Energiecompensatie dreigt ook terecht te komen bij mensen met laag tarief
Per 1 januari wil het kabinet een prijsplafond voor gas en stroom invoeren, maar het plan van het kabinet is dat vanaf 1 november alvast een soort tussenoplossing van kracht kan worden. Fijn voor consumenten die een hoog tarief betalen, maar ook voor mensen die een laag tarief hebben. Net als vorig jaar dreigen veel mensen compensatie te krijgen die geen last hebben van stijgende energieprijzen.
Het prijsplafond dat vanaf 1 januari ingevoerd moet worden, zorgt ervoor dat huishoudens niet meer voor gas betalen dan 1,50 euro per kuub en niet meer dan 70 cent voor een kilowattuur stroom. Mensen die zo gelukkig zijn dat ze een lager tarief hebben, worden daardoor niet extra gecompenseerd, want dat is ook niet nodig.
Tijdelijke tussenvariant
Maar die vlieger gaat waarschijnlijk niet op voor de tussenoplossing die het kabinet vanaf 1 november wil invoeren. Dan geldt er nog geen echt prijsplafond, maar is het de bedoeling dat energieleveranciers vanaf dat moment een tariefplafond 'simuleren', schreef minister van Financiën Sigrid Kaag deze week in een brief aan de Kamer.
Dat idee komt uit de koker van de energiemaatschappijen zelf. Veel details gaf de minister nog niet weg op Prinsjesdag: "Bij deze tussenvariant wordt er voor de maanden november en december een bedrag ter verlaging van de termijnbedragen verwerkt", staat in de brief. De staat maakt een subsidiebedrag over naar de maatschappijen, en die verlagen daarmee de maandbedragen. Daar komt het op neer.
'Overcompensatie'
Maar het gesimuleerde plafond kent wel een zeer groot nadeel ten opzichte van het echte plafond, blijkt uit openbaar gemaakte nota's van het kabinet. Het voorstel dat maandag op tafel kwam te liggen, houdt namelijk in dat de maatschappijen een vast bedrag verdelen over alle klanten. En dus ook over klanten die, omdat ze een langlopend contract hebben tegen een vaste prijs, helemaal geen last hebben van een hoog tarief.
Ambtenaren van het ministerie van Financiën ontgaat het niet dat dit geld niet per se op de juiste plek terechtkomt. "In de praktijk betekent het dat de mensen die nu een laag tarief hebben, een nog lager tarief krijgen en dus overcompensatie krijgen", staat in een advies aan minister Kaag en staatssecretaris Marnix van Rij.
Een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken, dat uiteindelijk de subsidieregeling uit moet voeren, laat weten dat er over de precieze uitwerking nog wordt gesproken met de leveranciers en dat nu nog niet te zeggen is hoe de regeling precies in zijn werk zal gaan.
Niet haalbaar
In het advies aan de bewindslieden op Financiën werd nog voorgesteld om te proberen met de energiemaatschappijen tot een wat fijnmaziger plan te komen, waardoor de subsidie alleen terecht komt bij mensen die ook daadwerkelijk een hoog tarief voor de kiezen krijgen.
Maar dat lijkt simpelweg niet haalbaar. Een woordvoerder van Energie Nederland, de club van energiemaatschappijen die overlegt met het kabinet over wat er mogelijk is, laat weten ervan uit te gaan dat het een 'generieke maatregel' wordt. Dat wil zeggen: het geld wordt verdeeld over alle klanten en niet alleen de klanten die het nodig hebben. Zij wijst erop dat eerdere pogingen om compensatie te geven aan specifieke groepen onuitvoerbaar bleken voor de energiemaatschappijen.
Verschil zien
Minister Kaag houdt het er vandaag op dat 'klanten het verschil moeten zien' per 1 november, maar voegt daaraan toe dat de details nog moeten worden uitgewerkt. "Er is nog een hele hoop onduidelijk."
Vorig jaar, toen de energiecrisis net was uitgebroken, kwam het kabinet ook al met een haastig in elkaar gezette regeling om mensen te compenseren voor de stijgende energierekening. Uit onderzoek van RTL Nieuws bleek dat daarmee 2,1 miljoen huishoudens werden gecompenseerd die niet te maken hadden met een stijgende rekening in 2022.