Rellen voor deur stikstofminister: 100 uur taakstraf en maand voorwaardelijk voor actievoerders
Acht boeren die eind juni betrokken waren bij de ongeregeldheden in de buurt van het huis van stikstofminister Christianne van der Wal, hebben werkstraffen van 100 uur opgelegd gekregen. Ook krijgen ze een voorwaardelijke celstraf van een maand.
De straffen vallen iets lichter uit dan het Openbaar Ministerie had geëist. Volgens de rechter in Zutphen hebben de actievoerders 'het gezag van de politie volstrekt genegeerd' en zich daarbij schuldig gemaakt aan een reeks strafbare feiten.
'Geen demonstratie'
"Dit was geen demonstratie", zei de rechter. "Wat hier is gebeurd, is groter dan even op de trekker kijken 'of we kunnen praten met de minister'. Dit is iets anders. Dit is ernstig."
Het doorbreken van de politieafzetting bij het huis van Van der Wal noemde de rechter 'onacceptabel'. "De politie is er om de orde te handhaven voor alles en iedereen. Het is niet aan een groep burgers om te bepalen dat het dan anders moet. De politie wilde terecht voorkomen dat andermaal het huis van de minister werd bezocht."
Boosheid begrijpelijk, intimidatie onacceptabel
Ook het 'met een grote groep' opzoeken van een politicus, 'in de beslotenheid van het eigen huis', is 'onacceptabel', zei de rechter. Dat de actievoerders boos zijn over het beleid 'is te begrijpen', zei hij, maar 'huisbezoeken aan politici, ambtsdragers en gezagsdragers' zijn een vorm van intimidatie. "Mensen wonen vaak ook niet alleen, er is ook nog een gezin op de achtergrond aanwezig."
Hieronder beelden van die avond:
De ongeregeldheden vonden plaats op 28 juni. Protesterende boeren stuitten op weg naar het huis van de minister op de politie, maar slaagden erin door de afzetting te breken. Daarbij wisten de boeren een politieauto te verplaatsen. Een politieauto werd heen en weer geschud. Ook werd een ruit van de auto ingeslagen en hier een strobaal ingegooid.
Met geweld verzet
Er gebeurde die avond meer: de boeren wisten een beveiligingscamera af te dekken. Ook werd met een combine strobalen versnipperd en over de weg geblazen. Daarnaast zouden ze zich met geweld hebben verzet tegen acht politiemensen die probeerden om de orde te handhaven.
De boeren lieten vandaag aan de rechter weten dat ze de minister geen angst wilden aanjagen. "Je moet zo iemand niet privé opzoeken", erkende de 20-jarige Jordi P. uit Eibergen. "We wilden ons gewoon laten horen", meende de 27-jarige Thomas R.
Minister: goed dat OM erbovenop zit
Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) vindt het 'terecht' dat de boeren die haar voor haar huis hebben bedreigd, zich voor de rechter moeten verantwoorden. "Het is nu aan de rechter om daarover te oordelen."
"Ik vind het het belangrijkste dat ze verantwoording afleggen", zei de minister voorafgaand aan de ministerraad. Nadat Van der Wal in juni het inmiddels beruchte stikstofkaartje had gepresenteerd – waarin per gebied staat ingetekend met welk percentage het stikstofgehalte van agrariërs in 2030 moet zijn afgenomen – kwamen boeren in heel Nederland in protest. De stikstofuitstoot moet in 2030 zijn gehalveerd.
Diezelfde avond stonden boze boeren bij de oprit van haar woning. Veertig minuten lang sprak Van der Wal met de boeren, 'totdat het iets dreigender werd, maar dat was nog oké'.
De ongeregeldheden twee weken later, waar de zaak vandaag over ging, waren heftiger. "Vooral voor mijn gezin. Ze kwamen naar het huis toe en dat is echt heel bedreigend." Ze vindt het 'onwijs goed' dat het Openbaar Ministerie er 'zo bovenop zit'.
'Stok achter de deur'
De officier van justitie vond een forse voorwaardelijke celstraf 'passend', vanwege de 'simpele constatering' dat de stikstofcrisis nog niet is opgelost en nieuwe acties daardoor 'voorzienbaar' zijn. De voorwaardelijke straf is daarmee een 'stok achter de deur'.
Een demonstratie is prima, zei ze, zolang men zich houdt aan de wet. "De boodschap is glashelder: bij nieuwe strafbare feiten hebben we het niet meer over onvoorwaardelijke gevangenisstraffen."