Koning Willem-Alexander: 'Mijn dochters zien alles op social media, het raakt hen'

De 55-jarige koning zit 30 april 10 jaar op de troon. In de podcast Door de ogen van de Koning blikt Willem-Alexander met Edwin Evers in elke aflevering terug op een jaar uit zijn koningschap. De opnames waren in januari en februari in de werkkamer van de koning op Paleis Huis ten Bosch. 

Gemoedelijke sfeer

Volgens Koninklijk Huis-verslaggever Sander Paulus is de sfeer in de podcast losjes. "Het is gemoedelijk. Evers is ook soms op zoek naar een grapje om het luchtig te houden." 

Het is volgens Paulus duidelijk wie de opdrachtgever is voor de serie: de Rijksvoorlichtingsdienst. "Laten we niet vergeten dat de podcast tot stand is gekomen onder strakke regie van het Koninklijk Huis. Het is een prettig gesprek met serieuze toon, maar er wordt niet écht doorgevraagd." 

We lichten vijf fragmenten eruit.

1. Troonsafstand Beatrix goed bewaard geheim

"De aankondiging van abdicatie in januari 2013 was voor heel veel mensen een verrassing", zegt de koning. De mededeling dat Beatrix afstand deed van de troon, kwam vlak na een staatsbezoek aan Brunei en Singapore. "De meereizende media dacht: deze koningin zit nog zó goed in haar vel, dat duurt nog heel lang voordat ze met de aankondiging komt. Dus dat was mooi dat het gelukt is om het goed geheim te houden."

Zelf wist Willem-Alexander het al bijna 1,5 jaar. "Tot één maand van tevoren wisten maar drie mensen het. Mijn moeder, mijn vrouw en ik. Er moest daarna heel veel geregeld worden. Onder hoge druk moet dan binnen drie maanden de inhuldiging voorbereid worden. Dat vind ik prachtig."

Dat verliep niet helemaal soepel, zo blijkt uit de podcast. Sander Paulus: "Hij spreekt over een informatieketen, waarbij dingen over te veel schijven gingen en verkeerd terechtkwamen bij burgemeester Eberhard van der Laan. En dan zie je toch dat de koning zelf ingrijpt." Van der Laan en de koning wisselden telefoonnummers uit 'om de lijnen kort te houden'. En dat werkte 'fantastisch'.

Paulus: "Verderop geeft de podcast leuke inkijkjes in het werk van de koning. Hij is na de inhuldiging de baas geworden van 300 mensen, het is Koninklijk Huis is uiteindelijk gewoon een bedrijf." 

2. Out-of-body-experience tijdens inhuldiging

De inhuldiging zelf omschrijft Willem-Alexander als 'een prachtige dag'. "Eén moment kan ik me heel goed herinneren. Ik stond daar, het Wilhelmus werd gezongen in de Nieuwe Kerk en ik had een out-of-body-experience. Alsof ik boven mezelf aan het zweven was. Wat ben jij in 's hemelsnaam aan het doen? Wie denk je wel niet dat je bent? Ik zag mezelf daar staan beneden, en dat vond ik wel mooi."

"Eigenlijk vraag ik mezelf dat elke dag nog af. Wie denk je dat je bent dat je dit mag doen? Dat moet je elke dag weer voor jezelf beantwoorden. Dat je zoiets prachtigs mag doen: koning zijn van dit mooie land. Dat geeft een extra boost om je extra in te zetten."

Beluister hieronder het fragment waarover de koning over zijn bijzondere ervaring spreekt:

Volgens Sander Paulus is 'wie denk je dat je bent' een klassieke quote van koning Juliana tijdens haar inhuldiging. "Dat heeft Willem-Alexander in zijn hoofd geprent, denk ik." 

Het verhaal van de koning over zijn ervaring tijdens de inhuldiging, past volgens Paulus bij hoe we de Oranjes al generaties kennen. "Monarchen staan al honderden jaren open voor spiritualiteit. Dat de koning dit heeft ervaren, op zo'n bizar uniek moment, begrijp ik wel. Bijna niemand ter wereld maakt zoiets mee, heeft zo'n bizar beroep. Dan ben jij die persoon, en je bent erin opgegroeid, dan snap ik dat wel."

