Schone lucht, minder vluchten en knallende kijkcijfers: ook dit is de coronacrisis

Om te beginnen een positief effect van de nare coronacrisis. Net als in Italië en China zien we ook in Nederland schonere lucht sinds de maatregelen om het coronavirus terug te dringen. Zo blijkt uit satellietbeelden van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Satelliet Sentinel-5P meet vanuit de ruimte hoeveel luchtvervuiling er in de atmosfeer zit. 

Land plat, lucht schoner

De kaarten tonen de hoeveelheid NO2, de vorm van stikstof die vooral wordt uitgestoten door verkeer en industrie. Die stof is vrij vluchtig en wordt makkelijk meegenomen door de wind. Daardoor zie je dat de hoeveelheid stikstof ook in voorgaande weken wat fluctueert.

De afgelopen week was de hoeveelheid stikstof in de lucht 12 procent lager dan gemiddeld in voorgaande weken. De hoeveelheid fijnstof (pm2.5) is zelfs 20 procent lager.

Hoewel je stikstof en fijnstof niet kan zien, kun je de schonere lucht toch merken in het weer, zegt Maurice Middendorp, meteoroloog van Buienradar. Door schonere lucht zijn er minder dagen met mist. "Vervuiling door bijvoorbeeld transport zorgt ervoor dat er meer condensatiekernen, zoals fijnstof, in de lucht komen. Waterdamp kan zich hechten aan die stofdeeltjes en dan kan er makkelijker mist ontstaan."

Schone lucht, lege lucht

Een deel van de schone lucht is te verklaren door het feit dat het in de lucht aanzienlijk rustiger is. Door de ingrijpende maatregelen wereldwijd en in Nederland is het aantal vluchten van en naar Nederlandse vliegvelden aanzienlijk gedaald.

De afgelopen periode had Schiphol dagelijks tussen de 600 en 700 vluchten ingepland. Data van Flightradar24.com laten zien dat het aantal daadwerkelijk vertrokken vluchten een vrije val maakt. En wat voor Schiphol geldt, geldt ook voor de kleinere luchthavens van Eindhoven en Rotterdam.

Lege lucht, lege wegen

Naast het luchtverkeer is ook het wegverkeer aanzienlijk afgenomen. Adviesbureau Goudappel becijferde dat er afgelopen maandag bijna 40 procent minder verkeer op de Nederlandse rijkswegen reed. De ANWB ziet het terug in haar filekaarten.

"Het is alsof je op zondag rijdt. Vorige week was de filedruk al 30 procent minder door het advies om in Noord-Brabant thuis te blijven, nu is die helemaal naar nul", aldus Arnoud Broekhuis van ANWB Verkeersinformatie.

Je zou verwachten dat minder verkeer ook leidt tot minder ongelukken. Of dat zo is, wordt momenteel onderzocht. Feit is dat er ook de afgelopen dagen dodelijke verkeersongevallen zijn geweest. Het ging onder meer mis in Goirle, Raamsdonksveer, Tilligte en Groesbeek.

Wel drukte op digitale snelweg

De fysieke snelwegen mogen dan rustig zijn, dat geldt zeker niet voor de online infrastructuur. Bij het grootste internetknooppunt van Europa, AMS-IX in Amsterdam, zien ze een behoorlijke toename van het internetgebruik. Vooral in de middag. Een toename van 12 procent, die zich het best laat omschrijven als het thuiswerkeffect.

In de gegevens van AMS-IX is ook goed te zien dat er nog maar weinig mensen reizen. Om met je mobiele telefoon in het buitenland te kunnen internetten, maak je gebruik van roaming. Dat aandeel nam de afgelopen dagen in Europa drastisch af.

Volgens woordvoerder Bram Semeijn hoeven we ons geen zorgen te maken dat er op de goed gebruikte online snelwegen files ontstaan. "We hebben een piek gezien van 7,85 terabyte per seconde. Onze capaciteit is 34,6 terabyte per seconde, dus wij zijn nog lang niet aan het zweten."

Evenementenagenda kleurt rood

Online is veel activiteit, maar fysieke evenementen worden een voor een afgelast. De vereniging van evenementenmakers (VVEM) ziet dat veel organisaties met pijn in hart en portemonnee besluiten hun geplande activiteiten van de agenda te halen.

Concerten, voetbalwedstrijden, festivals, grote beurzen, het Eurovisiesongfestival en ga zo maar door. De VVEM laat weten dat de evenementenbranche veerkrachtig is, maar dat de gevolgen van dit massale gestreep in de agenda voor veel ondernemers nog lang te merken zal zijn.

Geen evenementen, dus zitten we voor de buis

Geen horeca, geen evenementen. En dus zitten we veel voor de buis. Voor de ontspanning die we anders misschien in sport, kroeg, museum of festival hadden gevonden, maar zeker ook om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws.

De vele vragen bij mensen over het virus en de enorme impact zorgen ervoor dat de dagelijkse nieuwsprogramma's kunnen rekenen op aanzienlijke belangstelling. Gemiddeld keken we de afgelopen periode 42 minuten per dag naar nieuws. Ruim 10 minuten meer dan in dezelfde periode in voorgaande jaren.

Verantwoording

Voor dit artikel is geput uit meerdere databronnen. De gegevens over luchtvervuiling komen van ESA's satelliet Sentinel-5P. Voor de vliegbewegingen is gebruik gemaakt van data van Flightradar24.com. 

Voor het verkeer is gebruik gemaakt van gegevens van Goudappel Coffeng en filekaarten van de ANWB. De data over internetgebruik over de afgelopen dagen zijn gekregen van internetknooppunt AMS-IX.

De kaart met afgelaste grote evenementen is gemaakt op basis van een inventarisatie van de Vereniging van Evenementmakers (VVEM). De kaart is niet uitputtend, maar geeft een indicatie van grote evenementen die niet door kunnen gaan door de coronacrisis. Het kijkgedrag van Nederlanders over de afgelopen dagen is geanalyseerd op basis van data van de Stichting Kijkonderzoek (SKO).