Waarom oud-koning Juan Carlos vaarwel zegt tegen Spanje
Het Spaanse koningsdrama is compleet: oud-koning Juan Carlos heeft het land verlaten. Aanleiding is het grote corruptieonderzoek dat naar hem loopt. De 82-jarige heeft het nieuws in een brief medegedeeld aan de huidige koning, zijn zoon Felipe VI (52).
"Spanjaarden vragen zich af of Carlos nu niet zijn straf ontloopt als blijkt dat hij schuldig is aan corruptie"
Juan Carlos verlaat daarmee het Zarzuelapaleis, de residentie in Madrid waar hij samen met zijn vrouw al 58 jaar woont. Het is nog niet bekend waar hij nu gaat wonen, maar volgens geruchten is hij naar Portugal dan wel de Dominicaanse Republiek vertrokken. Koning Felipe zou al enige tijd op zijn vertrek hebben aangedrongen. Hij wil duidelijk afstand scheppen tussen hem en zijn vader, van wie hij al eerder de jaarlijkse toelage van 200.000 euro stopzette. Dat er nu zo'n heftig gebaar volgt, is verrassend, vertelt RTL Nieuws-correspondent Alex Tieleman.
"Het is een aardverschuiving. Eerst werd er vooral gesproken dat Carlos alleen zijn paleis zou moeten verlaten of enkel zijn titel moest inleveren. Een vertrek naar het buitenland is een van de zwaarste middelen. Ook al zegt Juan Carlos dat hij het besluit heeft genomen." Volgens Alex hoopt het koningshuis dat hiermee de monarchie gered kan worden. "Het is wellicht het beste medicijn tegen alle onrust die is ontstaan."
Juan Carlos, die in 2014 terugtrad als koning van Spanje, wordt ervan verdacht grote sommen smeergeld te hebben aangenomen voor de aanleg van een hogesnelheidslijn. Het onderzoek door justitie loopt nog altijd. "Spanjaarden vragen zich dus ook af of Carlos nu niet zijn straf ontloopt als blijkt dat hij schuldig is aan corruptie. Maar hij heeft in principe laten weten dat hij beschikbaar blijft voor justitie. Al is daar dus veel scepsis over."
Het draait allemaal om een vermeende betaling van 100 miljoen dollar in 2008 door Saoedi-Arabië op een Zwitserse bankrekening die aan Juan Carlos wordt gelinkt, vertelt Alex. "De betaling zou verband houden met de aanbesteding van een hogesnelheidslijn naar de heilige stad Mekka. Die zou door Spaanse bedrijven worden aangelegd. Het geld op de bankrekening zou via schimmige constructies zijn weggesluisd, onder meer via zijn vermeende minnares Corinna Larsen."
Daarnaast smokkelde Juan Carlos jarenlang geld, met reguliere Iberia vluchten, van zijn Zwitserse rekening naar Madrid. Zonder controle passeerde het geld het vliegveld Barajas, Madrid, terwijl het verplicht is cash bedragen groter dan tienduizend euro te melden. Maandelijks ging het om bedragen rond de twee ton.
"Hele generaties zijn met Juan Carlos opgegroeid", zegt Alex. "Hij gold lange tijd als het gezicht van Spanje." Als net aangetreden koning stuurde Juan Carlos de Borbón Spanje in 1975 richting de democratie, na de jarenlange dictatuur van generaal Franco. En hij wist begin jaren tachtig een militaire staatsgreep af te wenden. Hij geldt daardoor als de redder van de Spaanse democratie en was in die jaren erg populair.
Maar de laatste jaren komen allerlei schandalen naar buiten. Verschillende minnaressen die, zo blijkt later, miljoenen krijgen. Mogelijk buitenechtelijke kinderen. En dat hij in 2012 een dure reis naar Botswana maakte om olifanten te schieten terwijl Spanje zucht onder een economische crisis, dat doet zijn imago ook geen goed.
Alex Tieleman vertelt dat Felipe VI de schade zoveel mogelijk wil beperken. "Uit een recente peiling blijkt dat de helft van de Spanjaarden vindt dat de huidige koning het goed doet ondanks alle schandalen. Als hij op de een of andere manier betrokken blijkt bij de zaken van zijn vader, dan zijn de gevolgen niet te overzien."
Wie Spanje ook verlaten, zijn Juani en John uit Het Spaanse Dorp: Polopos. In de video hieronder vertellen ze over hun besluit.