Nieuwe tool leert stereotypen af: 'Ook vrouwen zijn CEO of president'
Denk je aan een directeur, dan is de kans groot dat je denkt aan een grijze man met een bril, zwart pak en stropdas. Dat beeld is ook terug te zien in kunstmatige intelligentie, ontdekte de organisatie TEDxAmsterdamWomen. Vandaag, op Internationale Vrouwendag, lanceert zij een tool om de stereotypen in de huidige AI-systemen te doorbreken.
Als je een AI-systeem vraagt om een afbeelding van bijvoorbeeld een dokter, CEO of politicus – bijvoorbeeld om deze te gebruiken als afbeelding bij een artikel of reclame – komt het systeem vaak met een afbeelding van een man op de proppen. TEDxWomen testte dit met 100 beroepen. "Van tandarts tot superheld, wetenschapper en CEO, we zien voornamelijk mannen", vertelt Helen Pink, oprichter van TEDxAmsterdamWomen. "Terwijl ik genoeg intelligente vrouwen met dit soort beroepen ken."
Dat moet anders, vindt ze. Daarom heeft TEDxAmsterdamWomen een eigen tool gebouwd met vrouwen. "Zo leert AI dat ook vrouwen CEO, superheld, dokters of leiders kunnen zijn."
Stereotypen
Maar in hoeverre kloppen de stereotypen?
- Van alle beursgenoteerde bedrijven is 15 procent van de CEO's vrouw.
- Van alle topadvocaten, is 23 procent vrouw.
- Van alle huisartsen is 61 procent vrouw.
Bron: TIAS, De Stand, CBS
Maar waarom zijn deze stereotypen zo hardnekkig? Hanneke Felten, expert op het gebied van inclusie en diversiteit, legt uit dat deze beelden al op jonge leeftijd worden gevormd. "Kinderen zien bijvoorbeeld in tekenfilms dat bepaalde beroepen altijd worden afgebeeld als mannen of vrouwen. Dit soort beelden kunnen leiden tot stereotypen die ons later in het leven in de weg zitten. We moeten dus steeds opletten en ons bewust worden van onze stereotypen", vertelt ze aan Editie NL.
Ons brein is evolutionair geprogrammeerd om snel gevaar te herkennen en te onthouden. "Als we als kind hebben geleerd dat rode besjes gevaarlijk kunnen zijn, dan onthouden we dat voor altijd," zegt Felten. "Rood wordt dan ook gezien als gevaar. Dat slaan we op in ons 'snelle' denken."
In dat snelle denken zitten ook stereotypen opgeslagen. "In veel situaties gebruiken we die manier van denken automatisch. Daarom is het belangrijk om je bewust te zijn van deze denkbeelden en ze actief te bestrijden."