Estland en Finland willen geen vakantievierende Russen meer
Estland en Finland willen dat de Europese Unie het verlenen van toeristenvisa aan Russen stopzet. Volgens de twee buurlanden van Rusland is het niet verklaarbaar dat het land aan de ene kant een agressieve oorlog voert in Oekraïne en dat zijn inwoners aan de andere kant gewoon op vakantie kunnen naar Europa. Want tot nu toe is het voor Russen helemaal niet zo lastig om naar Europa te reizen.
Voor de oorlog in Oekraïne (en voor corona) kwam je op je vakantiebestemming vast wel eens Russen tegen. Maar sinds 24 februari dit jaar, de dag dat de Russen Oekraïne binnenvielen, zou de kans daarop een stuk kleiner moeten zijn. Zou, want dat blijkt in de praktijk niet altijd zo te zijn, tot ergernis van Estland en Finland.
1. Wat zeggen politici in Estland en Finland?
De Estse minister van Buitenlandse Zaken laat er geen misverstand over bestaan. "Het is merkwaardig hoe massa's Russische toeristen het Louvre kunnen bezoeken in de schoolvakantie, terwijl in Oekraïne kinderen worden vermoord." En de premier van Estland zegt: "Europa bezoeken is een privilege, geen mensenrecht."
Tot slot de premier van Finland: "Het is niet eerlijk dat, terwijl Rusland een agressieve en brute oorlog voert in Europa, Russen een normaal leven kunnen hebben, in Europa kunnen reizen en toeristen kunnen zijn." En dus vinden beide landen dat de Europese Unie moet stoppen met het uitgeven van toeristenvisa aan Russen.
2. Waarom zijn die toeristenvisa zo'n heet hangijzer?
Je denkt misschien: huh? Er waren toch snel na het begin van de oorlog sancties ingesteld tegen Rusland, onder andere op het gebied van vlieg- en treinverkeer? Klopt. Het is voor Russen sinds een halfjaar niet meer mogelijk om met het vliegtuig naar Amsterdam, Parijs, Berlijn en allerlei andere Europese steden te vliegen. Hetzelfde geldt voor de trein.
Maar de auto of bus, dat is geen probleem. Rusland grenst aan de EU-landen Finland, Estland, Letland, Litouwen en Polen. Als Russen naar een luchthaven in één van die landen rijden, kunnen ze gewoon verder vliegen naar de rest van de Europese Unie.
Bovenstaande geldt alleen als ze een toeristenvisum hebben. Hebben ze dat, dan kunnen ze probleemloos reizen tussen de landen die lid zijn van de Schengenzone. Daar zijn de meeste EU-landen lid van, ook Nederland.
Nu hoeven Russen dat visum niet per se aan te vragen bij één van hun EU-buurlanden. Stel dat Nederland, Frankrijk of Duitsland een visum aan een Rus verleent, dan kunnen landen als Finland en Estland de betreffende Rus niet zomaar tegenhouden aan de grens. En dat betekent dat de Rus op die manier zijn weg kan vervolgen richting de Franse, Italiaanse of Spaanse Rivièra.
3. En komen ze?
Het ziet er wel naar uit. Zeker sinds Rusland vorige maand ook nog eens zijn eigen coronabeperkingen versoepelde. Sinds dat moment is het aantal Russen dat de Finse grens over is gestoken met 30 procent toegenomen ten opzichte van het voorjaar.
Sommigen komen de grens over omdat ze van Finland zelf een visum hebben gekregen. Op dit moment is er in Finland geen juridische basis om iemand op grond van nationaliteit de toegang te weigeren. Daarnaast zijn er dus een heleboel Russen die een visum hebben gekregen van een heel ander EU-land.
4. Waar zou je Russen kunnen tegenkomen?
Voor we een rondje maken langs een aantal vakantielanden, is het goed om te zeggen dat het lastig is om het aantal Russische toeristen in een land te achterhalen. Wel is er meer te zeggen over het aantal visa dat is verleend aan Russen.
Te beginnen met Nederland. Aan het NRC laat het ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat ons land sinds eind april al geen toeristenvisa meer aan Russen verstrekt. Dat is vooral het gevolg van personeelsproblemen bij de ambassade. En die zijn weer het gevolg van het feit dat een deel van het personeel door Rusland is uitgezet.
Overigens was het aanvragen van een visum bij Nederland al eerder een probleem. Ons land eist namelijk een vaccinatiebewijs en wij accepteren het Russische vaccin Spoetnik niet.
Dat is meteen de reden waarom een Franse vakantie voor Russen geen probleem hoeft te zijn. Daar hoeven ze geen vaccinatiebewijs te laten zien. En ook een reis naar Duitsland is een optie. Tussen maart en juli van dit jaar verstrekte Duitsland ruim 14.000 visa aan Russen. Dat is bijna twee keer zoveel als in heel 2021.
Aan de uitspraken van Duitse politici is te merken dat ook de geschiedenis een rol speelt. Zo zegt een FDP-politicus: "We willen geen nieuw IJzeren Gordijn ophangen." En een andere politicus in de Süddeutsche Zeitung: "We moeten niet de hele Russische samenleving verdacht maken. Dat zou niet te rechtvaardigen zijn."
Tot slot kunnen Russen ook naar Spanje en Griekenland reizen. Ook daar worden ze niet tegengehouden door coronabeperkingen. Volgens de Finnen blijkt dat veel Russen via hun luchthavens naar die twee Zuid-Europese landen vliegen.
5. Gaat de EU reageren op het Ests-Finse verzoek?
Er gaat in ieder geval over het verzoek worden gesproken. Eind deze maand zullen de EU-ministers van Buitenlandse Zaken er waarschijnlijk over praten. En het staat op de agenda bij de EU-top in oktober.
Het lijkt er echter op dat de EU het bij een visumverbod houdt voor Russen die op de sanctielijst staan. Een uitgebreider verbod lijkt er vooralsnog niet in te zitten.
Andere visa
Bovenstaand artikel gaat over het vieren van vakanties en het uitgeven van toeristenvisa. Er zijn uiteraard nog veel meer redenen waarom Russen een visum voor Europa nodig zouden hebben.
Voorbeelden zijn familieherenigingen, familieomstandigheden, mensen die politiek gevaar lopen of niet veilig zijn vanwege hun geaardheid. In zulke omstandigheden wordt een visumaanvraag niet zomaar afgewezen. Ook niet door landen als Nederland, Finland en Estland.