Hardste klap ooit gemeten: economie krimpt met 8,5 procent

Dat blijkt uit een eerste berekening van het CBS. De krimp van 8,5 procent is ten opzichte van het eerste kwartaal van dit jaar. Ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder was het zelfs 9,3 procent.

Historische val

Daarmee is de coronacrisis veruit de heftigste die ons land heeft gekend sinds de metingen zijn begonnen. Het CBS houdt sinds 1987 de kwartaalgroei- of krimp bij, maar geen enkel kwartaal komt in de buurt. Tot nu toe werd de grootste krimp gemeten in het eerste kwartaal van 2009: dat was toen 'slechts' 3,6 procent. CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen spreekt van een 'economische catastrofe van de buitencategorie'. Zelfs in de jaren 30 stortte de economie niet zo snel in elkaar.

De krimp van de economie kwam van alle kanten. Consumenten gaven veel minder geld uit, er werd minder geïnvesteerd en er werd minder verkocht aan het buitenland. Huishoudens gaven 10,4 procent minder uit dan een kwartaal eerder. De investeringen daalden zelfs met 12,4 procent en er werd 9,8 procent minder geëxporteerd.

Dat consumenten zoveel minder uitgaven, heeft vooral te maken met dat er op heel veel plekken simpelweg geen geld uitgegeven kon worden. Er werd veel minder besteed aan horeca, recreatie en cultuur, vervoer en zorg. Ook kleding, auto’s en brandstof werden veel minder verkocht.

Horeca en recreatie hard getroffen

De harst getroffen sectoren laten zich wel raden. De sector 'cultuur, recreatie en overige diensten' kromp in het tweede kwartaal 37,4 procent. Veel bedrijven in de sector kwamen lange tijd helemaal stil te liggen, zoals theaters en concerthallen. Ook hotels, campings en pretparken moesten het met veel minder klandizie doen.

In de categorie 'handel, vervoer en horeca' ging het ook hard naar beneden. De hele sector kromp met 16,6 procent, maar bij de horeca alleen zal deze krimp veel groter zijn geweest. Veel zaken waren bijna het hele kwartaal geheel of gedeeltelijk gesloten.

Beter dan het buitenland

Maar hoe beroerd het kwartaal ook was, in vergelijking met veel andere landen doen we het nog heel aardig. Zo zette het Verenigd Koninkrijk een min van 20,4 procent in de boeken en Spanje ging 18,5 procent onderuit. Ook Duitsland, België, Italië en Frankrijk krompen allemaal met meer dan 10 procent.

"Het virus trekt een spoor van verwoesting door de Europese economieën", concludeert Van Mulligen. En hoewel de crisis in Nederland minder diep is dan in de buurlanden, is ook hier de economische groei van de afgelopen 5,5 jaar 'in een klap weggevaagd'.

Honderdduizenden banen verdwenen

Voor de werkgelegenheid was het tweede kwartaal ook het slechtste dat ooit is gemeten in Nederland. Het aantal banen nam af met maar liefst 322.000 ten opzichte van het eerste kwartaal.

Het aantal gewerkte uren daalde met meer dan 6 procent, het aantal vacatures nam in een half jaar tijd af met 26.000 en het aantal werklozen schoot juist omhoog met 26.000 tot 349.000.

De werkloosheid stijgt dus ongekend hard, maar niet net zo hard als de afname van het aantal banen. Dat is het gevolg van de definitie van werkloosheid die wordt gehanteerd. Werklozen zijn mensen tussen de 15 en 75 jaar zonder betaald werk, die daar wel naar op zoek zijn én snel kunnen beginnen.

Veel mensen die hun baan verliezen zijn niet direct werkloos volgens die definitie. Bijvoorbeeld omdat ze besluiten om niet direct iets anders te zoeken, of omdat ze naar school gaan in plaats van werken.

Baan vinden veel moeilijker geworden

Uit de cijfers blijkt ook dat het plotsklaps veel moeilijker is geworden om een baan te vinden. Een paar maanden geleden stonden er voor iedere 100 werklozen nog 81 vacatures open. Inmiddels zijn dat er nog maar 57.