Hommel- of bijennest in de tuin? Dit kun je doen
Op dit moment is het niet onwaarschijnlijk dat je een bijen- of hommelnest in de tuin vindt. Schrik daar vooral niet van en raak niet in paniek. Wij vertellen je wat je moet doen (en wat je vooral niet moet doen) als je er eentje ontdekt in je tuin of rondom je huis. Samen met Marieke van Eerden, vrijwilliger bij de Bijenstichting, nemen we je mee in de stappen om het aan te pakken.
"Je maakt de tuin aantrekkelijk voor hommels als je vroegbloeiende planten in de tuin hebt staan."
"Hommels gaan in het vroege voorjaar op zoek naar bloemen om de nectar ervan op te eten en het stuifmeel te verzamelen voor de larven. Je maakt de tuin dus aantrekkelijk voor hommels als je vroegbloeiende planten in de tuin hebt staan" stelt Marieke van Eerden.
Deze planten maken je tuin ook aantrekkelijk voor hommels om in te nestelen. Zo gaat de akkerhommel op zoek naar een plekje in het hoge gras of holle ruimtes, nestelen aardhommels zich vaak in oude muizenholletjes of een spouwmuur en maken boomhommels een nestje in niet gebruikte nestkastjes.
"Een hommelnest kan wel uitgroeien tot zo’n 400 werksters. Het is een beetje afhankelijk van de hommelsoort hoe groot het nest wordt. Daarnaast is de boomhommel waakzamer dan andere soorten", vertelt van Eerden ons. "Dat wil zeggen dat ze hun nest extra goed beschermen en zich wat sneller bedreigd kunnen voelen wanneer je te dicht bij het nest komt of hen stoort."
Lekker met rust laten
Hommels zijn geen agressieve beestjes, ondanks dat veel mensen dat nog wel denken. Ze zijn enkel opzoek naar nectar en zullen je niet lastigvallen. Wel kunnen ze steken als ze zich bedreigd voelen. Dat kan gebeuren als je (per ongeluk of uit paniek) naar ze slaat. Maar laat deze insecten vooral met rust, dan doen ze dat ook met jou.
Marieke van Eerden: "Mocht een hommel toch prikken, let dan goed op. Ze verliezen hun angel niet, wat bij bijen wel het geval is, en kunnen je daarom ook meerdere malen prikken."
Bedreigde diersoort
"De hommel is een bedreigde diersoort. Van de 27 soorten staan er 17 op de rode lijst. Je kunt ze daarom het beste lekker hun ding laten doen in jouw tuin", vertelt van Eerden verder.
Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen om jouw tuin te delen met de hommel, zonder overlast te hebben van elkaar:
- Zit het nest bijvoorbeeld dicht bij een deur of raam? Dan is het misschien handig om een hor te plaatsen zodat ze niet naar binnen kunnen vliegen.
- Zit het nest in de grond en vlak bij een plek waar je zelf vaak bent? Dan kun je over de opening een emmer plaatsen met een groot gat in de zijkant. Draai het gat dan naar de kant waar jij het minst bent en maak die kant aantrekkelijker voor de hommels door er een pot lavendel of krokusjes neer te zetten.
De vrijwilligster legt uit: "Je kunt aan de zijkant van het nest iets maken, waardoor je de aanvliegroute een beetje verandert. Zo vliegen ze dus niet op bijvoorbeeld je raam af, maar moeten ze eerst om een schermpje heen." Daarbij gaven ze een belangrijke tip: "Zo'n schermpje plaatsen kun je het beste 's avonds doen. Dan zijn de bijen rustiger."
- Heb je hommels in de spouwmuur, maak je dan geen zorgen. Hommels knagen niet en brengen geen schade aan in de muren. Ook stinken ze niet en zorgen ze niet voor andere vormen van overlast. Je kunt ze in alle rust laten zitten.
Honingbijen in de tuin
Omdat veel bijensoorten worden bedreigd met uitsterven is het van groot belang dat je de tuin zo aantrekkelijk mogelijk maakt voor deze vriendelijke beestjes. Je kunt hier lezen hoe je dat doet. Maar een aantrekkelijke tuin kan ook goed betekenen dat er snel een bijennest in komt. Wat dan?
Marieke van Eerden: "Een hommelnest op zich kan weinig kwaad in de tuin. Alleen wanneer de ingang van het nest in de buurt zit van waar jij vaak bent, kan het zorgen voor overlast bij zowel jezelf als bij de bijen. Waar een hommel simpelweg tegen je aan kan vliegen, kan een bij hier bang van worden en schrik steken. Zit het nest dus op een plek waar je zelf ook weinig komt? Laat het dan vooral lekker zitten."
"Haal het nest niet zelf weg"
Zwermen
Honingbijen kunnen – in tegenstelling tot hommels – gaan zwermen. Dat houdt in dat de helft van het nest gezamenlijk een andere nestplek gaat zoeken. Dit kan per volk vaker gebeuren, maar in een tuin zul je er maximaal één of twee vinden. Dit kan natuurlijk best wel wat overlast bezorgen.
"Zie je een zwerm honingbijen in je tuin? Blijf dan rustig. Ze hebben geen nest of iets anders om zich mee te verdedigen en zullen dus ook niet snel aanvallen. Meestal zijn ze na een dag of twee ook weer weg. Als je de kans hebt, laat ze dan vooral met rust", aldus van Eerden.
Om te voorkomen dat ze een nieuw nest maken in je tuin, kun je het best een plaatselijke imker of vereniging bellen die de zwerm komt vangen. De imker kan ze een nieuwe woning bieden en ze helpen om een nieuw volk te vormen.
Wat te doen bij overlast?
Het belangrijkste advies: haal het nest niet zelf weg. Gooi er geen stokken of stenen tegenaan en sluit de opening niet af. Bijen voelen zich daardoor bedreigd en gaan opzoek naar een andere plek om het nest te verlaten of binnen te komen.
Bel ook in dit geval een imker om te helpen. Deze zal beoordelen of hij het nest verhuist of bestrijdt. Dit gaat op basis van de locatie van het nest én de bijensoort. Meestal zal de imker kiezen voor verhuizing en neemt hij zelf de bijenkolonie mee.
Fotocredits:
- Headerfoto: knape - iStock
- Foto 1: Marjolein Sintenie
- Foto 2: William Jones-Warner
