Strijd tegen de mobieltjes: dit 'Zakkie' moet docenten gaan helpen
Het nieuwe schooljaar is begonnen en daarmee keert voorlopig ook de discussie rondom mobiele telefoons in de klas terug. Scholen door heel het land gaan er op hun eigen manier mee om, maar een speciaal zakje zou op deze school in Rotterdam zomaar eens de oplossing kunnen zijn.
Vanaf 1 januari 2024 zijn mobieltjes niet meer toegestaan in de klas volgens een richtlijn van het ministerie van Onderwijs. Tot die tijd zijn scholen zelf nog bezig met hoe ze het gebruik van mobiele telefoons in de klas door leerlingen zo goed mogelijk kunnen tegenhouden, of juist reguleren.
De Horeca Vakschool Rotterdam start dit jaar met iets nieuws. Leerlingen die daar morgen aan de eerste schooldag beginnen, zien aan ieder tafeltje een zakje hangen. Of beter gezegd, een Zakkie, zoals ze officieel heten. De bedoeling is dat de telefoon daar aan het begin van de les in wordt gestopt. Het zakje blokkeert vervolgens alle signalen, waardoor er geen berichten binnenkomen en er ook geen getril of geluid te horen is.
Ook niet via laptop
"Dat is ook iets heel fijns, doordat het die signalen blokkeert kan een kind bijvoorbeeld ook niet meer via een laptop alsnog op Whatsapp", zegt locatiedirecteur Berivan Elis. "Kijk, wij zijn geen voorstander van een algeheel verbod zoals nu de richtlijn van het ministerie per 1 januari is. We gebruiken de telefoon ook voor educatieve doeleinden. Dus we wisten dat we iets moesten verzinnen. Op deze manier ligt de autonomie zowel bij de leerling als bij de docent."
En dat zal vast even wennen zijn, denkt Elis. "Het zal misschien niet in één dag goed gaan. En er zijn ook situaties te bedenken waarvan we ons wel afvragen 'hoe gaat dat uitpakken?' Zoals bijvoorbeeld wanneer de les voorbij is en de kinderen de telefoon weer eruit halen, dan stromen alle berichten in een keer binnen. Hoe gaat dat tussen de lessen door?"
"Of in de pauze bijvoorbeeld. Spreken mensen elkaar dan nog wel, of gaan ze proberen hun 'achterstand' aan berichten in te halen?", vraagt Elis zich af. "Maar we geloven al met al wel dat dit een oplossing kan zijn voor ons. We werken veel met de telefoon in het onderwijs. Als de leerlingen in onze keuken of bakkerij bezig zijn, kunnen ze ook recepten heel makkelijk op het internet opzoeken. Dat volledig uitbannen is gewoon niet handig en willen we ook niet."
Maar is Zakkie dan de oplossing? Daphne Straver, Engels- en ICT-docent op de Horeca Vakschool is in ieder geval enthousiast. "Als onderwijsinstelling moet je leerlingen ook voorbereiden op de maatschappij. Verantwoord telefoongebruik hoort daarbij, want die telefoon is nu eenmaal onderdeel geworden van onze samenleving."
"Een verbod vind ik daarom niet van deze tijd", gaat Straver verder. "En een grote tas of doos waar alle telefoons ingaan is ook niet ideaal. Het blokkeert de signalen niet, dus soms hoor je dan toch een telefoon trillen of een geluidje. Ik heb voor de vakantie al in meerdere klassen een pilot gedraaid met zo'n Zakkie en dat beviel goed."
Scholierenorganisatie LAKS is blij met het initiatief, al wil voorzitter Rafke Hagenaars nog afwachten hoe het in de praktijk uit zal pakken. "Ik vind het erg fijn om te merken dat deze school en ook andere hier al zo erg over nadenken en mee bezig zijn. Of Zakkie een goede oplossing is, zal moeten blijken. Bovendien denk ik dat één oplossing niet bestaat omdat iedere school anders is en een eigen context heeft. Al met al zijn we voorstander van dit soort maatregelen, maar tegen een algeheel verbod."
Locatiedirecteur Elis staat daar hetzelfde in en beseft ook dat het gebruik van de zakjes vooral wennen en aftasten wordt op haar school. "We maken het via de mentorgesprekken meteen duidelijk. De ouders zijn hierover al ingelicht, we hopen ook dat zij dit bespreken met hun kind. En dan gaan we zien hoe het loopt."
Niet naïef
"We zijn echt niet naïef om te denken dat het honderd procent waterdicht is, maar ik geloof wel dat het kan helpen", zegt Elis. "Iemand kan bijvoorbeeld een oude telefoon meenemen en die in het zakje doen, terwijl hij zijn eigen telefoon op zak houdt. Het zomaar openen gaat in ieder geval niet. De zakjes zitten met klittenband vast en dat is zo sterk dat het behoorlijk wat geluid maakt als je ze opent."
"We zullen het na een tijdje ook evalueren om te kijken of het wel of niet helpt. Maar voor mij zou het in ieder geval al een grote winst zijn als we bij de leerlingen aandacht kunnen vestigen op verantwoord telefoongebruik. Dat je af en toe je telefoon kan wegleggen zonder dat er hele erge dingen gebeuren. En dat die rust die ze daardoor ervaren ten goede komt van het onderwijs."