Witte rook voor klagende spaarders: bezwaar tegen spaartaks gegrond

Tienduizenden mensen maakten bezwaar tegen de vermogensrendementsheffing, zoals de spaartaks officieel heet, voor de jaren 2017 tot en met 2020. Er werd namelijk belasting geheven over een hoger rendement dan zij daadwerkelijk hadden gemaakt.

Gegrond

De Hoge Raad oordeelde in december in een individuele zaak dat het bezwaar van een spaarder in deze situatie terecht was, en beval de Belastingdienst om hem te compenseren voor de te veel betaalde belasting. Gelijk werd al duidelijk dat de uitspraak verstrekkende gevolgen zou hebben.

Want er liggen dus nog zo'n 200.000 bezwaren van gelijke aard. Staatssecretaris van belastingzaken Marnix van Rij kondigde eerder deze week al aan in de Tweede Kamer dat de regering – gezien het duidelijke arrest van de hoogste rechter – geen andere keuze had dan de bezwaren gegrond te verklaren. Dat is nu dus gebeurd.

De spaartaks, wat is er mis?

De vermogensrendementsheffing is bedoeld om, zoals de naam al zegt, belasting te heffen over het rendement op vermogen. Dat kan spaargeld zijn, maar bijvoorbeeld ook beleggingen op de beurs of vastgoed.

Omdat de fiscus het te ingewikkeld vond om het daadwerkelijke gemaakte rendement te belasten, wordt met een fictief rendement gewerkt. Daarbij gaat de Belastingdienst ervan uit dat je, naarmate je een hoger vermogen hebt, steeds meer daarvan in beleggingen stopt waarop je een hoog rendement kunt halen. Dit in tegenstelling tot spaargeld, waar je amper tot geen rente over krijgt.

Als je alleen maar spaargeld hebt, of maar een klein deel hebt belegd, is dat fictieve rendement dus al snel hoger dan het rendement dat je echt maakt. Daardoor betaal je dus belasting over inkomsten die je niet hebt, en dat is oneerlijk

Met het gegrond verklaren van de bezwaren is de kous trouwens nog niet af. Het kabinet heeft nu zes maanden de tijd om ook echt met een werkbare oplossing te komen. 

Hoe?

Want dát er gecompenseerd moet worden staat dan misschien vast, maar hoe nog niet. Gaat het kabinet bijvoorbeeld een poging doen om van deze mensen het werkelijk behaalde rendement te achterhalen en vervolgens de te veel betaalde belasting terugbetalen? Of wordt er een grovere regeling opgezet waarbij misschien wel het gehele bedrag teruggestort wordt?

"De mensen die bezwaar hebben gemaakt, die zullen dat geld uiteraard terugkrijgen. In welke vorm, wanneer en in welke mate, daar kom ik nog op terug", aldus Van Rij.

Op die vragen moet de komende maanden een antwoord worden gevonden. En het liefst wil Van Rij dat het proces zoveel mogelijk geautomatiseerd verloopt, maar met de ICT bij de fiscus is al veel mis. Dat is een extra horde om te nemen. "200.000 mensen is erg veel. Dat probeer je geautomatiseerd te doen. Of dat kan, proberen we uit te zoeken. Maar het heeft wel de hoogste prioriteit."

Honderdduizenden niet-klagers

Dan zijn er ook nog de honderdduizenden spaarders die geen bezwaar hebben gemaakt, maar wel op dezelfde manier door de fiscus zijn benadeeld. Van Rij zei deze week al in de Kamer dat zijn 'gevoel' zegt dat het rechtvaardig zou zijn om mensen in dezelfde situatie hetzelfde te behandelen. Maar daar is formeel nog geen besluit over genomen. Vandaag wees Van Rij er wel op dat de gevolgen voor de schakist aanzienlijk groter worden als meer mensen compensatie krijgen.

Het kabinet verwacht in de komende maanden meer duidelijkheid te kunnen geven over wie er van de niet-klagers allemaal in aanmerking komen voor rechtsherstel en hoe dat dan moet gebeuren. "Het is een hele lastige puzzel. Je hoeft me niet te vragen wat ik de komende tijd ga doen", zei de staatssecretaris na afloop van de ministerraad.