Nieuwe tentoonstelling Oertijdmuseum

Dino's hadden veren en hun nazaten leven nog, ook in jouw omgeving

·Aangepast:
© NaturalisDino's hadden veren en hun nazaten leven nog, ook in jouw omgeving
RTL

In het Oertijdmuseum in Boxtel is sinds vrijdag een tentoonstelling over dinosaurussen te zien. Maar die dino's zien er anders uit dan de exemplaren die we tot nu toe in films en musea zagen: ze hebben veren.

Een aantal dinoveren is bewaard gebleven in steen. Die zijn sinds deze vrijdag voor het eerst in Nederland te zien. 

Dat dino's veren hadden was lang onbekend, vertelt Jonathan Wallaard, curator van het Oertijdmuseum. "Ze waren al wel gevonden, maar toen dachten we nog dat het vogels waren. Pas sinds een jaar of twintig weten we dino's veren hadden. En sindsdien herkennen we ze ook steeds beter. Maar waar zaten die veren dan zaten en hoeveel het er waren, dat weten we nog niet."

Een fossiele veer vind je niet makkelijker terug. "Je ziet het aan de kuiltjes in de botten." 

Isolatie tegen de kou

Maar dit betekent niet dat de klassieke dino met schubben - zoals we die in films en op afbeeldingen zien - niet heeft bestaan. "Er zijn een heleboel dino's waarvan we schubben gevonden hebben. Dus ze hadden niet allemaal veren."

Die dino's leefden naast elkaar in hetzelfde tijdperk. "Langzaam maar zeker ontstond er steeds meer diversiteit. Het begon met een soort primitieve veren, als isolatie tegen de kou. Dat waren eigenlijk meer een soort stugge haren. Later werden dat een soort donsveren. Vervolgens zagen we dino's met een compleet verendek en veren waar je mee kon vliegen."

Dinotijdperk

Dino's leefden tussen 66 en 250 miljoen jaar geleden op aarde, tijdens de periodes Trias, Jura en Krijt. Daarna stierven ze uit.

Bron: Naturalis

Jonathan Wallaard laat de fossiele veer zien.© Editie NL
Jonathan Wallaard laat de fossiele veer zien.
De triceratops had schubben.© Naturalis
De triceratops had schubben.

Wie zich een voorstelling probeert te maken van hoe die dino's er vroeger uitzagen, hoeft niet ver te zoeken. Volgens Gijs Rademaker van de Dinocast, leven ze namelijk nog steeds. "In feite is elke vogel een dinosaurus", zegt Rademaker. "Zo zijn kippen ook de nazaten van de dino's die de hele ramp met de meteoriet — waardoor alle andere dino's uitstierven — hebben overleefd."

Het uiterlijk van kippen en ander gevogelte, heeft volgens Rademaker nog altijd veel weg van hun voorouders. "Als je kijkt naar hoe ze bewegen, hoe ze lopen en de manier waarop ze hun poten neerzetten, dan zie je daarin echt een dino van 100 miljoen jaar geleden in terug."

Vertekend beeld

Volgens Rademaker hebben veel mensen een vertekend beeld van dino's, onder meer door populaire films als Jurassic Park. "Daar lopen ze nog rond als groene naakte hagedissen zonder veren", legt de kenner uit. "Jurassic Park werd op een moment gemaakt waarop de dino's die veren hadden, nog niet waren opgegraven."

Hij gaat verder: "Daarom zie je daar alleen van die naakte, hagedisachtige dino's achter kinderen aan rennen, maar dat klopt dus niet helemaal. Ze hadden soms ook een verenpak en zagen er in feite uit als rennende Pino's."

Bovendien hebben kale dino's in films ook een andere belangrijke functie. "Het ziet er enger uit", vervolgt Rademaker. "Veren vinden we gelijk schattig en aaibaar; dan zijn het een soort van vergrote kuikentjes en dat is niet eng genoeg." 

Hij is het daar zelf overigens niet mee eens. "Stel je een grote vogel voor met grote tanden en een enorme staart: dat is bloedje eng."

Toch is het niet gek dat veel mensen zelfs met die nieuwe informatie het populaire beeld van de dino niet kunnen loslaten. "Die beelden zijn zo krachtig dat het beeld van bijvoorbeeld een kip, die er heel anders uitziet en zelfs 'schattig' te noemen is, niet past bij het monsterbeeld wat we hebben van dino's. Dat laten we dan gewoon minder toe", aldus Rademaker.

Lees meer over
DinosaurusVogelEditie NL Link in bioDieren