Gevluchte Oekraïners opvangen in huis: eerst denken, dan doen

Op de grote zolder met twee slaapkamers en een ruime overloop hebben moeder Yulia, Christina van 10 en hun reisgenoot OIga hun eigen plekje. Langzaam maar zeker beginnen ze zich thuis te voelen, merkt Thomas Braaksma uit het Overijsselse Hardenberg. "Ze hebben een keer voor ons gekookt en pakken nu bijvoorbeeld gewoon zelf even een kop thee."

Zelf opgehaald

De ongemakken die nieuwe huisgenoten met zich meebrengen, heeft zijn gezin omarmd. "Dan wacht ik maar 10 minuten langer op de douche."

Vorige week was bij RTL Nieuws te zien hoe Thomas en zijn familie naar de Pools-Oekraïense grens reden om vluchtelingen op te halen:

Inmiddels is bekend dat duizenden Nederlanders hetzelfde willen doen. 6000 belangstellenden hebben zich gemeld bij het initiatief Onderdak Oekraïne.

Thomas krijgt ook veel telefoontjes van Nederlanders die een kamer over hebben of zelfs een compleet huis aanbieden. Hij verwijst ze door naar Takecarebnb, een ervaren organisatie die vluchtelingen met gastgezinnen matcht. 

'Weet waar je aan begint' 

Thomas: "Daarbij zeg ik wel: weet waar je aan begint. Een warm hart is goed, maar hou je hoofd koel. Je doet de mensen geen plezier als je na een week besluit dat het niet is wat je had bedacht. Probeer goed na te denken over waar je aan begint." 

Voor iedereen is de afweging anders, denkt hij. "Wij hebben achtergrond in de pleegzorg. Voor ons was dat drempeltje wat lager." 

Overweeg jij om gastgezin te worden?

Organisatie Takecarebnb waarschuwt: bij het in huis nemen van vluchtelingen komt veel kijken. Dit zijn enkele aandachtspunten:

• Doe de opvang niet alleen. Beter is een kring met vrienden, buren en familie te vormen. "Zorg samen voor huisvesting en begeleiding. Niemand weet hoe lang het gaat duren en samen hou je het langer vol."
• Bied de gast privacy, een ruimte waar hij of zij zich kan terugtrekken.
• Gastgezinnen moeten zich realiseren dat gasten vermoeid, boos, teleurgesteld en angstig kunnen zijn, dus: 'wees tolerant'. 
• Maak duidelijke afspraken over praktische zaken zoals eten, douchen en de sleutel.
• Schroom niet om wederdiensten te vragen, zoals koken of oppassen. "Het geeft je gast een fijn gevoel iets terug te kunnen doen."

Meer informatie? Takecarebnb heeft 10 tips.

Ook Thomas' ouders, Conny en Albert, hebben Oekraïense vluchtelingen opgevangen. "Wij hebben er zes, maar ook een heel groot huis. We zijn al twintig jaar pleegouders en hebben op dit moment ook zeven pleegkinderen, dus dit is een beetje ons ding."

Het gaat om een vader en moeder met een zoon van 10 jaar, en een moeder met een zoon van 6 en een dochter van 20. De families kennen elkaar niet. 

Dokter, school, financiën

Albert doet zijn best om, zoals hij het noemt, 'een brug te slaan' tussen zijn nieuwe huisgenoten en de instanties in Nederland. "Zodat ze hun leven weer een beetje op de rit krijgen." Zaken als zorgverzekering, dokter, school voor de kinderen en werk. "Ze praten bijna geen Engels, dus dat moeten wij wel even in gang zetten."

Voor de financiën geldt dat ook. "Wij schieten nu alles voor. Voor zes mensen is dat best wel veel." Daar zou het echtpaar op een gegeven moment wel wat bijstand in willen hebben, maar dat heeft nu geen haast.

Communiceren gaat via de vertaalapp Google Translate en als er iets belangrijks moet worden besproken, vraagt Conny een vrouw van een paar dorpen verderop die kan tolken.

Maar er zijn geen woorden voor nodig om te begrijpen dat de gevluchte families veel verdriet hebben. "Het is hartverscheurend." Conny leeft vooral erg mee met de man die nu bij hen woont. Hij heeft vijf volwassen dochters die in Kiev zijn achtergebleven en daar nu vastzitten. "Hij is zo verdrietig, hij is er kapot van."

Tegelijkertijd gebeurt er ook heel veel moois. De reparateur die een gratis wasmachine komt brengen en iemand uit het dorp die fietsen aanbiedt. Conny: "Dat is toch geweldig?" 

Nog een keer naar de grens

Ook al is het nu al behoorlijk druk, de familie Braaksma wil nog meer doen. Dus rijden vader Albert en zoon Thomas donderdagavond voor de tweede keer naar het grensgebied. Ze nemen vluchtelingen mee terug die worden ondergebracht bij gezinnen die zich bij hen gemeld hebben.

Daarna is het even genoeg, zegt Conny.