Vergaand klimaatadvies aan kabinet: vlees, zuivel en benzineauto duurder
We zijn nog mijlen verwijderd van de klimaatdoelen van 2030 en dus moet er een tandje bij. Dat concludeert een studiegroep van ambtenaren van verschillende ministeries. Die komt met een lijst aan maatregelen en die gaan pijn doen voor ons allemaal. "De tijd van laaghangend fruit is voorbij", concluderen ambtenaren.
Om de opwarming van de aarde tot 1,5 graad te beperken moet de CO2-uitstoot omlaag. Over 8 jaar moet de uitstoot van schadelijke broeikasgassen tot 60 procent lager zijn dan in 1990, stelt het kabinet. Maar- zo concludeert de groep ambtenaren in een grote studie vandaag-, op basis van de uitgewerkte plannen gaat ons land dat doel bij lange na niet halen.
Het rapport van de studiegroep moet dienen als basis voor het beleid over klimaat en energie.
Waslijst aan maatregelen
Ambtenaren hebben daarom in kaart gebracht wat er nog moet gebeuren. Het is een advies aan het kabinet, maar duidelijk is dat iedere sector aan de slag moet én burgers dit gaan voelen in hun portemonnee.
Dit zijn de belangrijkste aanbevelingen per sector:
Industrie en boeren
- De industrie moet meer gaan betalen voor CO2-uitstoot.
- Boeren moeten hun veestapel flink omlaag brengen (30 procent moet er af).
Voedsel
Ook moeten we anders met ons voedsel om gaan. Dat zou onder meer moeten gebeuren door:
- Een hogere belasting op vlees en zuivel in te voeren.
- Meer voedsel te eten met plantaardige eiwitten.
- Voedselverspilling tegen te gaan.
Vervoer
Ook op het gebied van mobiliteit komen de ambtenaren met een flinke lijst aan maatregelen:
- Vanaf 2025 moeten alle leaseauto's elektrisch zijn.
- De aanschafbelasting voor vervuilende auto's gaat omhoog.
- De vliegbelasting gaat verder omhoog: hoe verder je vliegt, hoe meer belasting je betaalt.
- Ook de luchtvaart moet aan de slag met het verduurzamen: door meer duurzame brandstof te gebruiken.
Gebouwen en huizen
Op het gebied van gebouwen en onze huizen komen de onderzoekers met de volgende aanbevelingen:
- De prijs van gas moet omhoog (via de energiebelasting).
- Het gebruik van elektriciteit moet juist goedkoper worden.
- Vanaf 2025 moet elke koopwoning geïsoleerd zijn.
- Isolatie-eisen voor woningen worden stap voor stap aangescherpt. Zo moet een woning in 2033 minimaal energielabel B hebben.
Prijskaartje
Aan deze maatregelen hangt een flink prijskaartje. De ingrijpende aanpassingen kosten burgers en bedrijven 7 miljard euro, zo is de schatting van de onderzoekers.
'Dit leidt tot stevige politieke discussie'
Dit vergaande advies heeft het kabinet zelf gevraagd aan topambtenaren van verschillende ministeries, zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Het is een zeer belangrijk advies. Als het kabinet de klimaatdoelen wil halen, dan ligt er nu een concrete menukaart om uit te kiezen."
Je krijgt nu een stevige politieke discussie in het kabinet en in de coalitie, stelt Lambie. "Welke maatregelen? En in welk tempo? En hoeveel geld wordt uitgetrokken om burgers te helpen met verduurzaming? Als het gaat over klimaat, dan zijn de verschillen tussen VVD en D66 behoorlijk. Dit wordt een stevige discussie."
Kabinet en coalitie bespreken dit de komende weken, tegelijkertijd met de aanpassingen op de lopende begroting. Door een bewindspersoon worden deze gesprekken al een 'regeerakkoord 2.0' genoemd. Andere betrokkenen gaan minder ver en verwachten dat de gereserveerde miljarden voor klimaatbeleid genoeg zijn om de pijn bij burgers en bedrijven te verzachten.
Het worden spannende maanden voor het kabinet en de coalitie, met felle discussies over klimaat, stikstof en migratie. Ook de hoofdrolspelers zelf zeggen inmiddels hardop dat het onzeker is of dit kabinet, deze coalitie al die discussies gaat overleven."