Bezorgdheid om roddelkanalen over leerlingen en docenten op TikTok
Geïnspireerd door de populaire Amerikaanse tv-drama Gossip Girl duiken door een trend op TikTok steeds meer roddelkanalen op over leerlingen en docenten op middelbare scholen. Een zorgelijke ontwikkeling, zeggen deskundigen – en niet alleen vanwege de impact op betrokkenen. "Het is ook strafbaar, want je brengt mensen in diskrediet."
"Heb ik nou gehoord dat [naam docent] gezoent heeft met een leerling voor een hoger cijfer? [Naam docent] aan het dansen op het schoolfeest met een meisje? Was meneer [naam docent] nou binnen gelopen op brugklas kamp toen er meisjes aan het omkleden waren?"
De suggestieve vragen zijn afkomstig van het inmiddels verwijderde TikTok-account 'sjl', dat werd opgericht om roddels te delen over leerlingen en docenten op het Sint-Janslyceum in Den Bosch. De video wordt – net als die van de andere roddelkanalen over docenten en leerlingen – begeleid door de soundtrack en het logo van de serie Gossip Girl.
"We zagen de berichten en zagen dat het ook voor andere scholen in de omgeving gold", zegt rector Jean Wiertz tegen Editie NL. Het account zou maar enkele dagen actief zijn geweest. "Terwijl we uitzochten wie voor de berichten verantwoordelijk was, waren ze weer weg."
Incasseringsvermogen
Daarmee is de zaak voor de school voorlopig afgedaan. "Leerlingen mogen best grappen maken met docenten", zegt Wiertz. "Het mag ook even schuren, dat hoort ook bij volwassen worden: incasseringsvermogen. Maar het uitgangspunt bij een grapje is wel dat het voor de betreffenden ook nog leuk is."
Volgens Justine Pardoen van Bureau Jeugd en Media is het belangrijk dat scholen deze trend zeer serieus nemen. "Sinds sociale media bestaan en jongeren daar gebruik van maken, gebeurt het online roddelen", vertelt Pardoen. "Vroeger had je al roddelaccounts en fake accounts op Facebook en mensen die neppe dingen verspreiden onder iemand anders' naam. Nu gebeurt het overal: op TikTok, maar ook Snapchat en Instagram."
Protocol sociale media
De impact op betrokkenen is volgens Pardoen in al die jaren niet per se veranderd. "Maar als een roddel nu groot wordt, bestaat er een kans dat dat die online blijft staan. En die impact is overal groot: ook in de eigen omgeving en in de eigen vriendenkring."
Ook bij het Sint-Janslyceum wordt niet lichtzinnig gedaan over de situatie, stelt rector Wiertz. "We hebben een protocol van hoe je je gedraagt op sociale media sinds we merken dat het ook wordt gebruikt om anderen te pesten", licht Wiertz toe. Het speerpunt van dat protocol is in gesprek gaan met leerlingen. In een eerdere soortgelijke situatie waarin er (soms beledigende) memes werden gemaakt van docenten, leidden gesprekken tussen docenten en leerlingen én ouders tot meer begrip onderling.
Zedenaantekening
Dat begrip is niet onbelangrijk. Volgens Pardoen van Bureau Jeugd en Media kunnen jongeren vaak de risico's van hun daden niet overzien. "Roddels verspreiden is strafbaar, want je brengt iemand in diskrediet", vervolgt Pardoen. "Als leerlingen bijvoorbeeld seksueel getinte foto's verspreiden, kunnen ze een zedenaantekening krijgen op hun strafblad. Die aantekening geldt ook voor minderjarigen voor de rest van je leven. Dan krijg je dus ook nooit een Verklaring Omtrent Gedrag."
Daarom is het zo belangrijk dat leerlingen bewust worden van de mogelijke gevolgen en van wat zo'n roddelkanaal doet met de mensen die besproken worden. "Los van het feit dat je mensen kwetst, beschadig je ze ook", zegt Pardoen. "Het vroegere roddelen op het schoolplein heeft een vluchtig karakter. Het zoemt rond in de gangen maar daar word je als slachtoffer verder niet mee geconfronteerd. Het wordt een ander verhaal als die beelden online staan."