Fatima was onterecht op tv te zien als crimineel in opsporingsprogramma: 'Mijn leven werd een hel'

Het is nu bijna drie jaar later, maar het incident heeft nog altijd enorme impact op Fatima (52), zegt ze in een gesprek met RTL Nieuws. Vrijdag dient bij de rechtbank in Utrecht een zaak die ze is begonnen tegen de SNS omdat de bank de verkeerde beelden aan het opsporingsprogramma gaf.

Nooit iets crimineels gedaan

Het verhaal begint als Fatima op die bewuste dag 10 euro pint bij de SNS in winkelcentrum Enschede Zuid, tegenover de flat waar ze woont. Op vrijdagochtend 30 oktober, een paar maanden later dus, belt haar zus: 'Je wordt gezocht voor whatsappfraude. Het was net op tv en iedereen deelt het op Facebook'. Fatima begrijpt er niets van, ze heeft nog nooit iets verkeerd gedaan. Diefstal en fraude, het staat heel ver van haar af.

Ondertussen stromen de reacties en filmpjes binnen van de uitzending van het opsporingsprogramma Onder de Loep van RTV Oost. 'Deze mevrouw heeft 3000 euro gestolen', wordt bij de beelden van Fatima gezegd. "Dit kan niet", is het enige dat ze dan kan denken. "Dit kan niet."

In paniek

Als ze zich realiseert wat er is gebeurd, raakt ze helemaal in paniek. "Ik was volledig hysterisch en ging kapot van schaamte. Ineens zag iedereen me als een crimineel. Ik zei dat ik me van kant ging maken." Uiteindelijk belt ze uit pure wanhoop het alarmnummer 112. Er komen direct twee agenten naar haar flat, die haar proberen te kalmeren.

Het opsporingsfilmpje is inmiddels volop gedeeld op social media, waardoor veel mensen haar zien.

Ook de agenten bekijken het filmpje. Ze concluderen al snel dat Fatima geen fraudeur is. Ja, ze staat duidelijk op het beeld, maar er moet een fout zijn gemaakt. Ze kon op haar bankrekening laten zien dat ze op die dag slechts 10 euro had gepind.

De agenten zoeken contact met het programma Onder de Loep om de beelden van internet te halen. Maar het kwaad is al geschied. "Mensen die het filmpje hadden gezien, belden of appten me om te vragen of ik het was. Ze geloofden gewoon niet dat ik zoiets gedaan zou kunnen hebben."

Veroordelen

Ze durft in het weekend dat volgt haar huis niet uit, vrezend dat mensen in de flat waar ze woont, haar zullen veroordelen. Veel mensen zijn overtuigd dat ze het gedaan heeft, zegt ze. Een paar dagen later belt ze de politie. Ze wil opheldering en ze wil dat haar naam wordt gezuiverd.

Eerst is er begrip, maar even later wordt ze teruggebeld. De politie heeft contact met de SNS en die blijft erbij dat de goede beelden zijn aangeleverd. "Ik was de verdachte die ze zochten", zegt Fatima.

Ze moet naar het politiebureau komen om verhoord te worden. De dienstdoende rechercheur raadt haar aan een advocaat in de arm te nemen. De agent blijft volhouden dat 'zij op de beelden staat als verdachte'. Hij zegt dat ze vingerafdrukken moet afgeven en er moet een foto van haar worden gemaakt. "Hij kon maar niet begrijpen dat ik wel op het beeld stond, maar dat ik niet de gezochte crimineel ben." Fatima kan opnieuw wel door de grond zakken.

Een uur later valt het kwartje op het politiebureau, dat er een fout is gemaakt. Even later krijgt ze uitgelegd dat er een storing was bij de bank, waardoor de tijden van de pintransactie en tijd van het bewakingsbeeld niet gelijk liepen. De echte boeven werden niet getoond maar Fatima wel.

