Astma en allergieën voorkomen: maak wat minder vaak schoon
Sinds de coronapandemie zijn we ons meer dan ooit bewust van het belang van hygiëne. Toch zijn bacteriën óók belangrijk, zeker voor kinderen. Om een gezond immuunsysteem op te bouwen, moet je blootgesteld worden aan microben, een verzamelnaam voor bacteriën, schimmels en eencellige organismen. Sterker nog: dit kan zelfs helpen om de kans op astma en allergieën te verkleinen. Hermelijn Smits, hoogleraar immunologie aan het Leiden UMC, legt uit hoe dit zit.
"Hun lichaam reageert overdreven als deze allergieën om de hoek komen kijken, en de kans op astma wordt dan groter”
Stad vs. dorp
In de vorige eeuw kwamen Finnen erachter dat de Russen net over de grens veel minder snel allergieën kregen. Waarschijnlijk omdat de Russen op het platteland leefden en de Finnen in steden. De volgende hypothese werd geboren; kinderen van het platteland zijn weerbaarder, omdat zij opgroeien tussen de dieren en in de natuur, waar allerlei microben aanwezig zijn. Hermelijn Smiths, hoogleraar immunologie aan het Leiden UMC, dook hierin en voerde een onderzoek uit in Nederland. Op Nederlandse boerderijen werd onderzocht of microben een positief effect kunnen hebben op de weerbaarheid van kinderen. Dit bleek het geval te zijn.
Hermelijn Smiths stelt: "Astma is een overgevoelige reactie van het immuunsysteem op onschuldige stoffen. Het is daarom cruciaal om het immuunsysteem in aanraking te laten komen met bepaalde stoffen om het risico op astma te verminderen. De micro-organismen op boerderijen en in stallen zorgen er bijvoorbeeld voor dat kinderen minder heftig reageren op virussen en allergische stoffen, waardoor het lichaam ze sneller opruimt."
Worden kinderen uit de stad eerder ziek dan kinderen op het platteland?
"Dat weet ik niet, maar het is wel zo dat we verschillen zien in de locatie/ woonplek wat betreft astma-gevallen. Voor sommige stedelingen geldt dat het immuunsysteem minder goed getraind wordt en minder bekend is met onschuldige stoffen, zoals bacteriën en schimmels, die het lichaam gaat zien als allergische stoffen. Hun lichaam reageert overdreven als deze allergieën om de hoek komen kijken, en de kans op astma wordt dan groter", zo legt de hoogleraar uit. Een uitje naar de kinderboerderij is dus niet alleen maar leuk, het is ook nog eens goed voor de gezondheid.
*Een belangrijke kanttekening is dat astma ook aangeboren kan zijn en erfelijk is. In niet alle gevallen kan het dus voorkomen worden en het is ook niet zo dat alle kinderen met astma te weinig buiten hebben gespeeld.
Een dag niet dweilen is niet erg, sterker nog het is goed voor de gezondheid van je kind
Draaien we door wat betreft hygiëne?
"Laat ik vooropstellen dat het altijd fijn is om in een schoon huis te wonen. Maar ik denk dat we vanuit het oogpunt voor de bescherming van het kind, hierin niet hoeven door te slaan", vertelt Smiths. "Een dag niet dweilen is niet erg, sterker nog: het is goed voor de gezondheid van je kind. Het afweersysteem krijgt prikkels en wordt zo getraind. Hierdoor zal het lichaam de volgende keer minder heftig reageren."
Tips
Hoe verbeter je de weerstand van je kind? Hermelijn Smiths heeft tips: "In de dagelijkse routine kun je kleine aanpassingen doen om de weerstand van je kind te verbeteren. Ga naar buiten en wees niet bang als kinderen lekker vies worden. Het is ook geen probleem als ze die vinger met aarde een keer in hun mond steken. Dit is juist goed voor het afweersysteem."
Kinderen komen zo in aanraking met nieuwe stoffen en het immuunsysteem wordt zo getraind. Het lichaam zal de volgende keer minder heftig op bacteriën en schimmels reageren.
"En natuurlijk is het prima om bij thuiskomst de handjes weer te wassen, zodat ze schoon hun tussendoortje kunnen eten", gaat de hoogleraar verder. Verder is het goed om te weten dat je niet altijd op zoek hoeft naar een bos: "Een parkje of het strookje groen rondom het slootje in de wijk volstaat ook."
Kortom: soms moet je even vies worden om later weer schoon van binnen te zijn.
