Nog steeds veel kankerverwekkende stoffen rond Tata Steel: geen verbetering
In de omgeving rond staalproducent Tata Steel worden nog steeds veel te hoge concentraties van schadelijke stoffen gemeten. In vergelijking met eerdere onderzoeken is voor de meeste schadelijke stoffen geen noemenswaardige daling te zien. Vooral voor kinderen is dat slecht.
Dit hoeft niet te betekenen dat Tata zijn leven niet heeft gebeterd, het kan bijvoorbeeld ook worden veroorzaakt door oud stof dat opnieuw opwaait. Dat concludeert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), dat voor de derde keer sinds 2020 onderzoek deed naar de neerslag van schadelijke stoffen in de IJmond-regio, waar onder andere Tata Steel is gevestigd.
Geen meetbaar effect
"De resultaten laten zien dat er nog geen duidelijk meetbaar effect is van de maatregelen van Tata Steel op de hoeveelheid neergedaald stof, met daarin PAK en metalen", schrijft het RIVM.
Het stof dat neerdaalt in de IJmond bevat onder meer de schadelijke metalen lood, mangaan, vanadium, chroom en zogenoemde PAK. Dat laatste is een verzamelnaam voor een aantal kankerverwekkende stoffen.
Wijk aan Zee hardst getroffen
Vooral in Wijk aan Zee, dat ten Noorden van Tata Steel ligt, zijn de gemeten waarden verontrustend. Zowel voor PAK als voor de metalen. Op het meetstation Reyndersweg werden nog meer schadelijk stoffen gevonden.
In Beverwijk, Velsen-Noord en IJmuiden-Oost worden ook structureel verhoogde concentraties gemeten, maar wel aanzienlijk minder dan in Wijk aan Zee.
Teleurstellend
RIVM-onderzoeker Janneke Elberse concludeert dat er het afgelopen jaar weinig is veranderd. De enige uitzondering daarop is ijzer. Daarvan wordt er veel minder gevonden in de stofmonsters die zijn genomen. Maar dat is nu net de stof die niet als schadelijk voor de gezondheid wordt gezien.
Tata Steel is overigens niet de enige bron van schadelijke stoffen in de regio, maar wel de belangrijkste bron, zegt het RIVM. De staalfabrikant heeft meerdere maateregelen genomen om de uitstoot te verminderen, en claimt zelf dat het 50 procent minder PAK uitstoot dan in 2019.
Dat dit nog niet is terug te zien in de metingen, is 'teleurstellend', zegt het RIVM, maar het kan allebei waar zijn. "Wat wij vaststellen is dat we het nog niet terugzien in de leefomgeving."
Tata Steel worstelt
Marco Workel, directeur veiligheid en gezondheid van Tata Steel Nederland, worstelt dan ook met de betekenis van het rapport. "Het lijkt alsof er niks is veranderd, terwijl mensen zich wel zorgen maken", zegt hij in een gesprek met journalisten.
"Wij zijn ervan overtuigd dat we de emissie van PAKs met 50 procent hebben gereduceerd. Waarom zie het niet terug in de depositie? Ik heb het antwoord niet", aldus Workel.
Ontzettend boos
Frisse Wind, een belangenorganisatie van omwonenden, reageert buitengewoon teleurgesteld op het rapport. "Ik kan wel zeggen dat wij diep teleurgesteld en ontzettend boos zijn", zegt Sanne Walvisch, bestuurder van de stichting.
Ook Greenpeace is hard in zijn oordeel. "Dit is echt een domper voor al die mensen die in de buurt van de staalfabriek wonen en nog steeds worden blootgesteld aan de giftige wolken. Hun gezondheid wordt nog steeds te grabbel gegooid door Tata Steel. Het is schrikken dat de concentratie van kankerverwekkende stoffen nog steeds zo hoog is. En dat Tata tegelijkertijd zelf beweert op de goede weg te zijn. Dat laat zien dat Tata Steel de omwonenden en hun gezondheid niet serieus neemt", zegt Faiza Oulahsen van de milieuorganisatie.
"De staalfabriek is de grootste vervuiler van Nederland op gebied van CO2, stikstof en zware metalen. Er wordt getreuzeld met plannen voor verduurzaming, tijd dat de overheid de meest ziekmakende onderdelen direct sluit. Dat betekent het einde van Kooksfabriek 2, die de meeste gifwolken veroorzaakt", vervolgt zij.
Provincie wil resultaten zien
De provincie Noord-Holland is, uiteraard, ook nog niet tevreden met de nieuwe cijfers. "Hoewel het goed mogelijk is dat de getroffen maatregelen en uitgevoerde acties in relatie met Tata Steel wel tot vermindering van uitstoot hebben geleid, is dit nog niet terug te zien in de depositiemetingen van grof stof op leefniveau. De provincie wil hier nu juist resultaten zien."
Het rapport bevestigt wat het provinciebestuur betreft de noodzaak 'om vast te houden aan de, zo mogelijk versnelde, uitvoering van maatregelen op het terrein van Tata Steel'.