Af van Russisch gas: zo moeten bedrijven dat van het kabinet doen

Het kabinet wil dat huishouden en bedrijven in hoger tempo gaan verduurzamen, schreef minister van Klimaat Rob Jetten eerder deze week aan de Tweede Kamer. Mede daardoor worden we minder afhankelijk van de import van Russisch gas en het is ook nog eens gunstig voor de energietransitie. 

Verwarmingsinstallaties

In zijn brief noemt Jetten een aantal maatregelen die bedrijven kunnen nemen, de komenden maanden dan wel op de langere termijn. Veel van deze stappen zijn niet per se nieuw, maar worden aangescherpt of, in het geval van subsidies, uitgebreid.

"Grote winst op het gebied van energiebesparing is te behalen door verwarmingsinstallaties bij bedrijven en bij mensen thuis beter in te regelen", schrijft Jetten bijvoorbeeld. Geen maatregel waar een uitgebreid actieplan bij hoort, wel iets dat het kabinet in een campagne onder de aandacht wil brengen.

"In de campagne willen we vooral wijzen op de mogelijkheden die huishoudens en bedrijven al hebben", zegt een woordvoerder van het ministerie van Klimaat. "Bijvoorbeeld dat je de temperatuur van je cv-ketel lager kunt zetten en dat je dan ook direct informatie krijgt over hoe je dat moet doen."

Ruimteverwarming in een bedrijfspand als een kantoor is niet mega hightech, zegt Leatitia Ouillet, oud-directeur Strategie bij Eneco en tegenwoordig actief bij lokale energiecoöperaties. "Het is niet heel ingewikkeld, de techniek ligt er, je hoef er niemand voor op te leiden." 

Laaghangend fruit

De investering is daarmee minimaal, wil ze maar zeggen. "Het is laaghangend fruit, zolang dat niet geplukt is, kan het nog voordeel opleveren. De vraag is wel: wat is je referentiesituatie? Heb je een winkeltje met kantoor of een bedrijfspand met zes verdiepingen?"

Grootverbruikers van gas en elektriciteit moeten al sinds 1993 verplicht energiebesparende maatregelen nemen: de energiebesparingsplicht. Het gaat dan om maatregelen die binnen vijf jaar terugverdiend kunnen worden. Sinds 2019 moeten zij daar ook melding van maken.

Voor verschillende sectoren zijn lijsten opgesteld met maatregelen die hiervoor in aanmerking komen. Denk bijvoorbeeld aan het aanpassen van de verlichting in een hotel, het aanpassen van de stofzuigermotoren bij een autowasstraat of ervoor zorgen dat de ventilatie in een warenhuis niet onnodig aan staat 's nachts.

Overleg met de branche

Het kabinet ziet hierin een behoorlijk potentieel om het gasverbruik terug te dringen, schrijft Jetten. Momenteel wordt de Lijst Erkende Maatregelen dan ook geactualiseerd voor 2023. Door de hoge energietarieven worden energiebesparende investeringen sneller terugverdiend en door technische ontwikkelingen is meer mogelijk geworden.

"Daarvoor wordt overlegd met verschillende brancheorganisaties", zegt een woordvoerder van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. "Denk bijvoorbeeld aan koeltechniek en producenten van keukenapparatuur. Hun voorstellen voor nieuwe maatregelen worden later dit jaar meegenomen in een internetconsultatie." 

Niet alles zelf betalen

Om verduurzaming betaalbaar en verleidelijk te maken, heeft de regering een aantal subsidies in het leven geroepen. Zo kunnen mkb'ers die niet onder de energiebesparingsplicht vallen aanspraak maken op maximaal 2500 euro om hun bedrijfspand te verduurzamen. 

Een stevige subsidiepot is de SDE++, die duurzame energieproductie stimuleert en die in juni weer opengaat. Bedrijven die bijvoorbeeld inzetten op de productie van hernieuwbare elektriciteit, of de afvang en opslag van CO2, kunnen daarvoor jaarlijks subsidie krijgen. In totaal is er voor de SDE++ dit jaar zo'n 11 miljard euro beschikbaar.

Tot slot wil het kabinet met de 10 tot 20 grootste CO2-uitstoters van Nederland maatwerkafspraken maken over het terugdringen van die uitstoot. Het gaat bijvoorbeeld om energiecentrales die op aardgas werken, maar ook om de hoogovens van Tata Steel.

Die werken nu nog op kolen, maar het bedrijf wil overstappen op aardgas en vervolgens op waterstof, om zo de uitstoot van CO2 en fijnstof terug te dringen.