Wagner Groep kwam, zag, en keerde om: veel vragen blijven over

Zaterdagmorgen rond half acht trok het huurlingenleger naar Rostov. Een stad die voor de oorlog in Oekraïne van groot belang is voor Rusland, omdat zich daar één van de militaire hoofdkwartieren van het Russische leger bevindt. Al snel werd duidelijk dat Prigozjin en zijn manschappen zonder bloedvergieten de controle overnamen over alle gebouwen van het leger in de stad. Ook dreigde hij op te trekken naar Moskou. Aanleiding? De Wagnerbaas claimde dat zijn troepen vrijdag zouden zijn aangevallen door Russische militairen, al ontbreekt daarvoor het bewijs. 

Tegen Prigozjin werd vrijdagavond een strafzaak in gang gezet wegens 'muiterij'. Ook werden in Moskou voorzorgsmaatregelen getroffen: de noodtoestand werd uitgeroepen, inwoners werden opgeroepen om reizen in de stad te beperken en bij diverse gebouwen werd de beveiliging flink aangescherpt. De maatregelen golden voor het hele weekend, pas vanochtend liet de burgemeester weten dat de 'anti-terrorismemaatregelen' werden opgeheven. Hij bedankte de inwoners voor hun 'kalmte en begrip'.

Olaf Koens blikte zaterdagavond terug op een 'krankzinnige dag' in Rusland:

De Russische president Vladimir Poetin reageerde op de invasie. Hij noemde in een televisietoespraak de actie van Prigozjin 'verraad' en beloofde hard op te treden tegen 'verraders die de wapens hebben opgepakt tegen hun kameraden'. 

De rebellie van Prigozjin komt niet volledig uit het niets. De Wagnerchef uitte in de voorbije maanden veelvuldig kritiek op het Russische leger. 

Buitenlandse reacties

Vanuit het buitenland werden de ontwikkelingen nauwgezet gevolgd, al bleven reacties in eerste instantie grotendeels uit. Wel liet de Turkse president Erdoğan van zich horen. Hij vroeg Poetin  'met gezond verstand' te handelen en zou hebben gezegd dat Turkije bereid is te helpen om een vreedzame oplossing voor de situatie te vinden. Ook China reageerde: in een verklaring liet het ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat het 'als bevriend buurland' Rusland steunt 'bij het beschermen van de nationale stabiliteit'.

Nederland, en veel andere westerse landen, lieten in eerste instantie alleen weten de situatie 'nauwlettend te volgen'. Zaterdagavond ging het Nederlandse reisadvies voor het land volledig op rood. EU-buitenlandchef Josep Borrel zei vandaag dat de muiterij van Prigozjin de barsten laat zien in het regime van Poetin.

Intussen ging de opmars van Wagner richting Moskou gewoon door. Op wegen richting Moskou werden halsoverkop wegblokkades opgeworpen. De opmars stopte vroeg in de avond. Op zijn eigen Telegramkanaal liet Prigozjin weten om te keren. Hij zou bloedvergieten hebben willen voorkomen en ging akkoord met een voorstel om de situatie in Rusland te de-escaleren. Later bedankte Poetin de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko, die  zou hebben aangeboden om te bemiddelen in de situatie. 

Prigozjin ging uiteindelijk akkoord met een deal en keerde terug naar Rostov. Vanuit daar vertrok hij later op de avond onder luid gejuich naar Belarus. Sinds dat moment is niet duidelijk waar hij zich bevindt. Ook is nog niet duidelijk met wat voor deal de Wagnerbaas akkoord is gegaan.

Verbannen

De officiële lezing vanuit het Kremlin is dat hij is verbannen naar het bevriende buurland. In ruil daarvoor zou geen aanklacht tegen hem worden ingediend. Maar wat verder is besproken, is niet bekend. Al zegt een deskundige tegen RTL Nieuws dat het goed mogelijk is dat Poetin akkoord is gegaan met het ontslaan van zijn legertop, de stafchef en defensieminister waar Prigozjin al maanden ruzie mee zoekt. 

De oorlog ging in het weekend gewoon door, Oekraïne zegt te hebben geprofiteerd van de ruziënde Russen. Onderminister van Defensie Hanna Maliar beweerde dat troepen in het oosten in verschillende richtingen vooruitgang hebben geboekt, onder meer bij Bachmoet en Bohdanivka.

Meer weten over de Wagnergroep? In deze video leggen we uit wat de groep precies doet: