Miljardensteun voor Oekraïne, maar wederopbouw vergt zeer lange adem
Oekraïne heeft het grootste financiële steunpakket gekregen sinds Rusland dertien maanden geleden het land binnenviel. Toch is de 15,8 miljard dollar (zo'n 14,7 miljard euro) die het IMF verschaft slechts het begin van een lange weg naar herstel.
Volgens de nieuwste schatting is namelijk minstens 383 miljard euro nodig voor het herstel van Oekraïne. Die berekening, gemaakt door de Wereldbank, de Europese Commissie en de VN in samenspraak met de regering van Oekraïne, beslaat alleen nog maar het eerste jaar van de oorlog (tot 24 februari).
Oekraïne zal naar verwachting tien jaar nodig hebben voor de wederopbouw. Daarvoor is niet alleen veel overheidsgeld nodig, maar ook investeringen vanuit de private sector. De oorlog heeft intussen 7,1 miljoen mensen de armoede in geduwd en 15 jaar aan economische en maatschappelijke ontwikkeling tenietgedaan.
Directe schade is enorm
De directe schade die door raketinslagen en beschietingen is ontstaan aan gebouwen en infrastructuur is enorm en bedraagt ruim 125 miljard euro. Daarbij is de schade in de door Rusland bezette gebieden nog niet eens meegerekend. Het bbp van Oekraine, oftewel de waarde van alle in het land geproduceerde goederen en diensten, kromp in 2022 met maar liefst 29,2 procent.
Met name de regio's Donetsk, Charkiv, Loehansk en Cherson zijn de laatste maanden stevig getroffen en zien de kosten het hardst oplopen, vergeleken met de vorige berekening voor wederopbouw van afgelopen juni.
Volgens de strijdbare Oekraïense premier Denys Shmyhal is het herstel al begonnen. "Energie-infrastructuur, huisvesting, kritieke infrastructuur, economie en humanitaire ontmijning zijn onze vijf prioriteiten voor dit jaar", zegt hij een verklaring. "Wanneer de Oekraïense strijdkrachten de bezette gebieden vrijgegeven, zal de regering onmiddellijk beginnen met herstelwerkzaamheden in deze gebieden."
De hoogste geschatte kosten liggen bij het weer mogelijk maken van transport (22 procent), herstel van huisvesting (17 procent), energienetwerken (11 procent), sociale zekerheid en levensonderhoud (10 procent), het opruimen van mijnen en andere explosieven (9 procent) en landbouw (7 procent).
Historische IMF-hulp
Gisteren maakte het Internationaal Monetair Fonds (IMF) bekend dat het met Oekraïne een akkoord heeft bereikt over een noodpakket van 15,6 miljard dollar voor economisch herstel.
Dat geld is bedoeld voor het financieel stutten van de staatskas, het afbetalen van schulden en het versterken van de bankensector. Er wordt gesproken van een historisch besluit, omdat het IMF niet eerder een land in oorlog steunde. Al is daar ook kritiek op: niet-Westerse landen hadden die steun in het verleden ook hard nodig in oorlogstijd.
In ruil voor de miljardensteun van de VN-organisatie is op langere termijn afgesproken dat Oekraïne zijn overheidsfinanciën op orde brengt, een stabiele inflatie nastreeft en concurrentie toelaat in de energiesector. Het zijn stappen die zullen helpen bij de vurige wens van Oekraïne, inmiddels kandidaat-lid, om uiteindelijk ook onderdeel te worden van de EU.
De leiders van de EU zijn momenteel samen in Brussel voor een tweedaagse Europese top. Ook daar gaat het over steun voor Oekraïne, waaronder de gezamenlijke inkoop van de munitie die het land hard nodig heeft om zich te verdedigen.