Zo vliegt Oranje naar WK: met compressiekousen en héél veel extra tijd

Morgen is het zover. Dan stappen 25 Nederlandse voetbalsters en tientallen KNVB-medewerkers op het vliegtuig naar Sydney. Anderhalve week later vliegt het team door naar Nieuw-Zeeland, waar over twee weken de eerste WK-wedstrijd tegen Portugal wordt gespeeld.

'Jetlag gaat ten koste van prestatie'

Toen in 2020 duidelijk werd dat het WK in Nieuw-Zeeland en Australië plaats zou vinden, gingen er bij de inspanningsfysioloog van de KNVB, Niels de Vries, direct 'allerlei radertjes draaien'. Het is zijn taak om het team fris en fruitig aan de andere kant van de wereld te krijgen. "Drie jaar geleden wisten we nog helemaal niet of we ons zouden kwalificeren, maar begonnen we al wel met de planning."

Dat Nederland nu al zo vroeg naar Australië kan vertrekken, lijkt heel vanzelfsprekend, maar vergde veel voorbereiding. De vrouwen hebben – net als de mannen – een stampvol programma en niet alle clubs wilden hun speelsters vroeg aan het nationale team afstaan. Ook moest er nog een Champions Leaguefinale gespeeld worden.

Om het effect van die enorm lange reis naar Nieuw-Zeeland te verkleinen, is het volgens De Vries cruciaal om vroeg te kunnen vertrekken. "Op zich kun je ook met een jetlag voetballen", legt hij uit. "Alleen gaat dat altijd ten koste van je prestatie."

Voor vertrek aanpassen

Wie alles weet van sporten na een lange reis is de Nederlandse toptennisster Demi Schuurs. Zij vloog de wereld al verschillende keren rond voor tennistoernooien, ook in Australië. "Het is de verste trip die je vanuit Nederland kunt maken. Als je daar aankomt, is het soms even pittig. Je probeert je meteen aan te passen aan de lokale tijd. De ene keer gaat dat je makkelijker af dan de andere keer."

Schuurs probeert zich al in Nederland een beetje aan te passen aan de nieuwe tijdzone. "Je kunt hier de dagen voor vertrek al een uurtje wegsmokkelen. Zodra ik vlieg, zet ik mijn klok op de Australische tijd en probeer ik daarnaar te leven. Zowel qua voeding in het vliegtuig als qua slaap."

Businessclass

Oranje vliegt businessclass naar Sydney. Dat is een eis van de FIFA, zegt De Vries. Het zorgt ervoor dat speelsters onderweg kunnen liggen en makkelijker kunnen slapen. "Het vergroot het comfort aanzienlijk."

Speelster Daniëlle van de Donk, die al sinds 2010 uitkomt voor het Nederlands elftal, hoopt dat ze daardoor onderweg naar Sydney wat kan slapen. Al is de kans daarop klein, zegt ze. "In de bus onderweg naar een wedstrijd slaap ik al nooit. En die ene keer dat dat wel gebeurde, maakte iedereen meteen foto's van me."

De KNVB heeft voor alle speelsters en medewerkers die meevliegen compressiesokken geregeld, zegt De Vries. "Van het langdurige stilzitten in het vliegtuig kun je dikke enkels krijgen, compressiekleding stimuleert de bloedsomloop." Toen koningin Máxima vorig jaar een werkbezoek aan Tanzania bracht, verbaasde ze iedereen door ook met compressiekousen uit het vliegtuig te stappen.

Vragenlijsten

Ondanks alle maatregelen zijn vooral de eerste trainingen na aankomst moeilijk, zegt Schuurs. "Daar moet je echt doorheen. Als de wedstrijden eenmaal beginnen, krijg je zoveel adrenaline en heb je zo'n duidelijk doel voor ogen dat je die hele reis en jetlag al gauw vergeten bent."

Oranje begint rustig met trainen als ze eenmaal in Australië zijn gearriveerd, zegt De Vries. "We gaan tijdens zo'n training niet meteen 11 tegen 11 spelen, omdat we weten dat we de grenzen dan te veel opzoeken."

Wat er die eerste dagen wel gebeurt? "We monitoren, luisteren goed naar speelsters, laten ze vragenlijsten invullen: heb je goed geslapen? Hoeveel last heb je van je jetlag? Langzaam maken we vervolgens stapjes naar volledige belasting."

Bellen met thuisfront

Van vorige toernooien – de Olympische Spelen in Tokio, het WK in Canada – herinnert De Vries zich dat het de ene speelster makkelijker afgaat dan de andere. En dan bedoelt hij niet alleen de jetlag, maar ook het samenzijn in de groep, ver van Nederland. "Als het daar dag is, is het hier nacht. Je kunt daarom niet makkelijk bellen met het thuisfront. En omdat Nieuw-Zeeland zo ver weg is, gaan er ook nauwelijks familieleden mee."

Dat de ploeg nu twee weken voordat het WK begint al vertrekt heeft daarom ook een keerzijde. "Als groep zijn we nóg langer bij elkaar." Bondscoach Andries Jonker vergeleek het eerder al met een duikboot waar de speelsters en KNVB-medewerkers samen wekenlang in zitten. "Je moet daarom ruimte creëren", zegt De Vries. "Zodat iedereen op een eigen manier een draai aan dit toernooi kan geven."

Middenveldster Van de Donk maakt zich er niet zo druk om. "Ik vind het vooral heel vet dat we die kant op gaan, anders zou ik namelijk nooit naar Nieuw-Zeeland reizen. Nu ga ik er gewoon het WK spelen. Hoe vet." 

Wedstrijden Oranje

Nederland speelt op 23 juli om 09.30 uur (Nederlandse tijd) de eerste wedstrijd tegen Portugal. Op 27 juli treft Oranje regerend wereldkampioen Verenigde Staten (03.00 uur) en op 1 augustus volgt Vietnam (09.00 uur).

Alle wedstrijden in de groepsfase vinden plaats in Nieuw-Zeelandse speelsteden. Als de speelsters het tot de achtste finale weten te schoppen, spelen ze die in Australië. De kwartfinale en halve finale zijn vervolgens weer in Nieuw-Zeeland. De finale van het WK wordt op 20 augustus in Sydney gespeeld.