'Brandstichting zendmasten kost tonnen', schade voor maatschappij kan nog veel groter worden
Sinds een aantal weken worden zendmasten in brand gestoken. De directe schade van die brandstichtingen loopt in de tonnen, is een grove schatting. Maar de maatschappelijke schade is groter. "Geen connectiviteit in deze tijden is levensgevaarlijk."
De zendmasten die in brand zijn gestoken worden gebruikt door telecombedrijven: er hangt zendapparatuur in waardoor wij kunnen bellen en internetten met onze mobiele telefoons.
Niet alle branden zijn even hevig, waardoor niet makkelijk een prijskaartje te hangen is aan de schade aan de apparatuur. Maar alles bij elkaar kost dit de telecomproviders honderdduizenden euro's, schat Monet, de belangenclub die namens de telecomproviders spreekt.
Loopt al snel in de tonnen
"De ene keer valt het mee en is de schade heel snel te repareren. Maar als er een nieuw systeem geplaatst moet worden, is dat bedrag hoger. Het zijn significante bedragen. Het loopt ondertussen wel in de tonnen", zegt Rob Bongelaar, directeur van Monet.
Of er een iemand achter de brand zit of een groep personen is onduidelijk. Net als een motief. Het vermoeden is dat er een verband is met de onrust over de introductie van het nieuwe 5G-netwerk. Dat wordt mogelijk gevoed door complottheorieën die online worden verspreid.
Maatschappelijke schade kan oplopen
In totaal zijn er nu 14 brandstichtingen geweest. Twee keer zijn C2000-masten getroffen: masten die gebruikt worden door de politie, brandweer en ambulancediensten om onderling te communiceren. Zonder die systemen, kunnen zij hun werk minder goed doen.
"Daardoor kan de maatschappelijke schade nog sneller oplopen. Want die masten zijn onderdeel van het communicatiesysteem van de hulpdiensten", zegt Bongenaar van Monet.
"Dan heb je het over vitale infrastructuur. Geen connectiviteit in deze tijden is levensgevaarlijk. Het is totaal onverantwoord."
De woorden van Bongenaar sluiten aan bij die van minister Ferd Grapperhaus van Justitie. Hij noemt de brandstichtingen een 'aanval op onze hulpdiensten en daarmee onze samenleving'.
Nog geen werkend 5G-netwerk
Daar sluit Toon Norp van onderzoeksinstituut TNO zich bij aan. "Als 112 uitvalt en er staat iets te branden of er is een groot ongeluk, loopt die schade natuurlijk snel op."
Norp merkt daarnaast op dat als de vernielingen gericht zijn op het 5G-netwerk, ze niet erg effectief zijn. "Het gekke is dat er alleen maar 2G-, 3G-en 4G-zendmasten worden geraakt. Die hebben niets met 5G te maken", zegt hij.
Bovendien is er nog geen werkend 5G-netwerk in Nederland. De eerste frequentieveiling vindt in juni plaats. Pas als die is geweest, kunnen de eerste delen van het netwerk in gebruik worden genomen.
Er zijn wel masten van providers waar 5G-zenders in hangen, maar die werken nog niet. De telecomproviders werken al een tijd aan het klaarmaken van het netwerk voor 5G, zodat de schakelaar na de veiling om kan.
Niet lang uit de lucht
De brandstichtingen vinden vaak 's nachts plaats. Omdat de telecomproviders snel schakelen ligt het netwerk er nooit lang uit, zegt Bongenaar.
"Soms wordt het weggevallen bereik overgenomen door andere masten eromheen. Als dat niet het geval is, wordt er een tijdelijke mast naast gezet tot de beschadigde mast weer werkt."
Telecombedrijven: te gek voor woorden
De Nederlandse telecombedrijven KPN, VodafoneZiggo en T-Mobile hebben vandaag opnieuw een gezamenlijk persbericht naar buiten gebracht.
Zij vinden de brandstichtingen 'onacceptabel en te gek voor woorden'. De providers benadrukken het belang van de beschikbaarheid van de digitale infrastructuur, waar de zendmasten onderdeel van zijn.
