krijgt van de sancties. "Dat valt nog te bezien. Het vermogen van Fridman is bevroren, dus dat kan ook gelden voor de entiteiten waarover hij zeggenschap heeft. En dat zou dus ook de Amsterdamse bank kunnen zijn."