Studeren met een pilletje, zonder ADHD: 'Om beter om te gaan met deadlines'
Veel studenten zonder diagnose komen via hun sociale contacten eenvoudig aan medicatie als ritalin. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van het RIVM. Ritalin wordt voorgeschreven aan mensen met ADHD of narcolepsie, maar een groep studenten gebruikt de pillen om zich beter te kunnen concentreren en niet te bezwijken onder de studiedruk.
In het onderzoek van het RIVM werd in het riool van Amsterdam, Utrecht en Eindhoven de hoeveelheid ritalinezuur gemeten. Dat is het restproduct van ritalin. Daaruit bleek dat de hoeveelheid restafval overeenkomt met hoeveel ritalin Nederlandse apothekers hebben verstrekt. Daarmee ondersteunt het rioolonderzoek de resultaten uit een eerdere enquête van het Trimbos Instituut.
Bron van buitenaf
Die enquête is het startpunt van het nieuwe onderzoek. "In het onderzoek van het Trimbos Instituut gaven studenten via een vragenlijst aan aan dat ze via via ritalin krijgen", zegt Bastiaan Venhuis van het RIVM. "Dan zou je kunnen denken: ze hebben het online besteld of het is illegaal geïmporteerd."
"Maar uit ons rioolwateronderzoek hebben we die opties kunnen wegstrepen: er is geen bron van buitenaf", gaat Venhuis verder. "Gezien de resultaten van het Trimbos Instituut kun je daarom concluderen dat er oneigenlijk gebruik van ritalin plaatsvindt."
De conclusie die daarop volgt is dat mensen die de medicatie wél voorgeschreven kregen, deze hebben gedeeld met anderen.
Onderzoek Trimbos
Trimbos heeft in 2021 onderzoek gedaan naar ritalingebruik onder studenten.
- 28.000 studenten deden mee
- Vier procent vertelde dat ze in 2020 minstens een keer ADHD-medicatie zonder voorschrift van een arts hadden gebruikt. En van die groep gaf 85 procent aan het medicijn te gebruiken tijdens studeren of een tentamen.
De Landelijke Studentenvakbond herkent het verhaal. "We horen dat er enorme prestatiedruk is onder studenten", zegt een woordvoerder. "Veel studenten moeten ook nog werken ernaast. Die druk heeft effect op hun mentale gezondheid. Veel studenten zoeken daarom naar alternatieven, om ervoor te zorgen dat ze de tentamens doorkomen."
Ritalin wordt volgens onderzoekers door studenten wel anders gebruikt dan drugs als xtc en alcohol. "Die drugs worden sociaal gebruikt, terwijl ritalin wordt ingezet om te concentreren tijdens scripties, tentamens en in drukke periodes", zegt Michelle van der Horst, onderzoeker aan het Trimbos Instituut. "Je ziet dat studenten het doordeweeks gebruiken en in het weekend niet."
Tentamens halen
"Studenten geven aan dat ze het gevoel hebben dat het anders niet gaat lukken om het tentamen te halen", vervolgt Van der Horst. "Ze kunnen door ritalin beter omgaan met deadlines. Ze hebben last van stress en studiedruk, en een deel daarvan gebruikt ritalin als medicatie."