Krachtige explosies gemeten bij Nord Stream, aanwijzingen voor sabotage

Volgens directeur Björn Lund is er geen twijfel dat het om explosies gaat. De onthulling voedt de speculaties dat dat de lekkages aan de Nord Stream 1 en 2 veroorzaakt zijn door sabotage. Via de gaspijpleidingen stroomt gas vanuit Rusland via de Oostzee naar Duitsland. Momenteel zijn de leidingen niet in gebruik, maar ze bevatten wel gas.

Bevingskracht 2.3

SVT meldt dat het Zweedse nationale seismische netwerk, dat aardbevingen meet, twee ontploffingen heeft gedetecteerd. Een had een kracht van 2.3 en werd geregistreerd door wel dertig meetstations in het zuiden van Zweden. De eerste ontploffing werd gemeten om 02.03 uur in de nacht van zondag op maandag, en de tweede om 19.04 uur gisteravond, aldus SVT.

De ontploffingen werden gemeten in de buurt van het Deense eiland Bornholm, waarlangs Nord Stream 1 en 2 lopen.

'Terroristische aaval'

Volgens Lund werd in 2016 voor het laatst in hetzelfde gebied een vergelijkbare seismische gebeurtenis gemeten. In het gebied wordt weinig getraind door het leger, maar als dat gebeurt, wordt dat in de regel gemeld. Dat is nu niet gebeurd, aldus Lund. De gegevens over de explosies zijn overgedragen aan het Zweedse leger.

Volgens de autoriteiten in de Oekraïense hoofdstad Kiev gaat het om een 'terroristische aanval' door Moskou. "Het grootschalige 'gaslek' van Nord Stream is niets meer dan een door Rusland geplande terroristische aanval en een daad van agressie jegens de EU", zei de presidentiële adviseur van Kiev, Mikhaylo Podolyak, op Twitter.

Zweden en Denemarken zijn inmiddels crisisgesprekken begonnen over de situatie. Denemarken stuurt een oorlogsschip naar het gebied. De Zweedse kustwacht heeft een vliegtuig gestuurd. Het scheepsverkeer moet afstand houden van het gebied.

"Je kunt niets anders bedenken dan dat het sabotage is, dat iemand deze pijpleidingen heeft opgeblazen", zegt energie-expert Jilles van den Beukel van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS).

Saboteur nog onbekend

Wie de saboteur geweest kan zijn en wat hij te winnen heeft met deze actie, daarover tast Van den Beukel nog in het duister. "Poetin is misschien tot alles in staat. Aan de andere kant: wat wint hij ermee om zijn eigen infrastructuur op te blazen, die 10 miljard euro gekost heeft en jaren om te bouwen? Als hij geen gas wil leveren kan hij gewoon een verhaal verzinnen over compressors."

Het Kremlin zegt in een reactie op de lekken dat het om 'een verontrustende ontwikkeling gaat'.

Repareren lastig

Onderzoeken wat er precies is gebeurd, dat zal nog wel gaan, zegt Van den Beukel. "Maar het repareren van de pijpleidingen, dat is een ander verhaal. Dat zou weleens onmogelijk kunnen zijn vanwege de grote hoeveelheid water die nu de pijpleidingen binnenstroomt."

Rusland exporteert geen gas meer via de Nord Stream-pijpleidingen naar Europa. "Er zijn dus géén gevolgen voor onze gasvoorraad", zegt Hans van Cleef, econoom bij ABN Amro op Twitter. Maar de energieprijzen worden er wel door beïnvloed. Sinds de lekkage bekend werden, schoten de gasprijzen vandaag zo'n 10 procent omhoog.

Onbekende drones gezien

Bijna tegelijk met het nieuws van de lekken kwam de Noorse toezichthouder op de olie- en gasindustrie van het land, PSA, gisteren met een waarschuwing. Verschillende uitbaters van offshore boorplatformen meldden recent dat zij onbekende drones en andere vliegtuigen gezien hebben dichtbij hun installaties.

Beide pijpleidingen waren onder druk gevuld met gas. Dat gas loopt nu weg via verschillende lekken. Deze kwamen gisteravond aan het licht door een sterke drukval. Volgens de Zweedse kustwacht waren de lekken zo groot, dat ze te zien waren op de radar van schepen in de buurt.

De Deense premier Mette Frederiksen vermoedt opzet. "Het is zeldzaam dat er drie lekkages op enige afstand van elkaar zijn. Daarom is het moeilijk voor te stellen dat dit per ongeluk is gebeurd", zei ze tijdens een bezoek aan Polen.