Buitenland profiteert mee van Nederlandse subsidie voor gasopslag
De subsidie die het ministerie van Economische Zaken en Klimaat klaar heeft liggen voor gasbedrijven, zodat zij een flinke voorraad aanleggen in de opslag bij Bergermeer, komt niet alleen ten goede aan Nederland. Het kan zijn dat de Nederlandse belastingbetaler ook opdraait voor de leveringszekerheid van gas aan bedrijven en burgers in bijvoorbeeld Duitsland, België en Frankrijk.
Dat blijkt uit een analyse van de subsidiestukken door RTL Z.
Tekort voorkomen
Om te voorkomen dat we komende winter weer met een dreigend gastekort te maken krijgen, doet de overheid er alles aan om de ondergrondse gasopslagen de komende maanden goed te vullen.
Voor de opslagen in Norg, Alkmaar en Grijpskerk is dat al in kannen en kruiken, daarover heeft de staat afspraken gemaakt met de NAM. Maar de opslag in Bergermeer, vlakbij Alkmaar, is in private handen en alle marktpartijen mogen daar gas in opslaan.
Risico te groot
Het probleem is: ze doen het niet. De financiële risico's daarvan zijn namelijk te groot. Omdat het gas nu zo duur is, is de kans aanzienlijk dat een bedrijf dat nu gas koopt om dat te verkopen in de winter, daar uiteindelijk verlies op maakt. Dat gebeurt als de gasprijs straks lager is dan nu.
Daardoor is het helemaal niet aantrekkelijk voor gasbedrijven om de opslag nu te vullen voor de winter. Het gevolg daarvan is dat we het risico lopen dat er straks een tekort is.
623 miljoen euro subsidie
Om dat te voorkomen is er een subsidieregeling verzonnen. Gasbedrijven krijgen een vergoeding voor de kosten die ze maken om het gas op te slaan in Bergermeer én ze krijgen het eventuele verlies dat ze maken op de verkoop van het gas gecompenseerd.
Daarvoor heeft het kabinet 406 miljoen euro vrijgemaakt. Daarnaast ligt er nog ruim 216 miljoen euro klaar voor staatsbedrijf EBN, dat ook een deel van de gasvoorraad daarmee aan kan vullen.
Buitenland profiteert mee
Dat verzekert ons van voldoende gas in de winter, maar het draagt ook bij aan de leveringszekerheid in andere landen. Dat gas kan namelijk ook aan het buitenland verkocht worden.
"Gegeven het open en grensoverschrijdende karakter van de Europese gasmarkt dragen de Nederlandse gasopslagen en het vullen ervan bij aan de leveringszekerheid van de gehele Europese Unie en met name de ons omringende landen", schrijft minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) daarover.
Geen zekerheid over meebetalen
Die landen profiteren dus mee van de subsidie in Nederland, maar voorlopig betálen ze er niet aan mee. Of dat ooit gaat gebeuren, is nog niet te zeggen, schrijft de minister.
"Of er op Europees niveau tot een Europese systematiek voor de kostenvereffening met andere lidstaten wordt gekomen is onderwerp van gesprek over het voorstel voor regelgeving van de Europese Commissie en is iets waarover momenteel nog geen uitsluitsel gegeven kan worden", aldus Jetten.
Extra heffing
Wel schrijft minister Jetten dat de rekening uiteindelijk terecht komt bij de eindgebruikers in binnen- en buitenland, via een extra heffing op het transport van gas door het Nederlandse gasnetwerk.
Toch betekent dat niet dat als een klant uit het buitenland deze winter gas uit Bergermeer geleverd krijgt, hij ook daadwerkelijk meebetaalt aan de subsidie.
Een woordvoerder van het ministerie zegt nog niet te weten hoe die extra heffing uiteindelijk eruit komt te zien en of de rekening uiteindelijk wordt uitgesmeerd over alle gebruikers van het gasnet, dus ook huishoudens. "We moeten nog beginnen met de uitwerking van het voornemen om de kosten met een heffing te verhalen", laat hij weten op vragen van RTL Z.
In vier jaar terugverdienen
Maar de regering heeft wel al begroot dat de kosten van ruim 620 miljoen euro de komende vier jaar worden terugverdiend met de extra heffing op gastransport, waarmee in ieder geval uitgesloten lijkt dat de kosten daadwerkelijk terechtkomen bij de bedrijven die deze winter profiteren van de subsidie.