Zo maak je je tuin bestand tegen een tropische zomerdag: 'Heeft impact op gezondheid'
Een tuin vol tegels kan op warme zomerdagen wel 45 graden worden. Met wat groen blijft het daarentegen veel koeler. Asfalt, tegels en andere verharding houden immers hitte vast, terwijl groen juist verkoelt. Stadsfilosoof Kees Jansen legt uit hoe dit zit en hovenier en voormalig tuinontwerper van Eigen Huis & Tuin Huib Schuttel geeft praktische tips.
Volgens Compendium voor de Leefomgeving is er een trendmatige toename in zomerse dagen van 9 dagen in 1906 naar 25 dagen in 2022. Dat is bijna een verdrievoudiging in 117 jaar. Meer groen is volgens stadsfilosoof Kees Jansen echt een must, juist nu het klimaat verandert. "Groen helpt op allerlei manieren: het zorgt voor verkoeling, houdt regenwater vast bij hoosbuien, trekt vogels, bijen en andere insecten aan en zorgt voor frisse lucht. Bovendien voelen mensen zich prettiger in een groene omgeving."
Wel 26 graden verschil
De temperatuur in een stad of tuin kan op een hete zomerdag flink oplopen. Of die hitte wordt versterkt of juist getemperd, hangt sterk af van de inrichting: beplanting en verharding maken hierin een groot verschil. Verschillende oppervlakken houden warmte namelijk op heel verschillende manieren vast. Zo kan de temperatuur vlak boven de grond variëren van 19 tot wel 45 graden, terwijl de zon overal even hard schijnt. "Donkere, harde materialen zoals asfalt of dakleer worden loeiheet en blijven dat ook lang. Gras, planten of bomen blijven veel koeler. Door schaduw én doordat ze water verdampen, wat voor natuurlijke verkoeling zorgt", vertelt Kees Jansen.
'Dat heeft impact op gezondheid, concentratie en productiviteit.' - Stadsfilosoof Kees Jansen
10 graden warmer in de stad
Een voorbeeld dat Kees Jansen aanhaalt, is de hittegolf van 2019. In sommige stedelijke wijken was het ’s avonds nog boven de 35 graden, terwijl het buiten de stad al was afgekoeld naar 25 graden. "Dat verschil bepaalt of je prettig woont of puffend binnen zit."
Vooral 's nachts wordt de hitte problematisch: in versteende buurten blijft de temperatuur soms hangen boven de 27 graden, waardoor mensen slecht slapen. "Dat heeft impact op je gezondheid, concentratie en productiviteit", aldus Jansen. En de gevolgen reiken verder dan slapeloze nachten. "Hitte leidt tot meer gezondheidsklachten, zoals uitdroging, benauwdheid en zelfs sterfte, vooral onder ouderen en mensen met hart- of longaandoeningen.” Ook de natuur lijdt er hevig onder: planten verdrogen, bomen verliezen vroegtijdig hun bladeren en de biodiversiteit neemt af."
''Elke vierkante meter helpt'' - Stadsfilosoof Kees Jansen
Tips voor meer verkoeling in je tuin
Hovenier en tuinontwerper Huib Schuttel heeft al jaren ervaring in het vak en geeft praktische tips om je tuin, balkon of buitenomgeving te verkoelen door middel van beplanting.
- "Houd altijd de regel aan om nooit meer dan veertig procent van je tuin bestraten."
- "Zet minimaal twee bomen in je tuin, al zijn het maar twee kleine fruitboompjes. Deze functioneren ook als natuurlijke parasols."
- "Ook op een balkonnetje geldt deze twee bomen-regel. Denk bijvoorbeeld aan een meerstammig boompje, zoals een Oleander. Of anders een struikje in een grote pot."
- "Planten, zoals klimop, tegen een prieel laten opgroeien is ook aan te raden. Ook kun je draden spannen en daar klimop tegenaan laten groeien."
Kees Jansen voegt hier nog aan toe: ''Het is gewoon fijn als je tuin, balkon of straat bestand is tegen hitte. En je hoeft er echt geen grote verbouwing voor te doen: elke vierkante meter helpt. Kort gezegd: meer groen is goed voor het klimaat, goed voor je gezondheid én goed voor je woonplezier!''
