Europese luchtvaart mocht gratis vervuilen in 2020, Transavia hield uitstootrechten over
Voor de Europese luchtvaart was coronajaar 2020 een waar rampjaar, maar er mocht wel gratis CO2 uitgestoten worden. Door de manier waarop de Europese uitstootregels zijn opgesteld, hoefde voor de uitstoot van de vliegtuigen die wel vlogen gemiddeld niets betaald te worden. Daardoor houdt onder andere het Nederlandse Transavia extra vervuilrechten over voor andere jaren.
Dat blijkt uit een analyse van de uitstootgegevens door RTL Z.
Gratis uitstootrechten
Sinds 2012 moeten Europese luchtvaartmaatschappijen betalen voor hun CO2-uitstoot, via het Europese emissiehandelssysteem. Voor iedere ton CO2-uitstoot moeten ze een zogenaamde credit inleveren.
Een fors deel daarvan krijgen de maatschappijen nog gratis, dat is ooit zo verzonnen om ervoor te zorgen dan Europese maatschappijen niet te veel nadeel ondervinden ten opzichte van maatschappijen in landen waar geen CO2-beprijzing is.
Cadeau van 273 miljoen
In een normaal jaar zijn de gratis rechten niet voldoende om de uitstoot mee te betalen en moet er dus bijgekocht worden. Dat stimuleert de maatschappijen om schoner te gaan vliegen. Maar in coronajaar 2020 was het tegenovergestelde het geval.
De luchtvaartsector stootte bijna 25 miljoen ton CO2 uit in Europa, maar kreeg gratis rechten toebedeeld voor meer dan 30 miljoen ton. De luchtvaart hoefde daardoor niet alleen niet te betalen voor uitstoot, maar hield ook nog voor 5,2 miljoen ton aan verhandelbare CO2-rechten over.
En dat is een waardevol bezit dat de industrie in de schoot geworpen kreeg. De totale marktwaarde van die overtollige CO2-rechten lag in 2021 op zo'n 273 miljoen euro. Maatschappijen kunnen de credits verhandelen of bewaren om later in te zetten.
Meer dan zat voor Transavia
Dat laatste deed het Nederlandse Transavia, laat een woordvoerder van moederbedrijf KLM weten. KLM zelf kwam, zelfs in 2020 net aan de verkeerde kant van de streep uit. De maatschappij kreeg 784.194 credits gratis en had er 859.634 nodig. Dat betekent dat de maatschappij voor slechts 9 procent van zijn uitstoot moest betalen.
De woordvoerder benadrukt dat 2020 een uitzonderlijk jaar was, doordat veel vliegtuigen noodgedwongen aan de grond bleven. In andere jaren is het gratis tegoed niet voldoende om de CO2-uitstoot te dekken.
Het overschot aan CO2-credits voor Transavia is dan ook overgeheveld naar het volgende jaar, wat dus betekent dat de maatschappij in 2021 voor een groter deel van de uitstoot niet hoeft te betalen. Die afrekening vindt in april plaats.
Absurd
Suzanne Kröger, Kamerlid voor GroenLinks, heeft geen goed woord over voor de situatie. "Als GroenLinks zijn we fel tegen gratis CO2-rechten. Vervuiling moet een prijs krijgen."
"Doordat bedrijven de gratis rechten mee kunnen nemen, betekent het dat luchtvaartmaatschappijen dit jaar extra kunnen vervuilen zonder er een prijs voor te hoeven betalen. Absurd!"
Een woordvoerder van regeringspartij VVD laat weten dat die fractie nog geen oordeel heeft over de gang van zaken. Volgens hem gaat het hier om een 'fundamentele vraag over het stelsel' waarover eerst meer overleg gevoerd moet worden.