Olieterminals willen 'vieze' brandstoffen blijven verkopen in Afrika
Twee in Amsterdam gevestigde olieterminals slepen de Inspectiedienst Leefomgeving en Transport (ILT), het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Nederlandse staat voor de rechter. Ze zijn het niet eens met het exportverbod van schadelijke brandstoffen naar lagelonenlanden in onder meer West-Afrika.
Vorig jaar augustus kondigde de ILT 'strengere kwaliteitseisen' aan voor in Nederland geproduceerde benzines en diesels. Die mogen, als ze niet voor de Europese markt zijn bedoeld, meer zwavel, benzeen en mangaan bevatten, stoffen die in deze hogere hoeveelheden schadelijker zijn voor het milieu en de gezondheid dan in Nederland is toegestaan.
De ILT vindt dat onwenselijk en via een beleidsregel werden de producenten, handelaren, terminals en brancheorganisaties vorig jaar augustus verplicht hun brandstoffen te zuiveren. Twee terminals, Zenith en Exolum, leggen zich daar niet bij neer, blijkt nu. Zij stappen naar de rechter, bevestigt hun advocaat, die zich realiseert dat dit publicitair gevoelig ligt.
'Niet de juiste weg'
"De staat zal aanvoeren dat niemand er tegen kan zijn dat het milieu en de gezondheid van arme Afrikanen beschermd worden tegen boeven die geld willen verdienen. Maar dat is niet het punt. Het punt is dat je met een beleidsregel geen exportverbod kunt invoeren dat zo ingrijpt in de markt. De wet milieubeheer, waar de ILT zich op beroept, stelt dat daar een wetgevingsprocedure voor moet worden doorlopen, en dat is niet gebeurd."
De ILT maakt al langer een punt van de export van schadelijke brandstoffen naar lagelonenlanden. Want waar brandstoffen in Europa de afgelopen 50 jaar steeds minder vervuilend werden, om luchtvervuiling tegen te gaan, gebeurde dit in lagelonenlanden minder of nog niet. Met als gevolg dat brandstoffen die naar die landen worden geëxporteerd 5 tot soms wel 500 keer zoveel zwavel bevatten als brandstoffen die wij in Nederland tanken.
Voor de rechter
In de periode 2017-2020 exporteerde Nederland per jaar gemiddeld 8,9 miljard liter benzine naar Afrikaanse landen en 3,5 miljard liter diesel. We tankten toen zelf gemiddeld 5,5 miljard liter benzine en 7,6 miljard liter diesel per jaar, van 'Europese kwaliteit'.
Vrijdag dient de zaak bij de rechtbank Den Haag. De terminals eisen dat de beleidsregel buiten toepassing wordt verklaard. Hierdoor zou de ILT na 1 april 2023 niet handhavend kunnen optreden tegen bedrijven die nog brandstoffen exporteren die niet voldoen aan de aangescherpte kwaliteitseisen. Daarmee is het de facto exportverbod dan van de baan, aldus de advocaat. Een uitspraak van de rechtbank kan enkele weken op zich laten wachten.
De Landsadvocaat, die de staat vertegenwoordigt voor de rechter, wil niet inhoudelijk op de zaak ingaan.