De aanstelling (en het ontslag) van Mislintat kan Ajax duur komen te staan
Ajax heeft technisch directeur Sven Mislintat ontslagen, maar daarmee zijn de kruitdampen nog niet opgetrokken. Een onderzoek naar mogelijke belangenverstrengeling loopt nog. De ontslagen technisch directeur gaf bovendien 110 miljoen euro uit aan nieuwe spelers. De hele saga kan Ajax miljoenen kosten aan een mogelijke ontslagvergoeding, misgelopen sponsorgeld en minder transferinkomsten.
Zondagavond, ongeveer zes uur nadat Ajax met een 0-3 achterstand van het veld af ging in het gestaakte competitieduel tegen Feyenoord, bracht de club een persbericht uit. Ajax en technisch directeur Mislintat gingen uit elkaar. "In goed overleg is de onderlinge samenwerking beëindigd."
"We hebben vanavond met elkaar gesproken en gezamenlijk vastgesteld dat een breed draagvlak voor een verdere samenwerking ontbreekt", meldt de club in het persbericht. Nog geen tien minuten later kwam er een herschreven versie van dat bericht.
Ontslag
De woorden 'goed overleg' en 'gezamenlijk vastgesteld' waren eruit gehaald en vervangen door: "Ajax heeft per direct de samenwerking met Sven Mislintat beëindigd."
Ajax benadrukt in het persbericht dat het ontslag losstaat van het aangekondigde onderzoek door een forensisch accountant naar belangenverstrengeling bij aankoop van een speler (zie kader). Het heeft echter ook niet puur te maken met de uitblijvende sportieve prestaties van de de club die met vijf punten na vier wedstrijden net boven de degradatiestreep staat.
"Diverse pogingen om het bredere draagvlak te herstellen hebben niet tot het gewenste resultaat geleid en dat leidt tot onrust in en rond de club, ook door de teleurstellende prestaties," aldus de club.
Afkoopsom
Of de technisch directeur (td) ook een afkoopsom krijgt, is onbekend. "We doen geen verdere mededelingen", zegt een woordvoerder tegen RTL Z over het ontslag. Afkoopsommen zijn in de voetbalwereld normaal, al is het soms net andersom.
Zo is van Mislintats voorganger Mark Overmars, die zelf vertrok nadat hij dickpics aan medewerkers stuurde, bekend dat hij 1,25 miljoen euro aan tekengeld terug moest betalen omdat hij zijn contractperiode niet afmaakte.
Mislintat is niet vrijwillig opgestapt. Sterker nog, vier dagen voor zijn ontslag gaf Pier Eringa, voorzitter van de Raad van Commissarissen, bij de algemene ledenvergadering van Ajax nog aan dat de technisch directeur niet op non-actief gezet was na geluiden over mogelijke belangenverstrengeling, uit angst voor juridische stappen van Mislintat. Als hij een rechtszaak start en een afkoopsom krijgt, kan dat gerust een miljoenenbedrag zijn.
Belangenverstrengeling bij aankoop speler
Ajax heeft op de laatste dag van de transferperiode een speler gekocht via een zaakwaarnemerskantoor dat aandelen bezit in Matchmetrics, een privébedrijf van Mislintat.
De Kroatische linksback Borna Sosa werd overgenomen van VfB Stuttgart. Viia Matchmetrics profiteert Mislintat van de vergoeding die het kantoor voor de transfer van Sosa van Ajax heeft gekregen.
Volgens de strikte regels die Ajax als beursgenoteerde onderneming moet volgen, moet een bestuurder het melden bij de Raad van Commissarissen als ergens belangenverstrengeling dreigt. Ajax wist wel dat Mislintat mede-eigenaar van Matchmetrics was. Maar de club wist volgens een persverklaring niet dat de zaakwaarnemer van Sosa medeaandeelhouder was in Mislintats bedrijf.
Er wordt nu onderzoek gedaan door een forensisch accountant. Dat is iemand die gespecialiseerd is in (fraude)onderzoek.
Onderzoek door specialist
"Als Mislintat zijn zakelijke belangen niet helder gemeld heeft, en dat zal uit onderzoek moeten blijken, dan is dat wel een punt", aldus woordvoerder Joost Schmets van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) vorige week.
Hoewel Mislintat nu ontslagen is, vindt Schmets het nog steeds belangrijk dat het onderzoek afgerond wordt. "Dat is voor ons niet veranderd," zegt hij een dag na het ontslag tegen RTL Z.
Ook voor Ajax zelf is belangrijk dat er duidelijkheid komt. Mislintat alsnog ontslaan op staande voet kan niet, maar als hij fout gehandeld heeft, heeft dat mogelijk wel invloed op een eventuele afkoopsom.
Aandeel minder waard
De aandeelhouders lijken zich intussen weinig aan te trekken van de misère van de afgelopen week. Een aandeel Ajax is een tientje waard. Dat is maar een euro minder dan voor de aanstelling van Mislintat. Op dat vlak heeft zijn aanstelling de club dus niet heel veel gekost.
