Californië sleept olieconcerns voor rechter om rol in klimaatverandering
De Amerikaanse staat Californië heeft vijf grote oliemaatschappijen voor de rechter gedaagd. De gouverneur van de staat beschuldigt ze ervan dat ze zouden hebben gelogen over de risico's van fossiele grondstoffen. Die zouden groter zijn dan de oliemaatschappijen deden voorkomen, wat een schade van tientallen miljarden dollars zou hebben veroorzaakt.
De aangeklaagde olieconcerns zijn Shell, ExxonMobil (bij ons bekend als Esso), Chevron, ConocoPhillips en BP. Ze behoren tot de grootste in de wereld.
Ook het American Petroleum Institute (API), dat bijna 600 bedrijven in de olie- en gasindustrie als lid telt, is gedagvaard door Californië.
'Bedrogen'
Volgens de gouverneur van Californië, Gavin Newsom, hebben de beschuldigde partijen consumenten bedrogen. "Al meer dan 50 jaar liegen de grote oliemaatschappijen tegen ons. Ze verdoezelen het feit dat ze al lang weten hoe gevaarlijk de fossiele brandstoffen die ze produceren zijn voor onze planeet", aldus Newsom.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Hij vindt dat Californische belastingbetalers niet moeten opdraaien voor de schade, 'zoals bosbranden die hele plaatsen vernietigen, giftige rook die onze lucht verstopt, dodelijke hittegolven en recordbrekende droogtes die onze waterbronnen uitdrogen'.
'Energietransitie vertraagd'
Volgens de aanklacht van Californië hebben de bedrijven niet alleen enorme winsten behaald, maar ook doelbewust de transitie naar een koolstofvrije economie vertraagd.
Dit zou hebben geleid tot tientallen miljarden dollars aan schade aan het milieu en de volksgezondheid. "Dit is ernstig", zei Newsom in een toelichting. Hij noemde de aangerichte schade eigenlijk onberekenbaar.
'Al sinds jaren '50 bekend'
Volgens de aanklacht weten bedrijven al sinds minstens de jaren '60 dat het verbranden van fossiele brandstoffen onze planeet opwarmt en zorgt voor klimaatverandering. Maar in het openbaar zouden ze hebben gedaan alsof die bedreigingen niet zo groot waren.
Wetenschappers wisten volgens de aanklacht al in de jaren '50 dat klimaateffecten catastrofaal zouden zijn en dat er maar beperkte tijd was om daar wat aan te doen.
Desinformatiecampagne olieconcerns
Oliemaatschappijen zouden in het begin van de jaren '70 een desinformatiecampagne zijn begonnen om de groeiende consensus onder wetenschappers over klimaatverandering in twijfel te trekken.
Eerder bleek dat ExxonMobil al sinds 1977 weet dat het verbranden van olie en gas, zorgt voor opwarming van de aarde. Een paar jaar geleden werd het concern in New York aangeklaagd omdat het eigen beleggers zou hebben misleid over de gevolgen van de klimaatcrisis.
Shell waarschuwde al in 1986 voor de gevaren van klimaatverandering.
In deze video zie je wat fossiele subsidies eigenlijk zijn en of we die zomaar kunnen afschaffen:
De zaak kan mogelijk grote gevolgen hebben voor de oliebedrijven. "De kosten van de gevolgen van klimaatverandering zijn vele malen groter dan de winsten die ze nu maken", zei oprichter Mark van Baal van de activistische beleggersgroep Follow This zondag tegen Nieuwsuur. "Als de rechter Californië gelijk geeft, is dat het einde van de winstgevendheid van oliebedrijven."
'Rechtszaal niet de juiste plek'
Chevron reageert met de opmerking dat de klimaatverandering een mondiaal probleem betreft "dat een gecoördineerde internationale beleidsreactie vereist". Dit soort rechtszaken zouden alleen maar goed zijn voor advocaten en politici. Shell is ook met een verklaring gekomen. "Wij geloven niet dat de rechtszaal de juiste locatie is om de klimaatverandering aan te pakken", aldus het concern.
Milieudefensie won in 2021 al eens een rechtszaak tegen Shell. Het vonnis was een wereldwijde primeur. Hierin wees de rechter op de risico's van klimaatverandering. Shell moet uiterlijk in 2030 in ieder geval de CO2-uitstoot van de eigen operaties met 45 procent hebben teruggebracht ten opzichte van het niveau van 2019. Shell heeft tegen dat vonnis beroep aangetekend.