Verbod op politieke partijen straks mogelijk: 'Als laatste redmiddel'
Politieke partijen die de democratie ondermijnen of willen afschaffen, moeten straks door de allerhoogste rechter verboden kunnen worden. Dat maakt minister van Binnenlandse Zaken Hanke Bruins Slot mogelijk in de nieuwe Wet op de politieke partijen, die ze vandaag presenteert. "De Hoge Raad kan dit als laatste redmiddel opleggen als partijen de democratie kapot willen maken."
Bruins Slot noemt politieke partijen 'van cruciaal belang'. "We moeten onze partijen en daarmee onze democratie beschermen. De partijen die met onze stem ook ons vertrouwen krijgen, mogen tegelijkertijd nooit onze democratie in gevaar brengen."
Verbod is nu lastig
Aanleiding voor de nieuwe wet is dat het op dit moment lastig is om partijen te verbieden. Dat kan alleen als de openbare orde wordt bedreigd. Ook de staatscommissie parlementair stelsel onder leiding van Johan Remkes constateerde dit tekort.
"De nieuwe wet moet het mogelijk maken dat een partij verboden kan worden wanneer de partij de democratische rechtsstaat wil ondermijnen of afschaffen", zegt Bruins Slot. "Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn wanneer een partij de Tweede Kamer wil afschaffen of de onafhankelijkheid van de rechtspraak ongedaan wil maken."
De laatste jaren gaan er steeds vaker stemmen op om het eenvoudiger te maken om partijen te verbieden. Aanleiding zijn opmerkingen van politici van Forum voor Democratie, maar ook de bestorming van het Amerikaanse parlement door tegenstanders van de verkiezingsuitslag.
Motorbendes
D66-fractievoorzitter Jan Paternotte riep kortgeleden ook al op om het eenvoudiger te maken om een partij te verbieden. Die wilde dat doen door een wetsartikel uit te breiden waarmee tot dusver onder meer criminele motorbendes verboden kunnen worden. Volgens de D66'er zou een nieuwe wet te lang zou duren voor die in werking treedt.
Maar Bruins Slot noemt dit wetsvoorstel de juiste democratische route. In haar wetsvoorstel wordt ook voorgeschreven dat politieke partijen openheid moeten geven over hun financiën, dus van wie ze donaties ontvangen. Ook moet het openbaar zijn hoe ze bijvoorbeeld hun kandidaten en lijsttrekker kiezen, en hoe ze adverteren.
Subsidieregeling
Er komt ook een subsidieregeling waarmee partijen in gemeenten, waterschappen en provincies een bijdrage kunnen krijgen. Dat moet partijen minder afhankelijk maken van giften.
