Honderdduizenden huishoudens wacht nieuwe energiestrop: flinke nabetaling

Dat blijkt uit een rondgang van RTL Z langs de grote energieleveranciers. Budgetvoorlichter Nibud maakt zich zorgen omdat mensen noodgedwongen de problemen voor zich uitschuiven.

200 euro per maand te weinig

Bij Vattenfall, dat in Nederland twee miljoen klanten heeft, heeft ongeveer 10 procent van de klanten 'een veel te laag maandbedrag', laat een woordvoerder weten. "Bij deze klanten is een gemiddelde verhoging van 200 euro per maand nodig."

De financiële gevolgen daarvan laten zich raden: op het moment dat de jaarafrekening komt, zullen ze het te weinig betaalde bedrag alsnog in één keer op hun bord krijgen. Wie een jaar lang 200 euro te weinig heeft betaald per maand, moet aan het einde van het contractjaar 2400 euro bijbetalen.

Maandbedrag bijstellen

Het maandbedrag dat je betaalt aan je energieleverancier wordt meestal jaarlijks berekend op basis van het verbruik in het jaar ervoor. Dit kun je zelf naar boven of naar beneden bijstellen. Op die manier kun je er zelf voor zorgen dat je niet te veel of te weinig betaalt. Dat kan handig zijn: bespaar je bijvoorbeeld veel omdat je hebt geïsoleerd, dan zul je waarschijnlijk minder gaan verbruiken dan vooraf geschat, en dan kun je dus ook gedurende het jaar al minder gaan betalen.

Maar veel mensen laten nu het maandbedrag in stand dat paste bij de veel lagere tarieven van de afgelopen jaren. Zij betalen per maand waarschijnlijk veel te weinig. Aan het eind van het jaar moet je het verschil bijpassen tussen wat je al hebt betaald en wat je daadwerkelijk hebt verbruikt. Als je te veel hebt betaald, krijg je juist geld terug.

Ook Eneco zegt dat er een groep is die - al dan niet noodgedwongen - kiest voor een te laag maandbedrag, ondanks waarschuwingen van de energieleverancier. "Het kan een oplossing zijn om financieel de maand rond te krijgen, maar pas nou op", waarschuwt de woordvoerder. "Anders krijg je een naheffing en moet je een grote klap geld betalen."

Afschrijving mislukt

Klanten die de 'echte' maandlasten niet kunnen betalen, raadt het bedrijf aan een betalingsregeling te treffen in plaats van te wachten op de grote tegenvaller. Eneco ziet ook een toename in het aantal gevallen waarbij de automatische afschrijving niet lukt omdat er te weinig geld op de rekening staat. Het is nog te vroeg om duidelijk te zeggen wat dat betekent voor de financiële situatie van de klant in kwestie, maar het kan duiden op geldzorgen, vertelt de woordvoerder.

Echte tik komt nog

Dat de financiële zorgen toenemen, blijkt ook bij Essent. Het bedrijf laat weliswaar weten dat het aantal mensen met betalingsproblemen nog niet echt toeneemt, maar mensen die al een betalingsregeling hadden, hebben wel een steeds groter bedrag uitstaan. Bij Vattenfall is het aantal klanten met een betalingsregeling al wel flink toegenomen, met 30 procent in een jaar tijd.

Maar de echte tik, verwacht ook Essent, moet voor veel klanten nog komen. "Wij verwachten dat het einde jaar en zeker begin volgend jaar voor meer problemen gaat zorgen. Aangezien er dan nog meer mensen in een variabel tarief zitten en mensen ook een jaar in de hoge energieprijzen gaan zitten", legt een woordvoerder uit.

"Nu kunnen mensen nog hun maandbedrag gewoon laten staan, maar als de jaarafrekening komt, wordt ineens zichtbaar dat ze veel moeten bijbetalen."

Onmogelijke keuze

Het Nibud maakt zich hier grote zorgen over, en zegt dat er voor veel mensen geen goede keuze te maken is. "Mensen die het al lastig hebben om rond te komen, kunnen hun maandbedrag niet verhogen", legt directeur Arjan Vliegenthart uit. Zij stellen de pijn uit, en overwegen om dan in de winter de verwarming maar uit te laten, vervolgt hij.

"Simpele tips voor deze groep, die zijn er niet meer. Ze bezuinigen al op de meest essentiële uitgaven. Er zal een meer structurele oplossing moeten komen in samenspel met de energieleveranciers, de overheid en de woningcorporaties", zegt Vliegenthart. "Dit kun je niet aan individuele huishoudens overlaten. De puzzel heeft te weinig stukjes."