Bloemen en bonbons

Het Openbaar Ministerie, de politie en het opsporingsprogramma bieden hun excuses aan, al kunnen zij er niet veel aan doen dat de verkeerde beelden zijn aangeleverd. "Die neem ik ook niets meer kwalijk", zegt Fatima. Ze krijgt een bos bloemen en de officier van justitie komt persoonlijk langs met een doos bonbons en een brief waarin officieel staat dat ze onschuldig is. Van de bank hoort ze niets, zegt ze. Ze hoort dat de bank blijft volhouden dat ze schuldig is. "Het lijkt of ze zich niet realiseren welke impact dit op mijn leven heeft."

In de weken na het voorval durft Fatima haar flat niet uit. Als ze dat toch een paar keer doet, is ze bang aangesproken te worden op de video. "Mensen die me eerder gewoon groetten, keken me nu nauwelijks meer aan. Ik werd er paranoïde van. Mensen denken toch: waar rook is, is vuur."

Fatima, maar ook haar dochter, gaan er psychisch bijna aan onderdoor, zegt Fatima. Als haar dochter een keer pizza gaat halen, wordt aan haar gevraagd of ze de 'pizza's gratis wil' omdat ze 'thuis blijkbaar geldproblemen hebben', verwijzend naar de video waarin haar moeder als oplichter was neergezet. Ze komt huilend thuis.

Fatima voelt zich schuldig dat haar dochter erop wordt aangesproken dat ze 'een criminele moeder' heeft. Hun tot dan toe prima relatie bekoelt, het gaat van kwaad tot erger. Uiteindelijk verliest haar dochter haar baan en kan ze zich niet meer focussen op de kappersopleiding waar ze mee bezig is.

"Gelukkig gaat het nu, tweeënhalf jaar na het incident, wel weer beter tussen ons", zegt Fatima vanaf het vakantieadres waar ze met haar dochter is. "We hadden deze vakantie zo hard nodig. De afgelopen jaren stonden in het teken van het incident." Fatima vertelt dat ze het pas naast zich neer kan leggen als ook de SNS aan haar toegeeft dat ze fout zat en daar ook gevolgen aan verbindt. Ze neemt advocaat Gert Poot van STIP advocaten in de arm.

Hij bevestigt aan RTL Nieuws dat zijn cliënt een zaak is begonnen tegen de SNS. "Als mensen in een opsporingsprogramma beelden zien van een verdachte, gaan ze er natuurlijk vanuit dat die beelden kloppen." Volgens de advocaat zijn er veel dingen misgegaan en is de SNS hiervoor verantwoordelijk. "Het is belangrijk dat de bank dit onderkent en verantwoordelijkheid neemt."

Daarover gaat de zaak die komende vrijdag voor de rechtbank in Utrecht dient. "Mijn cliënt en haar dochter hebben nog steeds veel last van wat er is gebeurd", zegt Poot. Behalve excuses gaat de advocaat ook een schadevergoeding eisen.

Reactie SNS Bank

De SNS Bank zegt erg geschrokken te zijn van het verhaal. In een verklaring schrijft de bank het 'heel erg vervelend' te vinden 'dat mevrouw L'Bouhdidi op 29 oktober 2020 als onschuldige burger in beeld is gebracht'. De bank zegt bij de regionale zender RTV Oost publiekelijk excuses te hebben aangeboden. Ook zou de bank op zoek zijn gegaan naar Fatima. "Dat is helaas tot nu toe nog niet gelukt."

Over de fout zelf zegt SNS: "Het is onze plicht de beelden aan te leveren. Of en hoe de politie vervolgens deze beelden gaat gebruiken of inzetten, maakt deel uit van hun opsporingsbevoegdheid. De politie geeft hier uit hoofde van bescherming van het onderzoek vooraf ook geen duiding aan. Voor mevrouw L'Bouhdidi heeft dit heel onfortuinlijk uitgepakt. Zoals gezegd betreuren we dat zeer."