Nieuwe beelden: straten Marioepol zijn geïmproviseerde begraafplaats
Er zijn videobeelden van meterslange rijen van graven net buiten Marioepol vrijgekomen. De havenstad is sinds een maand volledig in Russische handen. Wekenlang kwam er weinig informatie naar buiten, maar nu er weer journalisten toegelaten worden, wordt de dodelijke verwoesting duidelijk.
Sommige graven hebben een kruis met een naamplaatje erop (zie foto hieronder). Maar de meeste hebben alleen maar een houten paaltje met een nummer en in plaats van een naam staat er 'onbekend' op geschreven. Er zijn dan bijvoorbeeld geen nabestaanden om het lichaam te identificeren.
Diverse tv-ploegen waaronder France Télévisions en Associated Press (AP) zijn op de begraafplaats geweest. Ze kregen daar toestemming voor van de separatistische leiders in Donetsk.
Zeker 3000 doden
Persbureau AP spreekt van honderden recente graven en in de reportage van de Franse televisie is te zien dat de nummers op de paaltjes optellen tot boven de 3000.
Het is onduidelijk of er soms ook meerdere personen in één graf liggen. Recent zijn er nog 24 kinderen gedood bij een Russisch bombardement op de stad.
In april publiceerde de Amerikaanse krant The New York Times ook al over een massagraf bij Marioepol. Het is onduidelijk of het over dezelfde locatie gaat. Op satellietbeelden is te zien dat tussen maart en april er graven bij gekomen zijn. Toen ging het nog om 300 gaten op een rij.
Nikolay Chumak, een inwoner van Marioepol, legt aan een journalist van AP uit hoe het begon: "De Oekraïense autoriteiten begonnen hier aan het begin van de oorlog met tractoren kuilen te graven en lichamen te begraven. Er zijn bijna geen begrafenissen gehouden." In plaats daarvan werden de ze bijvoorbeeld door gemeenteambtenaren in rap tempo de aarde in gedragen.
France Télévisions bezocht naast deze enorme begraafplaats nog andere locaties, waar vrijwel zeker ook massagraven zijn. De Oekraïense Valerie nam de filmploeg mee naar de plek waar haar 32-jarige man ligt.
Ze wil graag dat het lichaam opgegraven wordt, zodat ze waardig afscheid van hem kan nemen. Haar werd verteld dat ze dan eerst nabestaanden van alle lichamen in het graf moet vinden, zodat iedereen geïdentificeerd kan worden. Een onmogelijke opgave. Valerie zegt dat er wel acht lichamen boven op elkaar in het graf liggen.
Body bags in de zon
Sommige (massa)graven zijn nog leeg. Door de stad heen liggen op verschillende plekken body bags in de zon. De straten van Marioepol zijn een geïmproviseerd mortuarium geworden. Volgen de adviseur van de burgemeester van de stad, Pyotr Andryushchenko, gaan de Russen nu zelfs nog een stap verder.
"We zullen nooit weten hoeveel mensen in Marioepol gestorven zijn", zegt hij. "Samen met het puin van de gebouwen zullen ze begraven worden op de stortplaats."
Voor de oorlog had Marioepol ongeveer 430.000 inwoners. Volgens de burgemeester van Marioepol zijn 22.000 burgers gedood door de Russische troepen. Er zijn momenteel naar schatting nog 120.000 burgers in de stad. De rest is gevlucht of gedeporteerd.
Zo’n 60 procent van de huizen is verwoest, een deel daarvan kan niet hersteld worden.