3.  'Gun Amalia tijd om eerst gezin te stichten'

Zijn moeder Beatrix zat in totaal 33 jaar op de troon. Als Willem-Alexander hetzelfde zou doen, is Amalia 42 jaar als ze de troon bestijgt. Dat was ook de leeftijd die Beatrix had toen ze koningin werd. Als Edwin Evers hem vraagt of hij daar over nadenkt, antwoordt de koning:. "Nee, daar denk ik niet over na. Regeren is vooruitzien, maar er zijn een heleboel factoren die meespelen. Ik weet niet wat er met mijn gezondheid gebeurt, je weet het gewoon niet. Over dat soort dingen wil ik niet nadenken."

Hij vervolgt: "Ik gun Amalia natuurlijk een hele lange voorbereidingstijd, ook tijd voor zichzelf, tijd om een gezin te stichten - of wat ze ook maar wil doen - en zich goed voor te bereiden op haar toekomst. En dan zullen we ook, net als met mijn moeder, gezamenlijk een datum kiezen. Maar dat is echt een gezamenlijk overleg tussen Amalia en mij, en dat is in een verre toekomst."

4. MH17-nabestaanden zeiden: 'Jij weet wat het betekent, je hebt een broer verloren'

In de tweede podcastserie gaat Willem-Alexander uitgebreid in op de MH17-ramp in 2014. Hij beschrijft hoe er werd gekeken hoe de koning 'ondersteunend' kan zijn voor de nabestaanden. De maandag na de ramp was er een bijeenkomst van nabestaanden in Nieuwegein. "Dat was ontzettend emotioneel, heel rauw ook. De emoties die door de zaal vlogen, zal ik nooit vergeten."

Hij sprak met nabestaanden, die daar behoefte aan hadden. "Wat me daar opviel, is dat mensen zeiden: jij weet wat het betekent, jij hebt een broer verloren. Jouw gevoel accepteren we als echt. Dat vond ik bijzonder."

Op dat moment kon hij daar niet echt in meegaan, zegt de koning. "Later ben ik me wel gaan realiseren, uiteindelijk heb ik februari 2012 dat telefoontje gekregen dat m'n broer in een lawine terecht was gekomen. Eigenlijk is dat hetzelfde wat zij hebben meegemaakt. Ze hebben individueel ook dat telefoontje gekregen, alleen op dat moment krijgen een paar honderd mensen dat telefoontje, maar voor het individu betekent dat niet meer of minder dan voor iedereen die zo'n telefoontje ooit zelf krijgt."

Troost geven doet de koning op gevoel. "Als je compassie met mensen hebt, dan kan iedereen dat. Dan ben je toch een symbool en even een teken van verbinding op dat moment. En voor sommige mensen ook helemaal niet, die hebben er geen behoefte aan. En dat is ook prima."

Volgens Sander Paulus geeft het overlijden van zijn broer Friso 'een extra laag van begrip'. "Dat vind ik een realistisch verhaal."

5. Kritiek op social media raakt dochters: 'Ze zien alles en lezen alles'

Willem-Alexander krijgt veel mee van de kritiek die er op social media is, maar het raakt 'm naar eigen zeggen niet. "Vroeger werd er ook hard gescholden, en werden er de meest verschrikkelijke dingen gezegd, in de kroeg. Maar nu staat het gewoon online, maar het zijn dezelfde dingen. Mensen moeten ook afreageren." In het begin vond hij het wel eens lastig. "Ik heb ermee moeten leren omgaan."

Zijn kinderen zien óók alles wat er gebeurt. "Ze zijn niet blind en doof, ze zien alles op social media, ze lezen alles, ze horen alles. We sluiten ze nergens van af. En daar praten ze ook over. Ook met andere mensen, want het is best wel hard. Zeker als je opgroeiend kind bent, is dat heel vervelend. Kinderen hebben geen filter wat dat betreft, maar het is de realiteit, en daar moeten ze mee leren omgaan."

Zonder voorbeelden te noemen, zegt Willem-Alexander dat ze er 'hele open discussies' over voeren aan tafel. "Het raakt hun."

Het is heel belangrijk om hun gevoelens erover kwijt te kunnen, zegt de koning. "Ook om te begrijpen dat het niet persoonlijk is en dat ze het niet persoonlijk moeten nemen. Dat moeten ze leren."