KLM vertrouwt de staat niet en eist dwangsom van maximaal 100 miljoen euro
Tijdens de coronapandemie werd KLM nog met miljarden euro's noodsteun van de staat overeind gehouden, maar inmiddels zijn de verhoudingen flink verzuurd. De luchtvaartmaatschappij eist een dwangsom die kan oplopen tot 100 miljoen euro in de rechtszaak over het verlagen van het aantal vluchten vanaf Schiphol. Zo wil KLM ervoor zorgen dat er gewoon doorgevlogen kan worden als de rechtszaak wordt gewonnen.
KLM sorteert met de dwangsom voor op een overwinning in de rechtszaak die de luchtvaartmaatschappij heeft aangespannen tegen de staat. Dat kort geding wordt gesteund door onder meer Delta Airlines, Easyjet, Lufthansa en luchtvaartorganisatie IATA.
1 miljoen per dag
Stel dat de rechter de bedrijven gelijk geeft, dan eist KLM 1 miljoen euro dwangsom voor elke dag dat de staat het vonnis negeert. Een dwangsom is een juridisch drukmiddel om ervoor te zorgen dat iemand die een rechtszaak heeft verloren zich ook daadwerkelijk aan het vonnis houdt.
Daarnaast verlangt KLM dat het vonnis van de rechter, dat naar verwachting in de loop van volgende week komt, 'uitvoerbaar bij voorraad' wordt verklaard. Dat houdt in dat het vonnis meteen geldt, ook als de staat nog in hoger beroep zou gaan.
Maximaal 100 dagen
De dwangsom die KLM eist, geldt voor maximaal 100 dagen. In dat geval zou de staat dus 100 miljoen euro aan KLM moeten betalen. Overigens heeft de Belastingdienst nog bijna 1,4 miljard euro tegoed aan loonbelasting waarvoor het bedrijf uitstel van betaling kreeg vanwege de coronapandemie.
Dat blijkt uit een tot nu toe onopgemerkt gebleven vonnis in een kort geding tussen luchtvaartmaatschappijen onder aanvoering van KLM aan de ene kant en de staat en Schiphol aan de andere kant.
Waar draait de rechtszaak om?
Dat kort geding draaide om de vraag of een stichting van omwonenden van de luchthaven mee mocht doen aan een andere rechtszaak, het eigenlijke onderwerp van de juridische ruzie tussen KLM en de staat. Die draait om het aantal vluchten dat KLM en andere luchtvaartmaatschappijen volgend jaar mogen uitvoeren van en naar Schiphol.
In de afgelopen jaren waren dat er 500.000 per jaar, maar dat aantal is in geen enkele wet vastgelegd. En dat geldt ook voor de geluidsgrenzen die horen bij het vluchtplafond.
Inspraakprocedure
Om dit te repareren wil minister Harbers het aantal vluchten inkrimpen tot 460.000 komend jaar en 440.000 het jaar erop. Stap één wil het ministerie doen via een zogeheten experimenteerregeling, voor stap twee is een inspraakprocedure gestart. En dat had ook voor de eerste verlaging gemoeten, vinden de luchtvaartmaatschappijen.
Met het kort geding proberen zij te voorkomen dat het aantal vluchten komend seizoen al omlaag gaat. De haast is nodig omdat het vluchtschema voor deze periode vanaf 6 april wordt gemaakt. Het maakt vanzelfsprekend uit of er nog maar 460.000 vluchten uitgevoerd mogen worden of 500.000.
Grote financiële belangen
De verlaging komt volgens KLM neer op 15.400 vluchten minder per jaar. Het bedrijf zou als gevolg daarvan negen vliegtuigen aan de grond moeten houden. Die financiële belangen zijn ook de reden voor KLM om zo'n hoog bedrag te eisen.
De dwangsom is volgens de advocaten van KLM nodig 'omdat alleen dan grote onomkeerbare schade kan worden voorkomen'. Dat de staat en Schiphol hebben gezegd dat van overheidslichamen verwacht mag worden dat zij zich aan vonnissen houden, doet daar volgens de advocaten niets aan af. "Het recente verleden heeft echter laten zien dat overheidslichamen juist níét vanzelfsprekend voldoen aan vonnissen", beargumenteren zij in hun pleitnota.
Bewuste strategie
In sommige gevallen kiest de staat er zelfs bewust voor om een dwangsom te betalen in plaats van zich aan een uitspraak van de rechter te houden, aldus de advocaten vorige week in de rechtbank van Haarlem tijdens de zitting over de verlaging van het vluchtplafond.
Of ze gelijk krijgen wordt volgende week bekend. Dan doet de rechter uitspraak. En dan wordt ook duidelijk of hij de eis van KLM tot het opleggen van een dwangsom terecht vindt.