Laagste gasverbruik in 50 jaar: 'Bezuinigen vaak noodzakelijk'
Het gasverbruik in Nederland is vorig jaar uitgekomen op het laagste niveau sinds 1972. Zowel bedrijven als huishoudens verstookten fors minder aardgas, al was dat lang niet altijd uit weelde. Twee van de drie grote energieleveranciers signaleren meer betalingsproblemen bij hun klanten.
In heel Nederland is afgelopen jaar een kwart minder aardgas verbruikt dan het jaar ervoor. In totaal werd 31,2 miljard kubieke meter gas verstookt, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat is de laagste hoeveelheid in vijftig jaar.
Vooral grote industriële bedrijven (ruim een kwart) en huishoudens (een kwart) verbruikten minder gas. In het geval van de bedrijven is de daling het sterkst in de aardolie- en chemie-industrie. Ook verstookten elektriciteitscentrales 12 procent minder aardgas, en viel op dat bedrijven in de glastuinbouw overstapten op gasmotoren met minder verbruik.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Verder moesten volgens ondernemersvereniging ONL zeker tientallen kleinere ondernemers zoals bakkers, groenteboeren en wasserettes stoppen, omdat zij hun hogere energierekeningen niet meer konden betalen. Of omdat onder de streep simpelweg niet genoeg winst overbleef om te blijven ondernemen.
Warmer weer
Wat betreft huishoudens is het afgenomen verbruik tweeledig. Het CBS schrijft een fors deel van de daling toe aan het warmere weer, zo'n 10 procent. Daarbovenop komt nog eens 15 procent minder gasverbruik dat direct wordt gekoppeld aan de fors hogere gasprijzen in 2022. Kortom: doordat mensen energie hebben bespaard door de verwarming lager te zetten, minder lang te douchen of hun huis beter te isoleren.
Uit een rondgang van RTL Nieuws blijkt dat klanten van Vattenfall de gaskraan het meest hebben dichtgedraaid. Zij bespaarden ruim 20 procent op hun verbruik. Ook de klanten van Essent, Budget Energie en Greenchoice hebben duidelijk bespaard op hun energieverbruik, al willen deze energieleveranciers geen precieze percentages noemen.
Energiearmoede
Het besparen van energie is positief, maar vaak ook uit noodzaak geboren. Zo zijn er mensen met lagere inkomens of slecht geïsoleerde (huur)huizen. "Hun besparing is niet in alle gevallen vrijwillig, omdat mensen puur moeten bezuinigen, omdat ze anders hun energierekening niet kunnen betalen", zegt woordvoerder Edwin van de Haar van Eneco.
Voor gezinnen die in zogenoemde energiearmoede leven, trof de overheid meerdere subsidieregelingen. Afgelopen week ging het Tijdelijk Noodfonds Energie open voor mensen met een laag inkomen en een hoge energierekening.
Toch zien de grote energieleveranciers dat in 2022 meer klanten vroegen om een betalingsregeling. Vattenfall had eind vorig jaar te maken met 20 tot 30 procent meer betalingsachterstanden dan eind 2021. Ook Eneco zag in 2022 een stijging van 10 procent van klanten met een betalingsachterstand.
"Daar zitten ook klanten bij die na een herinnering direct betalen", zegt Van de Haar. "Al met al heeft enkele procenten van onze klanten een betalingsprobleem." Budget Energie en Greenchoice zagen geen duidelijke toename in het aantal getroffen betalingsregelingen.
Onder het prijsplafond
In 2023 geldt een prijsplafond op energie voor huishoudens en andere kleinverbruikers (maximaal 1200 kubieke meter gas en 2900 kilowattuur stroom). Bij Vattenfall verwachten ze dat als de energiebesparing van 2022 doorzet, het een groot deel van hun klanten lukt om onder het ingestelde prijsplafond te blijven.
"Wat betreft elektriciteit blijft in dat geval ruim 85 procent van de huishoudens onder of zeer dicht bij de volumegrens van het prijsplafond. En voor gas gaat dat om ruim 75 procent", zegt Vattenfall-woordvoerder Hidde Kuik. "Door minder energie te verbruiken, zorgen we met elkaar dat de prijs wordt gedrukt."