Bouwsector loopt 14 miljard aan projecten mis door stikstofuitspraak
De nieuwe regels die gelden voor de uitstoot van stikstof bij de aanleg van onder andere wegen, nieuwbouwhuizen en luchthavens, hebben grote (financiële) gevolgen voor de bouwsector. Vooral de wegenbouw wordt hard geraakt.
De totale som die bedrijven mislopen omdat ze hun bouwprojecten niet kunnen voltooien, bedraagt de komende vijf jaar zo'n 14 miljard euro, becijfert ABN Amro. Vooral de wegenbouw is de pineut: daar komt ruim 9,1 miljard aan projecten op losse schroeven te staan.
Alleen al twee grote infraprojecten zorgen voor een tegenvaller van 2 miljard euro: de A27/A12 rondom Utrecht waarvan het tracébesluit al is vernietigd, en de A12/A15 bij Arnhem.
ABN Amro verwacht dat kleinere infrabouwers als eerste de financiële gevolgen zullen voelen, omdat zij vooral actief zijn in regionale projecten met kortere doorlooptijd. Grotere bouwers, met grotere projecten, hebben te maken met langere doorlooptijden. Voor hen zijn de effecten later merkbaar.
Stilstand van woningbouw
Ook projecten aan het spoor, hoofdwaterwegen en luchthavens worden geraakt.
De woningbouw is eveneens slachtoffer: er werd onder andere een streep gezet door de plannen voor een volledige nieuwbouwwijk in Roermond. In die sector wordt volgens de onderzoekers 1 miljard aan projecten misgelopen.
1500 bouwprojecten zijn onzeker geworden of moeten opnieuw worden bekeken, bleek eerder al uit een rondgang van RTL Z. ABN Amro spreekt zelfs over een woningbouwsector die nu 'piepend tot stilstand komt'. In elk geval zal het streven van de rijksoverheid om 75.000 nieuwe huizen per jaar te bouwen, door de nieuwe stikstofregels niet worden gehaald.
Frederieke legt uit wat het stikstofbesluit precies inhoudt. Je kunt verder lezen onder de video.
Elektrische voertuigen gebruiken
ABN Amro ziet overigens wel mogelijkheden om de uitstoot van stikstof tijdens de bouw te beperken; zo zouden bouwbedrijven elektrische werkbouwtuigen kunnen gebruiken. Daar plaatst de bank overigens wel meteen kanttekeningen bij: er is nog weinig aanbod en het is de vraag of zwaar materieel wel elektrisch kan.
Voor de wegenbouw haalt de bank de ADC-toets aan. "Als kan worden aangetoond dat er geen alternatieve oplossingen zijn, er een dwingende reden van openbaar belang is en compensatiemaatregelen worden genomen, kan de bouw mogelijk doorgang vinden, legt sectoreconoom Madeline Buijs uit.
Die toets is weer minder bruikbaar bij woningbouw, omdat daar het 'dwingend openbaar belang' moeilijker aan te tonen is, aldus de bank.
Nieuwe stikstofregels
Door een uitspraak van de Raad van State in mei, mag er niet meer zomaar gebouwd worden in de buurt van één van de 118 Natura 2000-gebieden. Dat zijn beschermde natuurgebieden die extra gevoelig zijn voor de uitstoot van stikstof.. Bij de bouw van onder andere wegen en huizen komt stikstof vrij, die schadelijk kan zijn voor die natuurgebieden, is de achterliggende gedachte.
Vergunningen worden daardoor niet meer zomaar afgegeven, waardoor talloze projecten op losse schroeven zijn komen te staan. Ook projecten die al in voorbereiding waren, maar waarvoor nog geen onherroepelijke vergunning is afgegeven, moeten vrezen voor hun toekomst. Zelfs het aanleggen van een paar midgetgolfbaantjes is niet meer zo makkelijk als eerder.