Werkloosheid verder omhoog, maar minder hard dan verwacht

De cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) over de arbeidsmarkt tonen een licht herstel, maar het is nog te vroeg om definitieve conclusies te trekken over de impact van de coronacrisis op de arbeidsmarkt.

De werkloosheid steeg fors, er kwamen 70.000 werklozen bij en dat zijn er bijna net zoveel als de 72.000 tijdens het tweede kwartaal. Dat zorgt ervoor dat er in het afgelopen kwartaal gemiddeld ruim vierhonderdduizend mensen werkloos waren, wat volgens het CBS neerkomt op 4,5 procent van de beroepsbevolking. 

Een lichtpuntje: dat is lager dan de 4,9 procent waar het Centraal Planbureau (CPB) in september nog vanuit ging. Omgerekend naar absolute aantallen hebben 40.000 mensen méér dan was verwacht nog werk.

Overheidssteun voorkomt erger?

De grote vraag is natuurlijk of de meevaller te danken is aan de overheidssteun voor het bedrijfsleven. Volgens het CPB is dat niet zo een-op-een het geval, laat een woordvoerder van de belangrijkste adviesbureau van het kabinet weten.

En ook uit de cijfers van het CBS kun je deze conclusie niet direct trekken. Het CBS baseert zich bij de werkloosheidscijfers namelijk niet alleen op de mensen die hun baan verloren, maar telt ook diegenen mee die al langer zonder werk zaten en juist weer op zoek gingen. En dat laatste was vooral het geval in het afgelopen kwartaal. In de maanden april, mei en juni steeg de werkloosheid juist doordat er meer mensen hun baan kwijtraakten. 

UWV: zonder NOW meer baanverlies

Toch speelt de overheidssteun absoluut een rol, stelt het UWV eerder deze week. De overheidsinstantie die uitkeringen betaalt en verantwoordelijk is voor het betalen van de NOW-steun, noemt luchtvaart als belangrijkste sector waar zonder de steun veel meer banen verloren zouden zijn gegaan dan nu het geval is.

Luchtvaartmaatschappij KLM is met afstand de grootste afnemer van de looncompensatie die de overheid bedrijven biedt om te voorkomen dat bedrijven anders mensen ontslaan. 

En het CBS op zijn beurt telt in het banencijfer ook de banen mee van mensen die helemaal niet aan het werk zijn, maar dankzij de NOW-steun van de overheid nog wel betaald krijgen. 

Klein herstel

Hoe het ook zij: er is herstel op de arbeidsmarkt. Er kwamen 164.000 banen bij in het afgelopen kwartaal, een stijging van 1,6 procent vergeleken met het tweede kwartaal.

Nog nooit steeg het aantal banen zo hard van kwartaal op kwartaal, aldus het CBS. En ook hier geldt: als je het vergelijkt met het tweede kwartaal dan blijft er weinig reden voor optimisme over. Toen werd ook een record genoteerd, een daling van het aantal banen van maar liefst 297.000. 

Op zoek naar personeel

Het aantal vacatures vertoont hetzelfde beeld als het aantal banen: een licht herstel na de zware klap in het tweede kwartaal. Eind september waren er weer flink wat vacatures bij, maar nog lang niet zoveel als eind vorig jaar. Toen waren er bijna 300.000 openstaande vacatures, en was er sprake van krapte op de arbeidsmarkt vanwege een serieus tekort aan mensen op vacatures in te vullen. 

In de cijfers over de zoektocht naar personeel is het effect van de coronacrisis ook goed te zien. De zorg, handel en zakelijke dienstverlening zijn goed voor de helft van alle openstaande vacatures. In de zorg was al tekort aan personeel, wat alleen maar is verergerd door de coronacrisis. Vooral ziekenhuizen zijn hard op zoek naar extra personeel.