Waarom we openbare wc's niet schoon kunnen houden: 'Geen sociale controle'
Met poep besmeurde potten en en toiletpapier dat aan de muren hangt. Lokale politici in Zevenaar zijn het zat. De openbare wc's bij recreatieplas De Breuly worden regelmatig smerig achtergelaten. En dat gebeurt op veel meer plekken. Waarom lukt het mensen niet om een toilet netjes achter te laten? "Vooral bij mannen gaat het vaak mis."
Inwoners van de gemeente Zevenaar klagen over de vieze toiletten bij de recreatieplas. Maar dit is lang niet het enige openbare toilet dat vies wordt achtergelaten, blijkt uit gegevens van de Facility Trade Group. De organisatie inspecteerde 150 toiletten in ziekenhuizen, horeca, universiteiten en andere openbare gebouwen.
In 2013 was maar liefst 71 procent van de openbare toiletten in Nederland vies, zo bleek uit het onderzoek. In 2022 waren dit er iets minder: toen ging het om 60 procent. Hoewel het aantal schone toiletten dus is toegenomen, is het merendeel nog steeds vies.
Sociale controle
Gebrek aan sociale controle speelt volgens Arjan Bolink van de Facility Trade Group een belangrijke rol. "Als er andere mensen aanwezig zijn gedragen we ons anders dan alleen."
Als voorbeeld noemt hij een experiment op een ROC, waar vaak urine naast de pot lag. "We hebben toen een foto opgehangen van een sportatleet die streng keek naar de studenten als ze weer eens naast de urinoir plasten. Zo ervaarden ze een bepaalde druk om in de wc te plassen."
Johan Molenbroek, onderzoeker toiletgebruik aan de TU Delft, ziet dat ook. "Anonimiteit maakt dat mensen een openbaar toilet niet schoon kunnen houden. De deur gaat dicht en niemand ziet meer wat je doet. Dan zijn mensen sneller geneigd 'vies' gedrag te vertonen", vertelt hij aan Editie NL.
Een openbaar toilet is bovendien geen persoonlijk bezit. "Mensen geven er dan minder om. Ze denken: iemand anders maakt het wel schoon."
Mannen viezer
Mannen zijn vaker de boosdoener dan vrouwen. "Zij zitten minder vaak en dat zorgt voor problemen. Vooral bij lange mannen en mannen met slecht zicht gaat het vaak mis. Ook voor mannen met dikke buiken kan het lastig zijn om goed te mikken, omdat ze hun zaakje niet zien. Slechte verlichting helpt bovendien ook niet."