Oekraïne zet zeedrones in tegen Russen: 'Goedkoop en uiterst effectief wapen'
Russische schepen in de Zwarte Zee zijn vandaag aangevallen met zeedrones. Het is niet de eerste keer dat dit soort wapens in de Oekraïense oorlog wordt ingezet. "Goedkoop en heel effectief", zeggen deskundigen. Maar wat is het eigenlijk, een zeedrone?
Vroeg in de ochtend waren er in de haven van Novorossiysk aan de Zwarte Zee enkele explosies achter elkaar. De haven die ten oosten van de Krim ligt, is een van de grootste marinehavens van Rusland. Het is ook een belangrijke exporthaven die het eindpunt is van oliepijpen die olie vanuit Kazachstan en meerdere Russische olievelden naar de haven vervoeren.
Zwaar beschadigd
Volgens de Rusland ging het om twee aanvallen met zeedrones. Deze waren gericht op oorlogsschepen van het Russische leger. Het Russische ministerie van Defensie zegt dat de aanvallen 'volledig afgeweerd zijn'.
De drones zouden door de Russische schepen in de haven zijn uitgeschakeld. Maar inmiddels maken beelden duidelijk dat het oorlogsschip Oljenogorski Gorniak zwaar beschadigd is door een zeedrone. De beelden zijn authentiek:
Volgens een Oekraïense bron ging het om een zeedrone die met 450 kilogram van het explosief TNT geladen was. Het geraakte schip had ongeveer 100 Russische militairen aan boord. Of er slachtoffers zijn, is niet bekend.
Daarna werd het schip versleept naar een marinebasis in de Zwarte Zee. Op beelden is te zien dat het schip scheef hangt.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Zeedrones zijn onbemande kleine bootjes die op afstand bestuurbaar zijn, soms voorgeprogrammeerd. Ze varen op of onder het water. Ze worden toegepast voor verschillende militaire taken, onder meer het opruimen van mijnen, bewaking en vernietiging van vijandelijke doelwitten door ingebouwde explosieven.
Zeer effectief
Volgens wapen- en explosievendeskundige Ad van Riel zijn zeedrones hele goedkope wapens. "Ze zijn veel goedkoper dan kruisraketten en kunnen een oorlogsschip dat miljoenen kost naar de bodem van de zee werken. Dit maakt ze heel effectief."
Hoeveel zo'n zeedrone precies kost, is niet duidelijk. "Het zal niet meer dan enkele duizenden euro's zijn", vermoedt Van Riel. Het feit dat de zeedrone zonder bemanning werkt, ziet Van Riel als een groot voordeel. "Het bespaart heel veel levens. De kans dat personen die de drone bedienen sterven is marginaal", legt hij uit.
Volgens Van Riel is de zeedrone geen nieuw wapen. "Het werd eerder gebruikt door de piraterij in Somalië, om bemanning van schepen af te schrikken. De zeedrone werd ook ingezet door de pro-Iraanse groepering Houthi in Jemen in 2020. Een olietanker werd aangevallen door vier op afstand bestuurbare boten.
"Dat het in een grootschalige oorlog wordt gebruikt, zoals in Oekraïne, is wel nieuw." In oktober 2022 werd de Russische marinebasis in Sevastopol aangevallen door zowel zee- als luchtdrones. Volgens bronnen bij het Oekraïense ministerie van Defensie heeft Oekraïne in juli een vergelijkbare aanval gedaan op de Kertsj-brug op de Krim.
Verliest controle
Het structureel inzetten van zeedrones zou een nieuw tijdperk voor oorlogvoering op zee markeren, zegt Van Riel. Zeedrones zijn moeilijk te detecteren op de radar omdat ze laag op het water of onder het water varen en nauwelijks geluid maken.
"Dit soort wapens vormt een groeiend risico voor Rusland", zegt Van Riel, "Rusland verliest dus controle op de zee. Daarmee zijn strategische locaties van Rusland op zee niet meer veilig."