Hulp bij antisemitisme in de klas: 'Holocaust wordt regelmatig ontkend'
Wat te doen met een holocaustontkenner in de klas? En hoe verweer je je tegen complottheorieën van leerlingen? Docenten in de gemeente Amsterdam kunnen binnenkort met dit soort vragen terecht bij een speciaal steunpunt voor scholen over educatie over antisemitisme. De gemeente gaat dit steunpunt samen met de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding opzetten.
Antisemistische voorvallen in de klas zijn geen uitzondering. 42 procent van de docenten in het voortgezet onderwijs was er afgelopen jaar getuige van, blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau Panteia in opdracht van de Anne Frank Stichting. Meestal ging het om scheldpartijen en beledigingen die niet tegen specifieke personen zijn gericht.
Holocaustontkenning
"Ook het ontkennen van de holocaust komt op scholen regelmatig voor", vertelt Eddo Verdoner, Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding, aan Editie NL. Voor leraren is het vaak niet eenvoudig om daarmee om te gaan. "Het maakt dat ze moeite hebben om het over dit onderwerp te hebben. Het gevolg kan dan zijn dat het onderwerp wordt vermeden, maar dat is geen oplossing."
Daarom vindt hij het belangrijk dat er een steunpunt komt dat docenten kunnen raadplegen. "Daar kunnen ze op allerlei vragen antwoord krijgen. Welke educatiepakketten zijn er? Wat moet je doen als iemand met complottheorieën komt? Welke gastspreker kun je uitnodigen om complottheorieën uit de wereld te helpen? En waar kun je de leerlingen mee naartoe nemen als excursie in de buurt van de school?"
Omgaan met complottheorieën
Een complottheorie is gebaseerd op een gebrek aan kennis, vertelt Verdoner. "Het helpt natuurlijk om dat te ontkrachten. Maar als de ander jou niet gelooft, probeer dan maar eens vol te houden. Toch moet je tegenwicht blijven geven."
SIRE, de stichting die maatschappelijke problemen aan de kaak stelt in reclames, hoopt dat mensen in dit soort situaties het gesprek aan blijven gaan met elkaar. Dat benadrukt SIRE in een nieuwe campagne over polarisatie in Nederland, te wijten aan discussies over onder andere stikstof, asielbeleid, klimaat en vaccinaties.
"Mensen doen steeds minder hun best om elkaar te begrijpen", zegt voorzitter Marc Oosterhout. "Mensen willen hun gelijk halen. Maar wij vinden dat vriendschap en familie toch belangrijker zijn."
Samen met een sociaal psycholoog heeft SIRE tips bedacht om om te gaan met een situatie waarin je het oneens bent met de ander. "Het zijn eenvoudige acties om de spanning uit de discussie te halen", zegt Oosterhout. "Hoe eenvoudiger ze zijn, hoe sneller mensen ze toepassen."
Dit zijn de tips van SIRE:
- Word het eens dat je het niet eens bent met elkaar.
- Tel tot 10 als je iets lelijks dreigt te zeggen.
- Zie de ander niet als iemand die hoort bij 'die groep'.
- Accepteer dat we nou eenmaal verschillen.
- Vraag waarom het onderwerp de ander zo bezighoudt.
- Spreek af hoe lang je samen over het onderwerp praat.
- Zie een discussie niet als een wedstrijd.
- Ontdek waar je het wel met eens bent.
- Benoem de hechte band die jullie hebben.
- Laat elkaar uitpraten.
- Geef op een kalme manier aan dat het je raakt zo tegenover elkaar te staan.
- Parkeer het onderwerp even.