Er wordt ook niet veel gehandeld in de aandelen. 73 procent is in handen van de Vereniging AFC Ajax. Dat deel is niet te koop. De rest is verhandelbaar op de beurs, maar verzekeraar Nationale Nederlanden heeft al 5 procent in haar bezit. Er zijn dus niet veel particulieren die erin beleggen.
"Het zijn met name Ajax-fans die een aandeel hebben, die hoeven niet zo nodig winst te maken. Ze laten het lopen. Niemand kan ook echt goed beoordelen wat zo'n aandeel nu echt waard is", aldus RTL Z-beurscommentator Hans de Geus.
Van de beurs halen
Toch kosten problemen bij de club, als je een ander meetpunt pakt, Ajax geld. Bij de introductie van de aandelen in 1998 moest je 25 gulden betalen (11,34 euro). Maar in december 2019, het jaar van successen in de Champions League, was een aandeel maar liefst 22,50 euro waard. Daarvan is nu dus de helft verdampt.
Ajax zou zichzelf van de beurs moeten halen, meent financieel journalist van RTL Z en Ajax-kenner Erik Rezelman. "Ze horen daar eigenlijk niet thuis. Het is geen onderneming, gericht op winst. Ze hebben het geld ook niet meer nodig met hun eigen vermogen. Met de huidige koers is het bedrijf 50 miljoen euro waard, doe daar 10 miljoen euro bij en dan ben je al van het gezeur met al die beursregels."
12 nieuwe spelers voor miljoenenbedragen
Mislintat begon op 19 mei bij de club. In vier maanden tijd gaf de Duitser handenvol geld uit. Hij haalde 12 nieuwe spelers en gaf daarbij ongeveer 110 miljoen euro uit.
Over die aankopen is geen overleg geweest met de trainer, stelde trainer Maurice Steijn begin september na een gelijkspel tegen Fortuna Sittard (0-0).
"Wij hebben als staf onze ideeën neergelegd, alleen Mislintat heeft daarin andere keuzes gemaakt”, aldus de trainer van Ajax. Met andere woorden, de andere spelers vindt hij niets. Iets wat ook blijkt uit de wekelijkse opstelling waarin veel nieuwe aankopen ontbreken.
Geen overleg met trainer
"Het is zeer ongebruikelijk dat trainer en technisch directeur niet met elkaar overleggen over de aankopen," zegt Bob van Oosterhout, oprichter van sportmarketingbureau Triple Double dat diverse profclubs en spelers op commercieel vlak begeleidt.
"Als een trainer een bepaalde speler wil en de technisch directeur vindt dat die speler niet past bij het DNA van de club, dan gebeurt het niet. Maar het werkt ook andersom: als een technisch directeur een speler wil en de trainer niet dan komt die niet. De trainer moet immers met het spelersmateriaal kunnen presteren", aldus Van Oosterhout.
Hij noemt de uitspraken van Steijn opmerkelijk. "Denk maar niet dat Peter Bosz en Arne Slot bij respectievelijk PSV en Feyenoord geen inspraak in de keuzes hebben gehad", zegt hij verwijzend naar de trainers van die clubs.
Spaargeld op de bank
De club kan zich de uitgaven wel veroorloven. Volgens de in februari gepresenteerde halfjaarcijfers stond er 273 miljoen euro op de bankrekening aan eigen vermogen.
De vraag is wel hoeveel de gekochte spelers nu nog waard zijn. Veel van hen spelen amper. Ze hebben contracten voor meerdere jaren, dus voor hen moet een transfersom betaald worden maar de vraag is of andere clubs het bedrag dat Ajax heeft betaald of meer op tafel willen leggen voor een reservespeler.
"Ik hoor kenners zeggen dat het door Ajax betaalde transferbedrag voor sommige spelers gezien de kwaliteiten wel aan de hoge kant was," aldus Van Oosterhout. Grote kans dus dat de club op toekomstige verkopen verlies maakt, wat de club miljoenen kan kosten. Daarmee is de erfenis van Mislintat financieel nog lang voelbaar.
Afhakende sponsoren
De vraag is hoe sponsoren naar de prestaties van Ajax kijken. Ajax zal waarschijnlijk niet degraderen, maar de kans dat de Champions League wordt gehaald is miniem.
"In grote sponsorcontracten zijn vaak prestatieovereenkomsten opgenomen. Het is logisch dat Ajax in de Champions League interessanter is dan Ajax in de Europa League of Conference League. Waarschijnlijk loopt de club dit seizoen dus wel sponsorgeld mis," zegt van Oosterhout.
Dan speelt ook het wangedrag van de fans mee. Nadat de wedstrijd tegen Feyenoord dit weekend was stilgelegd nadat fans meerdere keren vuurwerk op het veld gooiden, ontstonden rellen waarbij veel werd vernield en de hoofdingang van de Arena werd bestormd.
"De beelden van die rellen gaat de hele wereld over. Geen enkele sponsor zit op dit soort ongein te wachten. Je associeert je met een sport vanwege de positieve aspecten. Niet vanwege jonge gasten in hoodies en zonnebrillen die de boel saboteren en vernielen en vanwege vaders met huilende kinderen die het stadion verlaten. Ik spreek bedrijven en ondernemers die zeggen, geef mijn portie maar aan fikkie," zegt Van Oosterhout.