Jiskefet krijgt vermeldingen in Van Dale
Het satirische sketchprogramma Jiskefet, dat van 1990 tot 2005 op de Nederlandse televisie te zien was, krijgt een aantal vermeldingen in de Dikke Van Dale.
"Ze worden, ook na vijftien jaar, nog steeds veelvuldig gebruikt"
Zo krijgt het woord 'lullo', dat al voordat Jiskefet werd uitgezonden bestond, de toevoeging dat de term enorm populair is geworden dankzij de drie corpsballen uit dat programma. En de term 'Juffrouw Jannie', een vast personage uit de Jiskefet-reeks Debiteuren Crediteuren, wordt in de Van Dale opgenomen als synoniem voor het prototype koffiejuffrouw dat de meeste grote bedrijven hebben.
Dat heeft hoofdredacteur Ton den Boon bekendgemaakt in het Radio 5-programma Volgspot. “Veel uitdrukkingen uit Jiskefet zijn zogenoemde generatiewoorden”, legt hij uit. “Ze worden voornamelijk gebruikt door mensen tussen de 40 en de 55 jaar, die toentertijd heel bewust naar de serie keken. Maar tegelijkertijd zijn termen als 'Goeiesmorgens' en 'Goedemorgen deze morgen' wel op een heel dwingende manier aan onze Nederlandse taal toegevoegd. En ze worden, ook na vijftien jaar, nog steeds veelvuldig gebruikt.”
Tot deze categorie behoort ook 'Toedeledokie', wat in Debiteuren Crediteuren standaard werd gezegd als een van de personages zijn lunch in de vuilnisbak kieperde. “De kracht schuilt in de herhaling”, stelt Den Boon. “Dat woord werd zo vaak gebruikt, dat mensen er in het dagelijks leven mee aan de haal zijn gegaan.”
Sommige begroetingen uit Jiskefet die zich in het collectieve geheugen hebben gegrift, zijn ook onlosmakelijk verbonden met de “intonatie van de personages in de serie, die een bepaalde lamlendige sfeer op bijvoorbeeld het kantoor van Jos, Edgar en Storm benadrukte”, aldus Den Boon.
De serie Jiskefet werd bedacht en uitgevoerd door Kees Prins, Michiel Romeyn en Herman Koch en was in de jaren negentig mateloos populair. Sommige onderdelen, zoals De Lullo's (over drie arrogante corpsballen) en Debiteuren Crediteuren (over de besognes van drie kantoorsukkels) gingen een heel eigen leven leiden. Juffrouw Jannie was een vaste bijrol in die laatste serie; het iconische personage werd vertolkt door actrice Annet Malherbe.
Den Boon voegde recent ook een aantal uitdrukkingen van onder anderen Herman Finkers, Paul van Vliet en Paul Haenen toe aan het grote woordenboek der Nederlandse taal.